Binnen de onderneming of de organisatie
De leden van de hiërarchische lijn
Het zijn de eerste personen tot wie men zich kan richten in geval van moeilijkheden in verband met het werk. Zij moeten attent blijven voor de signalen die zouden kunnen wijzen op de aanwezigheid van een psychosociale problematiek. In dit geval moet het lid van de hiërarchische lijn toezien op de vroegtijdige behandeling van deze laatste. Hij kan helpen om het probleem te begrijpen en het op te lossen. Dat betekent niet dat leidinggevenden zelf alle conflicten en alle leed in verband met het werk moeten oplossen, maar zij moeten luisteren en de werknemers op de hoogte brengen van de alternatieven die bestaan om ze aan te pakken.
De vertrouwenspersoon
De vertrouwenspersoon wordt aangesteld door de organisatie en bekleedt deze functie naast zijn/haar gebruikelijke functie. Aangezien die persoon meestal deel uitmaakt van de onderneming, heeft hij/zij een uitgebreide kennis van de interne werking. De vertrouwenspersoon is beschikbaar "in eerste lijn" in geval van relationeel leed op het werk (conflicten, pesterijen, ...). Hij/zij informeert, luistert, adviseert en helpt de werknemers om een oplossing te vinden voor een problematische situatie.
Op verzoek kan hij/zij een verzoening tussen de verschillende partijen organiseren of een derde laten tussenkomen. De vertrouwenspersoon is bevoegd voor alle psychosociale risico's op het werk, maar enkel voor het informele gedeelte.
Bij werkgevers die 50 of meer werknemers tewerkstellen is het verplicht minstens één interne vertrouwenspersoon (dit wil zeggen die deel uitmaakt van het personeel) aan te duiden. Stelt de werkgever minder dan 50 werknemers tewerk, dan is de aanduiding van een vertrouwenspersoon facultatief. De naam van de vertrouwenspersoon/vertrouwenspersonen moet in het arbeidsreglement vermeld staan.
De preventieadviseur psychosociale aspecten
Dat is een expert die de werkgever adviseert om psychosociale risico’s op het werk te voorkomen, onder meer bij de risicoanalyse, de keuze van de preventiemaatregelen, … Deze functie is verplicht. De preventieadviseur psychosociale aspecten kan deel uitmaken, ofwel van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (IDPBW), ofwel van de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW). De contactgegevens van de dienst voor preventie en bescherming op het werk moeten in het arbeidsreglement staan.
De rol van de preventieadviseur psychosociale aspecten is te luisteren in alle vertrouwen. Hij of zij is gebonden aan het beroepsgeheim, dient te informeren en raad te geven aan de werknemers om een oplossing voor de problematische situatie te vinden. Hij of zij is bevoegd voor alle psychosociale risico's op het werk en kan tussenkomen, zowel in de informele als in de formele fase van de interne procedure.
De arbeidsarts
De arbeidsarts moet toezien op de gezondheid van de werknemers op de arbeidsplaats. In geval van een gezondheidsprobleem op het werk, kan de arbeidsarts helpen en de werknemers informeren over de mogelijke oplossingen.
Buiten de onderneming, de organisatie
Het Toezicht op het Welzijn op het Werk
Het Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW) is de arbeidsinspectie. Het TWW heeft als opdracht de werkgevers te adviseren inzake welzijn en de toepassing van de reglementering over het welzijn op het werk te controleren. Het TWW kan maatregelen aan de werkgever opleggen.
De adressen van de regionale directies van het TWW staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg in de rubriek Over de FOD > Organigram > Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk > Externe directies Toezicht op het Welzijn op het Werk.
Het arbeidsauditoraat
Als de pesterijen blijven duren of als de werkgever weigert om maatregelen te nemen na de behandeling van de aanvraag tot formele psychosociale interventie, kan de werknemer contact opnemen met het TWW of met het arbeidsauditoraat van zijn gerechtelijk arrondissement.
Gespecialiseerde diensten
Verscheidene specialisten kunnen een werknemer met problemen op het werk begeleiden en helpen:
- de EDPBW; meer informatie in de rubriek Welzijnsbeleid > Structuren en organisaties > Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW);
- het ‘European Institute for Intervention and Research on burn out' (EIIRBO) bestaat uit een netwerk van Europese coaches en adviseurs. Het EIIRBO werkt nauw samen met een netwerk van psychologen gespecialiseerd in het beheren van crisissituaties in bedrijven en beroepsorganisaties (ziekenhuizen, overheidsdiensten, enz.). Meer informatie op de website van het EIIRBO - Dr. Patrick Mesters: ++32 (0)475 / 27 78 30;
- Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ)
Dringend nood aan een gesprek? Bel, chat of mail met de Zelfmoordlijn 1813.
“Zelfmoord1813.be” is de centrale toegangspoort voor iedereen die op zoek is naar hulp of informatie over zelfdoding en de preventie ervan. Het CPZ is één van de organisaties die achter dat platform schuilgaat en de crisishulpverlening mogelijk maakt.
Meer informatie op de website van CPZ; - Meer informatie over hulpverlening bij alcohol– en drugproblemen is beschikbaar op de website van de Vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen v.z.w. (VAD) in de rubriek Preventie & Hulpverlening > Alcohol- en drughulpverlening.
Of ook ...
- de vakbond
- de mutualiteit
- de huisdokter
