11. We zijn VCA gecertificeerd, is dat niet voldoende ?

De VCA-certifiëring is het bewijs dat u een veiligheidsbeleid heeft ingevoerd dat aan een aantal administratieve criteria beantwoordt. De SOBANE-strategie betreft de invoering en werking van dit dynamische beleid inzake risicobeheer.

12. We deden een risicoanalyse en alles is in orde: volstaat dat niet ?

Gefeliciteerd indien alles in orde is en doe zo vooral voort!

Maar vanuit welk standpunt is alles in orde? Vanuit reglementair standpunt?

Hoe kan men helemaal “in orde” zijn aangaande dergelijke vereiste als deze van de wet op het welzijn op het werk: “ De werkgever treft de nodige maatregelen ter bevordering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk”?

Hoe gebeurde de risicoanalyse? Is het personeel het eens met de vaststellingen of gedane evaluaties? Verloopt het sociale overleg zonder problemen in het CPBW? Doet u soms een beroep op een EDPB? Hoe is deze samenwerking georganiseerd?

13. Moeten we alles wat we tot nu hebben gedaan, overboord gooien en met SOBANE helemaal opnieuw beginnen ? We gebruiken al een andere methode voor risicoanalyse. Moeten we veranderen ?

De SOBANE-strategie verschilt aanzienlijk van wat er over het algemeen wordt gedaan. In plaats van de problemen één voor één aan te pakken wanneer en hoe ze zich voordoen (verticale benadering), proberen we met de Déparis-overleggids de volledige werksituatie op een preventieve manier te bekijken (horizontale benadering) alvorens de problemen meer specifiek en apart aan te pakken.

Het is evenwel niet de bedoeling alle bruggen achter zich te verbranden. Met SOBANE is het gewoon mogelijk alles wat gedaan is, te reorganiseren en een globaal, meer doeltreffend en meer rendabel beleid te voeren.

Indien de onderneming (via de PA) zich bewust wordt van het belang van een participatieve, globale en progressieve demarche, zal ze een eerste Déparis-vergadering beleggen, de technische (opsporing van de risico’s en enkele onmiddellijke oplossingen) en sociale doeltreffendheid (beter arbeidsklimaat) daarvan ontdekken. Ze zal het experiment herhalen. Ze zal op een juistere en meer doeltreffende manier een beroep doen op specialisten. Ze zal de SOBANE-strategie in de praktijk brengen omdat ze hierin haar technisch, sociaal en economisch belang zal zien. De strategie zal haar helpen bij de organisatie van een dynamisch beheerssysteem dat geen last (meer) zal zijn, maar een bron van doeltreffendheid voor iedereen.

Daarvoor moeten we weliswaar evolueren en de PA die gewend is op een bepaalde manier te functioneren, zal moeten aanvaarden dat over andere benaderingen zal moeten worden nagedacht en zal andere experimenten moeten uitproberen.

Continuïteit is het gemakkelijkst. De evolutie zal leiden tot minder routine, meer doeltreffendheid, het gevoel iets positiefs bij te brengen aan de onderneming en het personeel, in plaats van gewoon problemen uit de weg te gaan (ongevallen, ziekten, …) en tot een grotere professionele voldoening.

14. Ons moederbedrijf legt ons, net zoals de andere dochterbedrijven, een andere methode voor risicoanalyse op. Wat moeten we doen ?

Over het algemeen zijn de procedures die door de moederbedrijven worden opgelegd, vrij administratief en niet participatief, globaal of progressief. Het is aan de PA om na te gaan of, naast de “officiële” methodes, andere instrumenten en vooral de Déparis-overleggids voor het dagelijkse lokale welzijn, niet meer informatie kunnen aanbrengen en kunnen leiden tot een snellere evolutie.

Sommige Belgische bedrijven die van grote internationale groepen afhangen, maken in dit verband gebruik van de SOBANE-strategie en de Déparis-opsporingsgids.

15. Heeft men aanvullende methodes bij SOBANE nodig ? Zo ja, met welke bedoeling en welke methoden ?

De SOBANE-strategie is een benaderingsfilosofie en niet alleen een reeks instrumenten of methodes. Ze berust op principes inzake deelname, globaliteit, preventieve in plaats van legalistische benadering, progressieve benadering. De Déparis-overleggids werd ontworpen voor het eerste niveau, de Opsporing, samen met een checklist voor de PA.

Gidsen werden ontworpen en worden voorgesteld in 14 risicodomeinen voor de niveaus Observatie en Analyse met de bedoeling om die mensen die de filosofie bijtreden, te helpen deze in de praktijk te brengen. Op deze niveaus, evenals op het niveau Opsporing, zijn de arbeidssituaties allemaal anders en van geen enkele methode kan worden beweerd dat ze helemaal geschikt is.

