Het onderzoek van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) betreffende de impact van de managementstijlen op het welzijn op het werk, is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Onderzoeksprojecten > 2020 - Onderzoek betreffende de impact van de managementstijlen op het welzijn op het werk.

Uit dit onderzoek kan men het volgende onthouden:

  • Management gaat zowel over de arbeidsorganisatie en de er specifiek aan verbonden activiteiten, als over de gedragswijzen die ermee gepaard kunnen gaan.
  • Het management heeft zowel betrekking op de organisatie van het werk en een bepaald aantal specifieke activiteiten die eraan verbonden zijn als op de gedragingen die eraan gekoppeld kunnen worden. Dit moet onderscheiden worden van het begrip “leadership” dat de managementverantwoordelijkheid volledig op de schouders van een persoon en een persoonlijkheid legt.
  • Het Blake en Mouton-model maakt het mogelijk om managementactiviteiten en de manier om ze uit te oefenen met elkaar te verzoenen; het is opgebouwd met de dimensies "werking" en "personen".
    • De dimensie "werking" houdt vooral in dat de manager "ervoor zorgt dat het werk van de groep wordt gepland, georganiseerd en gecontroleerd". Onder de verschillende graden kunnen we de twee uitersten onderscheiden: op het zwakste niveau hecht de manager belang aan de taken door de productie te kwantificeren in hoeveelheden of in tijdmetingen; op het sterkste niveau ontwikkelt de manager een volledig beleid gericht op organisatorische inspanningen
    • In de dimensie "personen" let de manager erop dat aan de behoeften en ambities van zijn medewerkers wordt voldaan, door hen persoonlijk te betrekken, door hen vertrouwen te geven en door respect te tonen voor mensen en hun werk.
    • Om de link te leggen tussen managementpraktijk, organisatievormen en welzijn hebben we dit model geactualiseerd door er een sleuteldimensie van hedendaagse arbeidsverhoudingen aan toe te voegen, namelijk erkenning op het werk.
  • Door de twee assen te combineren (personen en werken), komen vijf ideaaltypes van managementstijlen naar voor:
    • de autocratische stijl, sterk en uitsluitend gericht op de werking,
    • de sociale of paternalistische stijl, sterk en uitsluitend gericht op de personen,
    • de “mediane” of collegiale stijl, gematigd gericht op de werking en de personen,
    • de anemische stijl, zwak op beide assen,
    • en de democratische stijl, sterk op beide assen.
  • De resultaten van dit onderzoek tonen algemeen aan dat de managementstijlen die in de onderzochte sectoren worden toegepast in de eerste plaats gericht zijn op de werking, en pas in de tweede plaats op de personen (mensen en teams).
  • De initiële opleidingen in management lijken vooral gericht te zijn op de dimensie "werking": leren plannen, organiseren en controleren; er is minder nadruk op de dimensie "personen": leren rekening houden met de behoeften en ambities van werknemers.
  • Er is een gedeelde wens om te evolueren naar management dat in een meer collegiale stijl gericht is op het ondersteunen van mensen en het leiden van teams. Reden waarom sommige managers een vervolgopleiding op het gebied van (people) management volgen.

Vooraleer te praten over het management op afstand in het kader van het telewerk, is het belangrijk dat de onderneming de managementstijl kan identificeren die momenteel wordt gehanteerd binnen de onderneming en te bepalen naar welke stijl men wenst te evolueren. De belangrijkste aanbeveling van het onderzoek van de FOD Werkgelegenheid bestaat erin te benadrukken dat de dimensie “personen” onlosmakelijk verbonden is met de rol van manager, net zoals de dimensie “activiteit”. Het is precies deze dimensie “personen” die minder aanwezig is in de ondernemingen en in de opleidingen van managers die zal lijden door de afstand die ontstaat door het telewerk.

De uitdaging van de manager zal er niet alleen in bestaan zijn team te beheren vanop afstand om de activiteiten zo goed mogelijk te organiseren, maar vooral oog te hebben voor het menselijke en relationele aspect, met andere woorden: hij moet ervoor zorgen dat aan de noden en verwachtingen inzake werk van zijn medewerkers wordt voldaan, hij moet de werknemers aan het werk zetten maar hij moet ook oog hebben voor het vertrouwen en het respect voor de personen en hun werk.

