De kledij wijzigt de fysische principes van de warmte-uitwisseling niet, maar beïnvloedt die door de coëfficiënten inzake convectie, straling en verdamping, te wijzigen. Een zwart kledingstuk absorbeert meer stralingswarmte dan een wit kledingstuk. Hoe meer een kledingstuk reflecteert (een gemetalliseerd pak bijvoorbeeld), hoe meer het de thermische straling weerkaatst.

Vlakbij het bedekte huidoppervlak creëert de kledij een microklimaat dat afhankelijk is van de natuurlijke ventilatie onder de kledij. De invloed van de kledij op de warmte-uitwisseling is zeer ingewikkeld, maar kan voor de klassieke kledij op een meer eenvoudige manier worden geanalyseerd.

De eenheid voor de thermische isolatie van kledij (Icl) is de “clo”, naar het Engelse “cloth”. Eén clo wordt gedefinieerd als de vestimentaire isolatie die nodig is om de thermische balans te behouden van een persoon in rust die is blootgesteld aan een kleine luchtstroom (0,1 m/s), een temperatuur van 21 °C en een relatieve vochtigheid van 50%. In de praktijk komt 1 clo overeen met de isolatie die klassieke stadskledij en het gebruikelijke ondergoed biedt.

1 clo = 0,155 m2.°C/W

Voorbeelden:

tenniskledij 0,5 clo

hemd met korte mouwen zonder das, lichte broek

0,6 clo
overall 0,7 clo
hemd met lange mouwen, das 0,8 clo
winterkledij zonder jasje 0,9 clo
pak met vest en das 1,0 clo

De thermische isolatie van een pak is de som van de waarden inzake thermische isolatie van elk stuk waaruit het pak bestaat.

  • Thermische omgeving - Publicaties

    Thermische omgevingsfactoren - Reeks SOBANE-strategie (FOD Werkgelegenheid – België – 2012)

    Conform de SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgerelateerde risico's, beschrijft deze brochure een methode op vier niveaus: opsporing, observatie, analyse en expertise. Met die methode kan men de risico’s met betrekking tot de blootstelling aan thermische omgevingsfactoren, beter voorkomen en/of bijsturen. De brochure sluit af met een reeks hulpfiches.

    Deze publicatie is beschikbaar en kan men gratis downloaden op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties: Thermische omgevingsfactoren - Reeks SOBANE-strategie.

    Thermische omgevingsfactoren (FOD Werkgelegenheid – België – 2013)

    Deze brochure geeft nadere toelichting bij het koninklijk besluit van 4 juni 2012, dat nu is opgeheven en vervangen door de bepalingen van titel 1 van boek V van de codex over het welzijn op het werk. Ze richt zich tot de preventieadviseurs, tot de bedrijfsleiders die verantwoordelijk zijn voor uitvoering van de preventie en tot de werknemers op wie deze preventie van toepassing is.

    Deze publicatie is beschikbaar en kan men gratis downloaden op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties: Thermische omgevingsfactoren.

  • Thermische omgeving - Externe documentatie

    Dossiers “Travail à la chaleur” en “Travail au froid” (INRS - Frankrijk)

    Op de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS), in het Frans:

    Dossier thermische omgeving (HSE, Verenigd Koninkrijk)

    De website in het Engels van de “Health and Safety Executive” (HSE) bevat nuttige informatie over thermisch comfort en geeft advies bij blootstelling aan thermische stress in warme of koude omstandigheden.

    Op de website van de HSE, in het Engels: het dossier Temperature.

  • Thermische omgeving - Regelgeving

    • Titel 1 betreffende de thermische omgevingsfactoren van boek V van de codex over het welzijn op het werk
    • Titel 1 met betrekking tot de basiseisen betreffende arbeidsplaatsen van boek III van de codex

    De toelichting daarover en de reglementaire teksten staan op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Omgevingsfactoren en fysische agentia > Thermische omgevingsfactoren.

  • Parlementaire vragen

  • 622 Kamer (28/02/2024) - Abnormaal lage temperaturen in het gebouw van de FOD Financiën

  • 1223 Kamer (21/03/2023) - Gebruik van uv-licht in schoonheidsinstituten

  • 1586 Kamer - Maatregelen bij hoge temperaturen op het werk

  • Thermische omgeving - Tools

    Sobane-strategie toegepast op thermische omgevingsfactoren (FOD Werkgelegenheid - België)

    De SOBANE-strategie voor het beheer van beroepsgebonden risico's werd ontwikkeld voor een dynamisch en doeltreffend risicobeheer. Ze omvat vier tussenniveaus: Screening (Opsporing), OBservatie, Analyse en Expertise.

    De Sobane-strategie toegepast op thermische werkomgevingsfactoren is beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de module Publicaties > Thermische omgevingsfactoren - Reeks SOBANE-strategie.

    Berekeningstools voor thermische indexen

    WBGT berekeningstabellen (FOD Werkgelegenheid - België)

    De WBGT-berekeningstabellen zijn beschikbaar op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg:

    Online WBGT calculators

    Informatica hulpprogramma's voor het beheer van thermische belasting (IRSST - Canada - 2008)

    Op de website van het ‘Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité du travail’ (IRSST), beschikbaar in het Frans:

    Normen

    • ISO 7730:2005 Ergonomie van de thermische omgeving - Analytische bepaling en interpretatie van thermische behaaglijkheid door berekening van de PMV- en PPD-waarden en door criteria voor de plaatselijke thermische behaaglijkheid
    • ISO 7933:2004 Ergonomie van de thermische omgeving – Analytische bepaling en interpretatie van warmtebelasting met behulp van een berekening van het voorspelbare fysiologisch gedrag bij warmtebelasting
    • ISO 7243:1989 Warme omgevingen - Ramen van de thermische externe belastingen van de mens aan het werk, gegrond op de WBGT-index (natte temperatuur en temperatuur van de zwarte bol)
    • ISO 15265:2004 Klimaatomstandigheden - Risicobeoordelingsstrategie bij het voorkomen van thermische belasting of thermische onbehaaglijkheid op de werkplek
    • ISO 15743:2008 Klimaatomstandigheden - Koude werkplekken - Risicobeoordeling en -management
    • ISO 11079:2007 Ergonomie van de thermische omgeving - Bepaling en interpretatie van koudebelasting bij gebruik van de vereiste kledingisolatie (IREQ) en plaatselijke afkoelingseffecten
    • EN 342:2004 Beschermende kleding – Pakken en kledingstukken voor bescherming tegen koude
    • EN 511:2006 Beschermende handschoenen tegen koude