Andere methodes kunnen meer verkieslijk blijken te zijn.

Voor de 14 domeinen die de strategie thans bestrijkt, vinden wij evenwel geen enkele andere aanvullende methode noodzakelijk wat de collectieve preventie betreft.

Zoals gesteld in vraag 4 moeten we ons, bij een ongeval, beroepsziekte of intimidatie uiteraard in eerste instantie bekommeren om de betrokken persoon.

Bovendien hebben Déparis en SOBANE betrekking op de collectieve preventie. In bepaalde gevallen kan individuele preventie nuttig en zelfs onontbeerlijk zijn (zie vraag 22).

Ten slotte, zoals gesteld in vraag 10, werd een bijkomende checklist bij de Déparis-gids uitgewerkt om de PA te helpen controleren of de belangrijkste risico’s op een afdoende manier werden behandeld (zie sectie 4.3 van het SOBANE-document). Hier worden de risico’s op ongevallen, elektriciteitsrisico’s, risico’s op brand en ontploffing, de risico’s betreffende gereedschap en de chemische en biologische risico’s behandeld.

  • Risicoanalyse - Externe documentatie

    Steunpunt RI&E-instrumenten (Nederland)

    Het Steunpunt RI&E-instrumenten bestaat uit een werkgroep van de Stichting van de Arbeid en een uitvoerend secretariaat, ondergebracht bij de Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Het Steunpunt is met steun van het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot stand gekomen.

    De website biedt actuele en betrouwbare informatie, waaronder de laatste stand van zaken wat betreft het overzicht van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) instrumenten en de erkenningen daarvan. Hierdoor kunnen werkgevers snel en relatief eenvoudig een geschikt RI&E-instrument vinden en daarmee mede aan hun verplichting voldoen.

    Meer informatie op de website van het Steunpunt RI&E.

    Dossier “Évaluation des risques professionnels" (INRS – Frankrijk)

    Op de website van het ’Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et des maladies professionnelles’ (INRS), in het Frans, het dossier “Évaluation des risques professionnels”.

    Tak preventie SuvaPro (SUVA - Zwitserland)

    De SUVA is een zelfstandige onderneming van publiek recht die ongeveer 123 000 ondernemingen, dit zijn 1,97 miljoen werknemers en werklozen, verzekert tegen de gevolgen van ongevallen en beroepsziektes.

    Meer informatie op de website van SUVA (in het Frans, Engels, Duits of Italiaans) in de rubriek Suva > Prévention > Travail: Le travail en sécurité.

  • Risicoanalyse - Regelgeving

    Meer informatie daarover en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Algemene beginselen > Algemene principes betreffende het welzijnsbeleid.

  • Parlementaire vragen

  • 55041043C, 55041194C, 55041375C, 55041376C, 55041394C Kamer - De inbreuken in de dienstenchequesector

  • 183 Kamer (23/05/2023) - Arbeidsomstandigheden bij het Belgian National Orchestra

  • 379 Kamer - Veiligheid productie elektrisch aangedreven voertuigen

  • Risicoanalyse - Tools

    SOBANE risicoanalyse strategie (FOD Werkgelegenheid - België)

    De rubriek SOBANE risicoanalyse strategie biedt op zeer volledige wijze toelichting bij de SOBANE-strategie, haar verschillende niveaus en de inhoud van de voorgestelde tools. De verschillende tools zijn beschikbaar en kunnen worden vervolledigd en aangepast volgens de noden van de preventieadviseur en de werkelijkheid van het terrein waarmee hij of zij wordt geconfronteerd.

    Opsporingstools per sector

    De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten om een ergonomische aanpak in te voeren.

    De gidsen zijn beschikbaar in de rubriek Opsporing per sector: Tools.

    De Sobane methodes per risicofactor

    De methodes zijn beschikbaar in de rubriek Observatie – Analyse – Expertise: Tools > De Sobane methodes per risicofactor.

    Andere specifieke tools voor diverse risico’s zijn beschikbaar in de verschillende thema’s van BeSWIC, in de module Tools.

    OiRA-tools (EU-OSHA – Europese Unie)

    De OiRA-tools kunnen kleine ondernemingen helpen om een risicoanalyse uit te voeren en preventieacties te bepalen.

    Meer informatie is beschikbaar op de website van het OiRA project: Online Interactive Risk Assessment - OiRA.

    E-learning welzijn op het werk (e-campus – België)

    Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

    Meer info daarover is beschikbaar in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).