Vijf aspecten van arbeidsplaatsen worden geregeld in de Codex over het Welzijn op het Werk: uitrusting, verlichting, ventilatie, temperatuur, sociale voorzieningen en werk- en rustruimten. Voor elk van deze aspecten legt de regelgeving in het algemeen de doelstellingen vast die de werkgever moet bereiken, maar laat hem vrij in de keuze van de middelen om ze te bereiken.
Uitrusting van arbeidsplaatsen
Over het algemeen hebben gebouwen waarin arbeidsplaatsen zijn ondergebracht structuren, stabiliteit en stevigheid die passen bij het soort gebruik.
Werkgevers zijn ook verantwoordelijk voor het schoonmaken en onderhouden van arbeidsplaatsen en de gebouwen waarin deze zich bevinden. Afhankelijk van de aard van de activiteiten van de onderneming of de vestiging en de aard van de risico's voor de werknemers, moet de werkgever:
- geschikte schoonmaakmethoden selecteren;
- geschikte schoonmaakmiddelen selecteren en onderhouden;
- de juiste schoonmaakproducten voor het onderhoud kiezen;
- de timing en frequentie van onderhoud en schoonmaak bepalen.
Het oppervlak van vloeren, muren en plafonds van de desbetreffende lokalen is van zodanige aard dat zij kunnen worden schoongemaakt en onderhouden om passende hygiënische omstandigheden te verkrijgen. De werkgever moet er ook voor zorgen dat al het afval regelmatig en veilig wordt verzameld, opgeslagen, behandeld en van de arbeidsplaats verwijderd, rekening houdend, in voorkomend geval met de specifieke voorschriften die van toepassing zijn op de verwijdering van afval.
Opgelet: de werkplekken van sekswerkers en de gebouwen waarin ze gehuisvest zijn, moeten voldoen aan bepaalde normen op het gebied van stevigheid en in goede staat van onderhoud verkeren. Werkgevers moeten zorgen voor regelmatige schoonmaak en algemeen onderhoud van de arbeidsplaats.
Verlichting
De werkgever moet ervoor zorgen dat er op de arbeidsplaats voldoende daglicht binnenkomt en dat er, als dat niet mogelijk is, voldoende kunstlicht is.
Ventilatie
De werkgever moet ervoor zorgen dat de binnenluchtkwaliteit op de arbeidsplaats goed is voor de werknemers door vervuiling zoveel mogelijk bij de bron aan te pakken, in overeenstemming met de beginselen van de preventiehiërarchie. Hiertoe moeten de bronnen van binnenluchtvervuiling bekend zijn. Zoals altijd in de regelgeving met betrekking tot welzijn op het werk, is het uitgangspunt dat de werkgever een risicoanalyse van de binnenluchtkwaliteit moet uitvoeren om deze bronnen van vervuiling te identificeren. Vervolgens moet hij maatregelen nemen om deze bronnen van vervuiling te bestrijden, waarbij de concentratie van CO 2 in de werkruimten als criterium wordt gebruikt.
Raadpleeg voor een praktische toepassing van deze algemene principes de Praktijkrichtlijn “Binnenluchtkwaliteit in werklokalen” op de website van de FOD Werkgelegenheid.
De werkgever voert een risicoanalyse uit van de kwaliteit van de binnenlucht op de arbeidsplaatsen, rekening houdend met de toegevoerde luchtstroom en mogelijke bronnen van vervuiling, zoals:
- de aanwezigheid en fysieke activiteit van personen;
- de aanwezigheid van producten en materialen in de werkruimten, zoals bouwmaterialen, vloerbedekking en decoraties, meubilair, planten en dieren, technische uitrusting, toestellen, gereedschappen en aanwezige machines;
- onderhoud, reparatie en reiniging van arbeidsplaatsen;
- de kwaliteit van de aangevoerde lucht door infiltratie en ventilatie, vervuiling en werking van ventilatie-, luchtbehandelings- en verwarmingssystemen.
Risico's worden geanalyseerd door middel van visuele inspecties, controles van installaties en documenten en met de medewerking van werknemers. Indien nodig worden metingen en/of berekeningen uitgevoerd.
