De risicoanalyse blijkt ingewikkeld en moeilijk voor de actoren in de ondernemingen die niet over de nodige informatie of opleiding beschikken.

De risicoanalyse kan eenvoudigweg op de volgende manier worden samengevat: samen nadenken binnen de onderneming over alle aanwezige gevaren en risico’s teneinde preventiemaatregelen te bepalen, en aldus schade voor de werknemers maar ook voor de onderneming te voorkomen.

Om die risicoanalyse beter te begrijpen, is het belangrijk de verschillende concepten die er deel van uitmaken goed te definiëren:

  • gevaar: de intrinsieke eigenschap of capaciteit van inzonderheid een voorwerp, een stof, een proces of een situatie die schade kan veroorzaken of het welzijn van de werknemers kan bedreigen;
  • risico: de waarschijnlijkheid dat er schade of aantasting van het welzijn van de werknemers zich in bepaalde gebruiksomstandigheden of door blootstelling aan een gevaar voordoet en de mogelijke omvang van die schade of aantasting;
  • risicofactoren: factoren van collectieve of individuele aard die dermate ingrijpen op het gevaar dat zij de waarschijnlijkheid van het optreden van nefaste gevolgen en de omvang ervan verhogen of verminderen;
  • risicoanalyse: de identificatie van de gevaren voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van het werk, de vaststelling en bepaling van de risico's voor dat welzijn en de beoordeling van die risico’s;
  • risicobeoordeling: de fase van de risicoanalyse waarbij de risico’s beoordeeld worden met het oog op de keuze van de preventiemaatregelen;
  • preventie: het geheel van bepalingen of maatregelen die worden genomen of vastgesteld in alle stadia van de activiteit van de onderneming of instelling, en op alle niveaus, teneinde beroepsrisico’s te voorkomen of te verminderen;
  • gezondheidstoezicht: het geheel van preventieve handelingen van een preventieadviseur-arbeidsarts, met het oog op het vaststellen van preventiemaatregelen, waaronder de beoordeling van de gezondheidstoestand van een individuele werknemer met betrekking tot een welbepaald risico;
  • de psychosociale risico’s op het werk: de kans dat een of meerdere werknemers psychische schade ondervinden die al dan niet kan gepaard gaan met lichamelijke schade, ten gevolge van een blootstelling aan de elementen van de arbeidsorganisatie, de arbeidsinhoud, de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden en de interpersoonlijke relaties op het werk, waarop de werkgever een impact heeft en die objectief een gevaar inhouden.
  • Risicoanalyse - Externe documentatie

    Steunpunt RI&E-instrumenten (Nederland)

    Het Steunpunt RI&E-instrumenten bestaat uit een werkgroep van de Stichting van de Arbeid en een uitvoerend secretariaat, ondergebracht bij de Organisatie voor toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Het Steunpunt is met steun van het Ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot stand gekomen.

    De website biedt actuele en betrouwbare informatie, waaronder de laatste stand van zaken wat betreft het overzicht van de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) instrumenten en de erkenningen daarvan. Hierdoor kunnen werkgevers snel en relatief eenvoudig een geschikt RI&E-instrument vinden en daarmee mede aan hun verplichting voldoen.

    Meer informatie op de website van het Steunpunt RI&E.

    Dossier “Évaluation des risques professionnels" (INRS – Frankrijk)

    Op de website van het ’Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et des maladies professionnelles’ (INRS), in het Frans, het dossier “Évaluation des risques professionnels”.

    Tak preventie SuvaPro (SUVA - Zwitserland)

    De SUVA is een zelfstandige onderneming van publiek recht die ongeveer 123 000 ondernemingen, dit zijn 1,97 miljoen werknemers en werklozen, verzekert tegen de gevolgen van ongevallen en beroepsziektes.

    Meer informatie op de website van SUVA (in het Frans, Engels, Duits of Italiaans) in de rubriek Suva > Prévention > Travail: Le travail en sécurité.

  • Risicoanalyse - Regelgeving

    Meer informatie daarover en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Algemene beginselen > Algemene principes betreffende het welzijnsbeleid.

  • Parlementaire vragen

  • 55041043C, 55041194C, 55041375C, 55041376C, 55041394C Kamer - De inbreuken in de dienstenchequesector

  • 183 Kamer (23/05/2023) - Arbeidsomstandigheden bij het Belgian National Orchestra

  • 379 Kamer - Veiligheid productie elektrisch aangedreven voertuigen

  • Risicoanalyse - Tools

    SOBANE risicoanalyse strategie (FOD Werkgelegenheid - België)

    De rubriek SOBANE risicoanalyse strategie biedt op zeer volledige wijze toelichting bij de SOBANE-strategie, haar verschillende niveaus en de inhoud van de voorgestelde tools. De verschillende tools zijn beschikbaar en kunnen worden vervolledigd en aangepast volgens de noden van de preventieadviseur en de werkelijkheid van het terrein waarmee hij of zij wordt geconfronteerd.

    Opsporingstools per sector

    De Deparis-gidsen (SOBANE) maken het mogelijk om het geheel van een arbeidssituatie op een participatieve manier te benaderen, op basis van de reële arbeidsactiviteit, teneinde acties te bepalen waardoor de arbeidsomstandigheden kunnen worden verbeterd. Het gaat om instrumenten om een ergonomische aanpak in te voeren.

    De gidsen zijn beschikbaar in de rubriek Opsporing per sector: Tools.

    De Sobane methodes per risicofactor

    De methodes zijn beschikbaar in de rubriek Observatie – Analyse – Expertise: Tools > De Sobane methodes per risicofactor.

    Andere specifieke tools voor diverse risico’s zijn beschikbaar in de verschillende thema’s van BeSWIC, in de module Tools.

    OiRA-tools (EU-OSHA – Europese Unie)

    De OiRA-tools kunnen kleine ondernemingen helpen om een risicoanalyse uit te voeren en preventieacties te bepalen.

    Meer informatie is beschikbaar op de website van het OiRA project: Online Interactive Risk Assessment - OiRA.

    E-learning welzijn op het werk (e-campus – België)

    Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

    Meer info daarover is beschikbaar in de module Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).