Werken met beeldschermen wordt vaak omschreven als fysiek licht werk. Toch kan het nog steeds risico's voor de gezondheid van de werknemers creëren.
Een computer bedienen vraagt weinig kracht maar ook weinig beweging. In combinatie met de vele uren die wij op het werk en thuis aan het toetsenbord doorbrengen, levert dat toch problemen op. Door langdurig eenzelfde houding aan te nemen, blijven dezelfde spiergroepen langdurig gespannen. Daardoor ontstaat een overbelasting van deze spieren en pezen.
Door de verhoogde druk in de spieren wordt de spierdoorbloeding belemmert en stapelen afvalstoffen zich op in de spieren. Dat leidt tot een gevoel van vermoeidheid, maar zorgt er ook voor dat de weefsels beschadigd worden. De langdurige statische belasting is meestal het gevolg van een onaangepaste taakinhoud (gebrek aan afwisseling) en werkorganisatie (gebrek aan pauzes) en een werkplekinrichting die geen beweging stimuleert (ruimtegebrek, verkeerd meubilair,…).
De mens past zijn lichaam gemakkelijk aan ook al moet hij daarvoor ietwat onnatuurlijke houdingen aannemen.
Beeldschermwerk betekent echter vaak uren in dezelfde houding zitten, elke dag opnieuw. Op lange termijn kan een verkeerde werkhouding een zware belasting vormen voor het lichaam.
Volgende verkeerde werkhoudingen treden vaak op bij beeldschermwerk:
- een voorovergebogen of onderuitgezakte zithouding waardoor de rugspieren constant gespannen zijn en waarbij de tussenwervelschijven aan de voorkant zwaar belast worden (bijvoorbeeld door een slechte stoel);
- een overdreven gebogen nek als gevolg van het naar beneden kijken (bijvoorbeeld bij het kijken naar documenten op een horizontaal werkblad of bij het kijken naar het toetsenbord);
- een overstrekte nek door omhoog te kijken (bijvoorbeeld. door een te hoge positie van het beeldscherm of van basisdocumenten, of door het kijken door bifocale brilglazen);
- gedraaide schouders en of een gedraaide, gebogen nek (bijvoorbeeld door naar een basisdocument te kijken dat op de tafel naast het toetsenbord ligt);
- afgeknelde benen (onderzijde dij/knieplooi) (bijvoorbeeld door een te hoog ingestelde stoel, onaangepaste vorming van de zitting van de stoel).
Klikken en kijken: veel variatie in onze lichamelijke activiteiten aan het beeldscherm zit er niet meer. In feite werken enkel de vingers en de ogen. Maar continu dezelfde bewegingen maken, belast steeds opnieuw dezelfde spieren en pezen. Bij beeldschermwerk gebeurt dit bovendien vaak in combinatie met een ongunstige gewrichtsstand.
Dit betekent dat de neutrale stand van het gewricht niet gerespecteerd wordt, bijvoorbeeld:
- een rotatie, buiging, zijwaartse deviatie of overstrekking van de pols bij het bedienen van het toetsenbord of van de muis;
- gestrekte arm (bijvoorbeeld bij het reiken naar de muis);
- geheven arm (bijvoorbeeld bij het werken aan een te hoog toetsenbord)
Hoewel de computer veel denkwerk overneemt, is het toch de mens zelf die de gegevens moet invoeren, opdrachten moet geven en bedenken, controles moet uitvoeren, de samenhang overzien,... Door de snelheid waarmee de computer de gegevens kan verwerken, doordat verschillende programma’s tezelfdertijd kunnen open staan, of doordat er met meerdere schermen wordt gewerkt, is er weinig adempauze voor de geest. Dat kan leiden tot mentale belasting.
Daarnaast wordt de software ook steeds complexer. De meeste software wordt dan wel gebruiksvriendelijker, computerprogramma’s voor technische en processystemen kunnen behoorlijk ingewikkeld zijn. Een gebruiker zonder voldoende opleiding kan tegen een digitale muur stoten. Onaangepaste software of een gebrek aan kennis, kan mentale belasting veroorzaken.
Kantooruren zijn minder aan vaste werktijden gebonden dan bijvoorbeeld productie-uren in een fabriek. Bovendien zitten veel mensen ook thuis nog voor de computer om bijvoorbeeld met vrienden te communiceren, nieuwssites te bezoeken, een artikeltje te schrijven voor de hobbyvereniging… Door thuis en op het werk dezelfde apparatuur te gebruiken, dreigt de grens tussen werk en ontspanning te vervagen. Dit verhoogt de kans op mentale belasting.