Temperatuur
De werkgever moet ervoor zorgen dat de arbeidsplaatsen waar werkposten zijn geïnstalleerd voldoende warmte-isolatie hebben en dat de temperatuur geschikt is voor het menselijk lichaam. De werkgever moet rekening houden met de volgende factoren:
- luchttemperatuur
- de relatieve luchtvochtigheid
- luchtsnelheid
- thermische straling van de zon of technologie
- fysieke belasting
- de gebruikte werkmethoden en apparatuur
- de kenmerken van werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen
- de combinatie van al deze factoren.
Sociale voorzieningen
De werkgever moet werknemers de volgende sociale voorzieningen bieden:
- sanitaire installaties, met inbegrip van kleedkamers, wastafels, douches en toiletten;
- een refter;
- een rustlokaal;
- een ruimte voor zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven.
De sociale voorzieningen en de lokalen waarin ze zich bevinden, moeten voldoen aan de minimumvereisten uit bijlage III.1-1 van de Codex over het Welzijn op het Werk. Meer informatie is beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Sociale voorzieningen .
Als meerdere werkgevers hetzelfde gebouw gebruiken , kunnen de sociale voorzieningen door deze werkgevers worden gedeeld. In dit geval bevinden de sociale voorzieningen zich in gemeenschappelijke ruimten en bepalen de werkgevers samen de regels voor de locatie, de uitrusting, het onderhoud en het gebruik van deze voorzieningen.
De werkgever moet een kleedkamer ter beschikking stellen van de werknemers wanneer zij zich moeten omkleden. Als er geen kleedkamer nodig is, moet elke werknemer een plek hebben om zijn of haar kleren op te bergen. De kleedkamers zijn uitgerust met lockers waarin elke werknemer zijn kleren tijdens de werkuren kan opbergen. Elke werknemer die de kleedkamer gebruikt, beschikt over een individuele kast. Wanneer werknemers worden blootgesteld aan vocht of vuil, of wanneer er een risico op vergiftiging of besmetting bestaat, beschikken ze over twee individuele lockers, één voor persoonlijke kleding en één voor werkkleding.
Als werknemers tijdens het werk hun handen moeten wassen, zijn er wastafels dicht bij de werkpost geïnstalleerd.
Wanneer werknemers vanwege de aard van hun werk gebruik moeten maken van wastafels, zorgt de werkgever ervoor dat er ten minste één kraan is voor elke drie werknemers die tegelijkertijd hun dienst verrichten.
Opgelet: de aard van sekswerk betekent dat sekswerkers hun handen moeten kunnen wassen. Daarom moeten er wastafels beschikbaar zijn voor sekswerkers in de buurt van de werkpost.
De toiletten moeten bestaan uit één of meer afzonderlijke toiletten en, waar nodig, urinoirs, met één of meer wastafels. De toiletten moeten volledig gescheiden zijn voor elk gender en dicht bij de arbeidsplaats, rustlokalen, kleedkamers en douches gelegen zijn. Werknemers moeten vrij gebruik kunnen maken van de toiletten.
Refters kunnen ook worden opgezet in een of meer ruimtes die volledig gescheiden zijn van de arbeidsplaats.
Bovendien moet de werkgever een rustlokaal ter beschikking stellen van de werknemers als uit de risicoanalyse blijkt dat het voor bepaalde functies noodzakelijk is dat de werknemers rustpauzes nemen, of als dit voortvloeit uit de toepassing van specifieke bepalingen van de Codex. Dit is met name het geval als:
- de werknemers werk verrichten waarbij ze in hoge mate worden blootgesteld aan psychosociale risico's op het werk;
- de arbeidstijd verdeeld over de dag wordt onderbroken.
Rustlokalen zijn uitgerust met voldoende tafels en stoelen met rugleuning, rekening houdend met het aantal werknemers. Het aantal rustzitplaatsen, aangepast aan de bestemming van het lokaal, is gelijk aan het aantal werknemers dat er tegelijkertijd gebruik van moet maken.
Afhankelijk van de aard van het werk en de aard van de risico's moet de werkgever drinkwater of een andere drank ter beschikking stellen van de werknemers.
Minimale kamerafmetingen
Elke sekswerker moet een kamer hebben om te werken.
Deze kamer moet aangepast zijn aan het soort dienst en minstens 8m² groot zijn wanneer er 2 personen tegelijk aanwezig zijn, en 9m² wanneer er 3 personen aanwezig zijn, inclusief de sekswerker.