Eén van de belangrijkste middelen om deze uitdaging aan te gaan, is de communicatie tussen de manager en zijn team. Volgens de praktische gids “Telewerk tijdens en na de Covid-19-pandemie” van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

  • zal de communicatie sterk afhangen van de betrouwbaarheid van de elektronische communicatiemiddelen,
  • zullen de communicatieproblemen mettertijd toenemen: collega’s zullen door de afstand steeds minder informatie uitwisselen, het gevoel van isolement neemt toe; de samenwerking binnen het team neemt af, de verkregen informatie is steeds moeilijker te begrijpen en te interpreteren, want ze wordt vager, return van informatie wordt schaarser en ook vager …
  • is het dus belangrijk, om niet te zeggen fundamenteel dat de manager en zijn team de juiste inspanningen leveren om een duidelijke en doeltreffende communicatie en een voortdurende informatiestroom te behouden,
  • is het ook zeer belangrijk een informele communicatie in stand te houden om de gewoonten van vóór het telewerk niet te verliezen: sociale online interactie, ontspanning via de platformen, interesse tonen voor de kinderen van de collega’s; of eenvoudig inloggen om na te gaan of alles goed gaat met de collega’s.

Deze gids bevat als bijlage de verscheidene manieren die tijdens de periode van COVID-19 het vaakst gebruikt werden om te communiceren. Voor elke manier vermeldt de gids de categorie, de motieven, de frequentie en het gebruikte medium.

Meer info op de website van de IAO:

Bijlage II. – Meest gebruikte communicatiemethoden tijdens de COVID-19-pandemie

Bron: praktische gids “Telewerk tijdens en na de Covid-19-pandemie” van de IAO
Copyright © Internationale Arbeidsorganisatie 2020

Categorie

Motieven

Frequentie

Medium

Organisatie van het werk

“Collectieve” vergaderingen of vergaderingen

“in beperkte kring”

Aan alle niveaus van een organisatie de belangrijke informatie versturen die haar aanbelangt, met inbegrip van de updates, opdat alle personeelsleden harmonieus kunnen werken.

Wekelijks of maandelijks

Videoconferentie

Startmeeting Vervolgmeeting

De verwachtingen nauwkeurig beschrijven, richtlijnen geven, praktische aspecten bespreken en het personeel motiveren.

Bij de start van het collectieve telewerk; nadien maandelijks

Videoconferentie

Regelmatige controles

Misverstanden voorkomen, het team motiveren, een return van informatie over de kwaliteit van het telebeheer verkrijgen; formulieren; individuele of collectieve gesprekken.

Dagelijks of wekelijks, in functie van het project

Videoconferentie; telefoon; apps om berichten te versturen

Beheer van de prestatie

Gesprekken, coaching

De vooruitgang en de evolutievooruit-zichten van de werknemers bespreken; bepalen op welke manier actie kan worden ondernomen.

Maandelijks

Videoconferentie

Onderzoek van de individuele en collectieve vooruitgang

De voortgang van het werkprogramma controleren; de moeilijkheden bepalen; de vooruitgang bespreken; de doelstellingen opnieuw definiëren.

Tweewekelijks

Videoconferentie

Versterking van het vertrouwen

Informele en sociale vergaderingen

Een relatie tot stand brengen tussen de telewerkers; hen helpen om de communicatie en de motivatie te behouden.

Wekelijks

Videoconferentie

Welzijn

Onmiddellijk contact

Het mentale en fysieke welzijn van de telewerkers nagaan.

Dagelijks, om de twee dagen

Telefoon; apps om berichten te versturen

Oplossing van problemen

Vraag en antwoord met de directie

De geruchten de wereld uit helpen, rust brengen en angstgevoelens wegnemen; de situatie verduidelijken met de teamleden; hun gevoelens kennen.

Wekelijks of maandelijks

Videoconferentie

Bevordering van de bedrijfscultuur

Het personeel opnieuw motiveren; herinneren aan de waarden en de missie van de organisatie.

