Het kiezen van de methode of van de noodzakelijke methodes om de risicoanalyse uit te voeren is primordiaal. Er bestaat geen mirakelmethode voor alle ondernemingen van elke grootte en van alle sectoren om hun risico’s te analyseren teneinde de preventiemaatregelen te bepalen.
Hoewel de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) talloze methodes voorstelt om de risicoanalyse tot een goed einde te brengen (SOBANE, OiRA, tools voor PSR of MSA…), is de onderneming niet in orde met de wetgeving als zij zich beperkt tot enkel de uitvoering van een specifieke methode, ongeacht welke die methode is. De onderneming zal pas in orde zijn met de wetgeving als zij na de analyse de nodige preventiemaatregelen uitvoert om al haar risico’s te beheersen en dus als zij het welzijn van haar werknemers vrijwaart. De methode is een instrument dat de onderneming helpt om die risicoanalyse zo goed mogelijk te realiseren, zij is dus geen doelstelling op zich.
De FOD Werkgelegenheid krijgt regelmatig aanvragen om een methode te valideren die de onderneming in staat stelt om zich in orde met de wetgeving te stellen. Welke de methode of de actie ook is, als die enkel als wettelijke verplichting wordt ingevoerd, dan zal zij zeer vaak nutteloos en steriel zijn. Men moet de wetgeving echt zien als een instrument dat de onderneming helpt om haar professionele risico’s te verminderen en de arbeidsomstandigheden van haar werknemers te verbeteren voor een beter welzijn. Zij maakt het ook mogelijk om de talloze kosten voor de onderneming die verband houden met het ontbreken van de preventie van deze risico’s, te verminderen.
Er bestaan dus methodes met verschillende doelstellingen volgens de behoefte van de onderneming in de uitvoering van haar dynamisch risicobeheersingssysteem:
- om de gevaren te identificeren (check-list, participatieve gids, …);
- om het risico te evalueren en dus de verschillende componenten ervan (zie de definitie van het risico);
- om de schade te evalueren (vragenlijsten die ingaan op de symptomen, …);
- om de blootstelling aan een gevaar te evalueren (meting van het geluidsniveau bijvoorbeeld of vragenlijst over PSR);
- om oplossingen te vinden (methodes voor het bepalen van preventiemaatregelen);
- om het beheer van het dynamisch risicobeheersingssysteem na te gaan (audit);
- om de actoren van de onderneming te sensibiliseren (affiches, video, brochures, …);
- …
Zodra de methode(s) werd(en) gekozen, begint het analysewerk pas. De actoren van de onderneming zullen met de meest geschikte methodes de gevaren identificeren, de risico’s analyseren en de preventiemaatregelen bepalen.
Buiten de methodes die binnen de SOBANE-strategie (www.sobane.be) werden ontwikkeld, zijn er talrijke andere methodes voor risicoanalyse. De publicatie over de risicoanalyse van de FOD Werkgelegenheid stelt verschillende methodes voor die op de veiligheid zijn gericht. Die brochure is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de module Publicaties > Risicoanalyse (De).
Globale analysemethodes of specifieke methodes voor psychosociale risico’s of musculoskeletale aandoeningen zijn beschikbaar op deze website, in de rubrieken:
- Welzijnsbeleid > Preventiebeginselen > Dynamisch risicobeheersingssysteem > Risicoanalyse > SOBANE risicoanalyse strategie;
- Thema’s > Psychosociale risico’s (PSR);
- Thema’s > Musculoskeletale aandoeningen (MSA).