Structuur van de rug
De rug bestaat uit wervels, die op elkaar gestapeld, samen de wervelkolom vormen. Tussen de wervels zit er een schokbreker, met name de tussenwervelschijf (discus). De bewegingen en houdingen worden mogelijk gemaakt door de aanwezigheid van spieren, pezen en ligamenten. De zenuwbanen die door de wervelkolom vertakken naar de ledematen, maken het mogelijk ons lichaam te “besturen”.
Schade aan de rug kan leiden tot klachten van vage pijn tot ondraaglijke uitstralingspijnen en zelfs verlammingsverschijnselen. Daarom moeten rugklachten vermeden worden.
Risico’s op het werk
De werkgerelateerde risico’s voor rugklachten op het werk kunnen zowel te maken hebben met de uit te voeren taak, de werkorganisatie, de uitrusting, de hulpmiddelen of het ontbreken ervan, de producten waarmee gewerkt wordt, de werkplek en de werkomgeving. Taken waarbij langdurig of herhaaldelijk eenzelfde houding of beweging uitgevoerd wordt, het manueel hanteren (tillen, verplaatsen, trekken en duwen) van lasten en blootstelling aan trillingen, stoten of schokken zijn taken met een verhoogd risico.
De fysieke risicofactoren kunnen samengevat worden als een combinatie van:
- de duur van de belasting (bepaald door de taak en de werkorganisatie);
- de houding (bepaald door de taak, de uitrusting en de werkplek);
- de bewegingsfrequentie (bepaald door de taak en de werkorganisatie);
- de uitgeoefende kracht (bepaald door de taak, de werkplek, de hulpmiddelen en de producten waarmee gewerkt wordt).
Andere beïnvloedende parameters in het werk worden bepaald door de werkomgeving:
- blootstelling aan trillingen;
- blootstelling aan koude.
Ook de kwaliteit van de werkvloer (uitglijden, struikelen, vallen) is een belangrijke risicofactor voor rugklachten.
Het is bekend dat ook psychosociale aspecten een invloed kunnen hebben, bijvoorbeeld: te hoge werkbelasting, lage jobcontrole, te weinig sociale ondersteuning en monotoon werk.
Persoonlijke risicofactoren
Verschillende elementen die gebonden zijn aan het individu, kunnen een grote invloed hebben op het al dan niet ontstaan van rugklachten.
Bijvoorbeeld:
- aspecten van de levensstijl: het gebrek aan beweging (vooral een probleem voor personen met zittend werk) en een slechte fysieke conditie, verkeerde voeding gekoppeld aan zwaarlijvigheid, onvoldoende rust en roken, kunnen beschouwd worden als individuele risicofactoren;
- genetische factoren.