Wekelijks of maandelijks

Videoconferentie

 

Naargelang de informatie die moet worden meegedeeld, eenvoudig of ingewikkeld, dringend of niet dringend is, kan men de volgende communicatiemiddelen aanbevelen:

  • eenvoudig en niet dringend: e-mail of videoconferentie met meerdere personen;
  • eenvoudig en dringend: interne chat of telefoon;
  • ingewikkeld en niet dringend: fysieke aanwezigheid (vergadering);
  • ingewikkeld en dringend: per telefoon of rechtstreekse oproep via videoconferentie.

7 sleutelmaatregelen om als manager een team goed te beheren:

  1. Beschrijf nauwkeurig, online met elk lid van het team, de omvang, de verwachtingen en de middelen voor de activiteiten die via telewerk kunnen worden uitgevoerd.
  2. Organiseer regelmatig teammeetings en gesprekken met elke medewerker.
  3. Werk de voortzetting van gemeenschappelijk werk binnen het team en de contacten tussen de teams in de hand.
  4. Vraag regelmatig naar de noden en moeilijkheden van uw medewerkers en besteed extra aandacht aan diegenen die voor het eerst telewerken en diegenen die pas werden aangeworven en waardeer ieders werk (woord van dank, feedback, evolutie van de toevertrouwde taken…).
  5. Doe een beroep op de interne experts (preventie, HR, ICT, enz.) of de externe experts om oplossingen te vinden voor collectieve en individuele problemen.
  6. Deel uw eigen noden mee aan uw directie en zorg ervoor dat uw regelmatig contact hebt met de andere managers.
  7. Zorg ervoor dat u vlot overweg kan met het informaticamateriaal in uw team en bied indien nodig de nodige hulp (opleidingen, tijd om intern praktijken te delen, steun aan de persoon die belast is met de informatica, …).

Bij wijze van conclusie kan men stellen dat, wat het management op afstand betreft, alle actoren samen zullen leren en vooruitgang boeken, hetzij op technisch vlak, hetzij inzake communicatie of wat betreft de organisatie van het individuele werk en datgene van het team. Iedereen zal fouten maken en het recht om fouten te maken moet erkend worden, zodat er lessen voor de toekomst uit getrokken kunnen worden. De sleutelwoorden van deze afstandsrelaties tussen de manager en zijn team, zijn meer dan ooit vertrouwen, openheid en transparantie.

  • Telewerk - Publicaties

    Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

    De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

    Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

    Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

    De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

    Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

    In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

    • Wat is een musculoskeletale aandoening?
    • Wat zijn de risico’s voor MSA?
    • Hoe kan men MSA voorkomen?

    Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties: Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

    Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

    De doelstelling van dit onderzoeksproject is het bestuderen van de impact van de nieuwe vormen van tewerkstelling en arbeid op het welzijn op het werk (gezondheid, veiligheid) en in het bijzonder op het verschijnen van muscoloskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s.

    Meer info daarover, alsook het onderzoeksrapport en de samenvatting ervan, zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de module Onderzoeksprojecten > 2019 - Studie van de impact van de nieuwe arbeidsvormen op het welzijn.

    Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

    Deze gids biedt praktische en haalbare aanbevelingen voor doeltreffend telewerken die van toepassing zijn op een breed scala van actoren, ter ondersteuning van beleidsmakers bij de actualisering van bestaand beleid en om particuliere bedrijven en organisaties in de publieke sector een flexibel kader te bieden voor de ontwikkeling of actualisering van hun eigen telewerkbeleid en -praktijken.

    Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

    Telewerk en op ICT-gebaseerde mobiele werkzaamheden: flexibel werken in het digitale tijdperk (Eurofound – Luxemburg - 2020)

    In dit rapport worden de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van werknemers met TICTM-regelingen (‘telework and ICT-based mobile work’ – TICTM) geanalyseerd. De nadruk ligt hierbij op hoe de werkomgeving en de organisatie van het werk in verband met TICTM invloed hebben op het evenwicht tussen werk en privéleven, de gezondheid, prestaties en vooruitzichten van werknemers.

    Deze publicatie en de samenvatting ervan in 22 talen, waaronder het Nederlands, zijn toegankelijk en kunnen vrij worden gedownload op de website van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound): Telework and ICT-based mobile work: Flexible working in the digital age, New forms of employment series.