Dit zijn minimumafmetingen die van toepassing zijn zonder afbreuk te doen aan andere gunstigere bepalingen (bijvoorbeeld politiereglementen in bepaalde gemeenten of bepaalde stedenbouwkundige regels).
Specifieke hygiënische omstandigheden voor sekswerkers
De werkgever zorgt ervoor dat elke sekswerker sekswerk kan verrichten in een veilige en hygiënische omgeving, ongeacht of het sekswerk binnen of buiten de inrichting wordt verricht.
Deze bepaling stelt dat de werkgever verantwoordelijk is voor de omstandigheden waaronder de sekswerker zijn werk uitvoert, zelfs als de werknemer zich niet in de inrichting van de werkgever bevindt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een sekswerker naar het huis van een klant gaat of naar een plek die samen met de klant is gekozen, zoals een hotelkamer of een sauna. In dergelijke gevallen moet de werkgever er ook voor zorgen dat het werk wordt uitgevoerd in een veilige en hygiënische omgeving.
De werkgever moet er ook voor zorgen dat de volgende specifieke hygiënevoorwaarden te allen tijde worden nageleefd, zonder kosten voor de sekswerkers:
- Er is voldoende schoon beddengoed en schone handdoeken ter beschikking van de sekswerkers. Onverminderd andere methoden die een gelijkwaardig niveau van hygiëne garanderen, worden beddengoed en handdoeken regelmatig gewassen
Opgelet: om hygiënische redenen raden we aan het beddengoed en badlinnen na elk gebruik te verschonen. - De sekswerker beschikt over voldoende passende hulpmiddelen om veilig te vrijen, zoals condooms.
- De sekswerker heeft toegang tot een douche met warm en koud water, in de kamer of in een nabijgelegen en daartoe specifiek bestemd lokaal.
Volgens de Codex over het Welzijn op het Werk is er een douche voorzien voor elke groep van niet meer dan zes werknemers die tegelijkertijd hun werk beëindigen. Bovendien zijn de douches groot genoeg zodat elke werknemer zich rustig kan wassen onder gepaste hygiënische omstandigheden. - de sekswerker beschikt over voldoende toiletartikelen, waaronder geschikte (neutrale en niet-agressieve) producten voor intieme hygiëne.
Opgelet: Wanneer de sekswerker zijn diensten buiten de gebouwen van de werkgever verricht (bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een escortservice en de werknemer naar het huis van de klant gaat of naar een door de klant bepaalde plaats, zoals een sauna of een hotel), moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemer toegang heeft tot een douche in de buurt van de plaats waar de diensten werden verricht. In het geval van een hotelkamer, bijvoorbeeld, kan de werknemer de douche in de kamer gebruiken.
Opgelet: Op het gebied van hygiëne is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de sekswerker de mogelijkheid heeft om aan de klant te vragen zich te douchen en te wassen voordat hij of zij de gevraagde prestatie uitvoert.
Vereisten van affichering en procedures
De volgende informatie moet permanent worden opgehangen in de inrichting van de werkgever op een plaats die gemakkelijk toegankelijk is en duidelijk zichtbaar voor iedereen:
- de nummers van de hulpdiensten, met inbegrip van de politie;
- de contactgegevens van de werkgever en een herinnering dat de werkgever te allen tijde verantwoordelijk is voor wat er in zijn inrichting gebeurt;
- de contactgegevens van de referentiepersoon;
- de gegevens van de organisaties die de werknemers vertegenwoordigen;
- details van organisaties die sekswerkers ondersteunen, met inbegrip van sociaal-medische organisaties en beroepsverenigingen;
- informatie over veilig vrijen en seksueel overdraagbare aandoeningen;
- de rechten en vrijheden van sekswerkers, zoals beschreven op de website van de FOD Werkgelegenheid: Arbeidsovereenkomst voor sekswerker .
De werkgever beschikt ook over:
- een procedure die toelaat om na te gaan welke sekswerkers in de inrichting aanwezig zijn;
- een procedure om ervoor te zorgen dat de referentiepersoon te allen tijde beschikbaar is en een procedure om te reageren op de noodknop, die zijn opgenomen in het interne noodplan.