    Telewerk in tijden van COVID-19: uitdagingen & aanbevelingen (Prof. Tim Vantilborgh (VUB), Eva De Winter (VOCAP), Prof. Donatienne Desmette (UCL), Prof. Jonas Lang (UGent), Prof. Florence Stinglhamber (UCL), Prof. Anja Van den Broeck (KULeuven), Prof. Marijke Verbruggen (KULeuven) – België - 2020)

    Eind oktober 2020 werd telewerk opnieuw de norm in België om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Deze maatregel heeft echter vergaande gevolgen voor zowel werkgevers als werknemers en kan een impact hebben op individuen, organisaties, en de gehele maatschappij. Om deze maatregel succesvol te maken is het belangrijk om verder te kijken dan de gevolgen voor de economie en de gezondheid van de bevolking. Inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie helpen om de uitdagingen die gepaard gaan met telewerk te begrijpen en om “evidence-based” management praktijken te implementeren.

    Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload:

    Télétravail à domicile (CARSAT Nord Picardie – Frankrijk - 2012)

    Deze gids geeft stof tot nadenken voor werkgevers en werknemers die telethuiswerk willen invoeren en een evaluatie van de daaraan verbonden risico's wensen uit te voeren.

    De gids van CARSAT Nord Picardie is beschikbaar op de website van de ‘Service de Santé au Travail de Valence’, in de rubriek Pratique > Documentation: Télétravail à domicile (PDF, 3,46 MB).

    Dossier “Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge” (INRS – Frankrijk - 2021)

    In het licht van de pandemie zijn veel bedrijven op telewerk overgeschakeld om hun activiteiten verder te zetten. In deze uitzonderlijke omstandigheden kan de invoering van telewerk risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers. Sommige punten vereisen een speciale waakzaamheid.

    Dit dossier is beschikbaar op de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS): Covid-19 et prévention en entreprise - Du télétravail imposé en situation exceptionnelle à un télétravail qui se prolonge.

  • Telewerk - Regelgeving

    Meer informatie ter zake en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg in de rubriek Thema’s > Arbeidsovereenkomsten > Telewerk.

  • Parlementaire vragen

  • 55037383C Kamer (27/06/2023) - De herziening van het kader voor telewerk

  • 1192 Kamer (01/03/2023) - Herziening van het kader voor telewerk

  • 55001934P Kamer - Het nieuws dat de telewerkvergoeding door amper 6 % van de bedrijven toegekend wordt

  • 55028558C Kamer - De omkadering van telewerk

  • 55027958C Kamer - Surveillancesoftware op de werkvloer

  • 55026116C & 55026308C Kamer - Telewerk

  • 925 Kamer - Besprekingen over telewerk bij de Nationale Arbeidsraad

  • 768 Kamer - De uitvoering van advies nr. 1.528 van de Nationale Arbeidsraad over de omkadering van structureel telewerk

  • 55023377C Kamer - Het conflict bij AG Insurance en structureel telewerk

  • Actualiteitsdebat 18/01/2022 Kamer - De naleving van de coronamaatregelen op de werkvloer

  • 334 Kamer - Toename van het telewerk

  • 55020228C, 55020684C, 55020709C en 55020736C Kamer - Het wettelijk kader voor telewerk

  • 466 Kamer - Impact van het telewerk op de werkgelegenheid

  • 435 Kamer - Naleving coronamaatregelen door ondernemingen - Controles

  • 55018772C Kamer - De omkadering van het telewerk en het risico op een burn-out

  • 55001488P, 55001494P, 55001502P, 55001507P Kamer - Het telewerk en de extra verplichtingen

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Besmetting op de werkvloer

  • Actualiteitsdebat 27/04/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 09/03/2021 Kamer - Telewerk

  • Actualiteitsdebat 26/01/2021 Kamer - Arbeidsinspectie en flitscontrole op telewerk

  • 55017951C & 55017994C Kamer - Het recht op deconnectie

  • 55013610C e.v. Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55009729C Kamer - De aanpak van COVID-19 op het werk

  • 6-2001 Senaat - Telewerk - Stimuleren in de privésector - Federale acties en maatregelen - Aparte codering in de loonadministratie - Mogelijke aanpassing van de wetgeving

  • 55001280P Kamer - Het telewerk tijdens de coronacrisis

  • 55001212P Kamer - Het verplichte telewerk en de nood aan extra controles

  • 55000877P Kamer - De gevolgen van telewerk

  • 683 Kamer - Telewerken - Nood aan verbondenheid en deconnectie

  • 22946, 23868, 24733 Kamer - Telewerken

  • 512 Kamer - Telewerken en thuiswerken voor werknemers met een beperking

  • 115 Kamer - Federale overheidsadministraties - Experimenten inzake telewerken

  • 31 Kamer - Administratieve diensten - Overheidsbedrijven - Mexicaanse griep - Preventief occasioneel telewerken

  • 4-3798 Senaat - Welzijn op het werk - Onderzoek - Maatregelen zoals telewerken

  • 6490 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken

  • 8039 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 7355 Kamer: De juridische knelpunten inzake telewerken

  • 299 Kamer: Juridische knelpunten inzake telewerken. - Thuisstrijksters. - Welzijnsreglementering

  • 3-6855 Senaat: Overheidsdiensten - Mogelijkheid tot telewerken

  • Telewerk - Sensibiliseringsmateriaal

    Sensibiliseringsfilmpje “Werk thuis als je kan” (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

    De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) sensibiliseert via dit filmpje over een goede organisatie van het telewerk. Het is belangrijk om de telewerkplek op een gezonde en comfortabele manier te organiseren.

    Het sensibiliseringsfilmpje over veilig aan het werk thuis staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Werk thuis als je kan.

    Webinar-video: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen? (FOD Werkgelegenheid – België –2020)

    Deze webinar wil:

    • het wetgevend kader schetsen, waaronder de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 149 van 26 januari 2021 over het aanbevolen of verplicht telewerk als gevolg van de COVID-19-crisis;
    • instrumenten en goede praktijken aanreiken om de arbeidsomstandigheden van telewerkers te verbeteren, musculoskeletale aandoeningen en psychosociale klachten te voorkomen of te verminderen.

    De webinar-video staat op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: WEBINAR: Telewerk, hoe musculoskeletale aandoeningen en psychosociale risico’s voorkomen?

    Algemene video die de preventie van musculoskeletale aandoeningen toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2017)

    In deze film wordt uitgelegd hoe deze aandoeningen ontstaan en wat we kunnen doen om ze te voorkomen. Deze aandoeningen komen steeds vaker voor. Ze treffen een grote groep Belgische werknemers, zowel mannen als vrouwen, jongeren als ouderen. Ze komen voor in alle beroepen en sectoren. Hoewel deze aandoeningen niet levensbedreigend zijn, hebben ze een grote impact op het werk en het privéleven. Preventie is daarom belangrijk!

    Bekijk de film op het YouTube kanaal van de FOD Werkgelegenheid: Preventie van musculoskeletale aandoeningen.

    Algemene video die de preventie van psychosociale risico’s toelicht (FOD Werkgelegenheid – België - 2018)

    Elk bedrijf of elke organisatie moet voor zijn werknemers een preventiebeleid rond psychosociale risico’s ontwikkelen. Deze film toont op basis van interviews met experts wat psychosociale risico’s zijn en hoe men ze kan voorkomen.

    Meer informatie daarover in de module Psychosociale risico's - Sensibiliseringsmateriaal: Film over psychosociale risico’s op het werk.

    E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

    Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

    Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

    Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen (Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk – Spanje - 2020)

    Vanwege de maatregelen om het coronavirus in bedwang te houden, moeten veel mensen vanuit thuis werken. Dat is misschien niet altijd even goed als werken op kantoor. Er zijn veel nieuwe factoren waarmee rekening moet worden gehouden, zoals de werkplek, het alleen werken, gezin en kinderen om je heen, allerlei onderbrekingen en het vinden van een nieuwe werkroutine.

    In dit animatiefilmpje wil ‘Napo’ ervoor zorgen dat iedereen productief en zo veilig en gezond mogelijk thuis kan werken. Met de steun van de baas en collega ‘Napette’ geeft Napo een goed advies: “Stop de pandemie, werk thuis ... en werk veilig!”

    Bekijk de film op de Napo-website: Napo is … aan het telewerken om de pandemie te stoppen.

  • Telewerk - Tools

    Een paar tips om efficiënt te telewerken, met aandacht voor uw welzijn (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

    Dagelijks telewerken in plaats van af en toe 1 of 2 dagen per week te telewerken, zoals de huidige situatie vereist, vraagt een aanpassing van uzelf en een aanpassing van de werkomgeving. Hier zijn een aantal tips die u verder kunnen helpen.

    Deze tips zijn beschikbaar in de rubriek Thema’s > Telewerk > Aanbevelingen voor de telewerker.

    Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel (FOD Werkgelegenheid – België - 2012)

    In het merendeel van de dienstverlenende sectoren zijn de werknemers blootgesteld aan het risico op musculoskeletale aandoeningen. Daarom werd er een reeks van praktische brochures opgesteld voor de preventie van dergelijke aandoeningen. De brochure voor het administratief personeel kadert in deze reeks. De brochure geeft een antwoord op drie vragen:

    • Wat is een musculoskeletale aandoening?
    • Wat zijn de risico’s voor MSA?
    • Hoe kan men MSA voorkomen?

    Deze publicatie is toegankelijk en kan vrij worden gedownload op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Publicaties > Preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) voor administratief personeel.

    Actiemiddelen voor de werknemers (PSR) (FOD Werkgelegenheid – België - 2020)

    Naast de preventie die tot doel heeft de druk en de risicofactoren te beperken, moeten er procedures worden ingevoerd om zich te ontfermen over personen die zich slecht in hun vel voelen. Sommige interne of externe actoren moeten hierbij een rol spelen.

    Dit wordt toegelicht in de rubriek Thema’s > Psychosociale risico's (PSR) > Actiemiddelen voor de werknemers.

    Brochures van de reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België - 2021)

    De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico’s werd ontwikkeld als hulpmiddel voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Zij omvat vier interventieniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise.

    Alle publicaties van de SOBANE-strategie zijn beschikbaar in moduleerbare versie in de rubriek Tools > Risicoanalyse - Tools.

    Deze publicaties zijn vrij toegankelijk en kunnen ook worden gedownload op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Publicaties > Strategie Sobane.

    De publicaties die betrekking hebben op het telewerk, zijn:

    De gids “Telethuiswerk” biedt uw onderneming de mogelijkheid participatieve vergaderingen te organiseren om oplossingen over problemen betreffende kantoorwerk te vinden, rekening houdend met het telewerk. Deze publicatie bevat een checklist die de telewerker de mogelijkheid biedt na te denken over zijn arbeidsvoorwaarden, na te gaan wat er door hemzelf aangepast kan worden en de resterende problemen te identificeren. Voor deze problemen kan hij om een overleg vragen met zijn onderneming (verantwoordelijke, preventieadviseur, …).

    E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (FOD Werkgelegenheid – België - 2019)

    Door middel van animaties, afbeeldingen, video's, ... kan men met deze gebruiksvriendelijke tool de wetgeving inzake welzijn op het werk en de belangrijkste principes daarvan op een eenvoudige manier begrijpen om de bewustwording te vergroten en beroepsrisico's in elk bedrijf te voorkomen.

    Deze e-learning is beschikbaar in de rubriek Tools > E-learning om de eerste stappen op vlak van welzijn op het werk te zetten (gezondheid, veiligheid, PSR, MSA…) (e-campus – België).

    Website telewerken.be (FOD Mobiliteit en Vervoer en VIAS – België - 2021)

    Ben je geïnteresseerd in telewerken? Op het internet is zoveel informatie te vinden dat men soms door de bomen het bos niet meer ziet. Maar wat is nu juist nuttige informatie om een telewerkbeleid uit te stippelen? Deze toolbox helpt u op weg. Vias institute en de FOD Mobiliteit en Vervoer geven zoveel mogelijk antwoorden op uw vragen. Daarnaast biedt de website een aantal praktische hulpmiddelen.

    Informatie en tools over telewerken zijn beschikbaar op de website telewerken.be:

    Praktische gids over telewerken tijdens de COVID-19 pandemie en daarna (IAO – Zwitserland - 2020)

    Deze gids bevat in de bijlagen ervan een checklist die verscheidene krachtlijnen omvat:

    • arbeidsduur en -organisatie;
    • beheer van de prestatie;
    • digitalisering;
    • communicatie;
    • veiligheid en gezondheid op het werk;
    • juridische en contractuele impact;
    • opleiding;
    • combinatie werk/gezinsleven;
    • vertrouwen en bedrijfscultuur;
    • genderkwesties.

    Deze gids is beschikbaar op de website van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):