Kennis van de karakteristieken van prionen is een voordeel bij het opstellen van een preventiebeleid inzake biologische agentia. Deze kennis stelt ons in staat om de juiste acties te ondernemen om de blootstelling van werknemers aan prionen  te beperken. Daarom wordt er in dit deel beknopt ingegaan op enkele algemene kenmerken van prionen, de impact op de mens, mogelijke besmettingsbronnen en manieren om hen te identificeren op de werkvloer.

Hieronder vindt u een samenvattende tabel over prionen met de een korte toelichting over de algemene kenmerken, de relatie met de mens, de verschillende soorten reservoirs en de identificatie-en meettechnieken op de werkvloer. Door op de linken in de linkerkolom van de tabel te klikken, word je naar de overeenkomstige rubriek met de uitgebreide uitleg geleid.

Prionen

Algemene kenmerken prionen

Prionen zijn misvouwen eiwitten. Ze kunnen normale eiwitten aanzetten om hun misvormde vorm aan te nemen, wat leidt tot ophoping in de hersenen en neurodegeneratieve ziekten. Wanneer een abnormaal eiwit in contact komt met een normaal eiwit, wordt deze laatste omgezet in een abnormale vorm. Prionen zijn extreem klein en kunnen resistent zijn tegen technieken die andere ziekteverwekkers onschadelijk maken.

Prionen en de mens

Prionziekten onderscheiden zich door hun vermogen om zich te manifesteren als zowel infectieuze/verworven, erfelijke of sporadische ziekten. Alle vormen van prionziekten leiden tot ophoping van de misvormde eiwitten in de hersenen. Dit veroorzaakt op zijn beurt neuronale disfunctie, degeneratie en dood.

Reservoirs en besmetting van prionen

Prionen zijn afkomstig van eiwitten die veelvuldig voorkomen in het lichaam van dieren en betrokken zijn bij verschillende ziekten en biologische processen. De overdracht van prionen kan plaatsvinden via verschillende routes, afhankelijk van de specifieke prionziekte. De uitbraak van BSE, of gekkekoeienziekte, in de jaren '90 heeft aangetoond dat prionen kunnen worden overgedragen van dier op mens. Hoewel menselijke prionziekten niet besmettelijke zijn op de manier dat virussen of bacteriën dit zijn, kunnen ze onder bepaalde omstandigheden wel overgedragen worden van mens tot mens, zoals bij ritueel kannibalisme of medische procedures.

Identificatie van prionen op de werkvloer

Prionen hebben geen genoom van nucleïnezuur, daarom dat methoden op basis van DNA-analyse hier niet van toepassing zijn. Identificatietechnieken omvatten bioassays in laboratoriumdieren, in vitro celcultuursystemen, immunoassays, en massaspectrometrie. Daarnaast worden specifieke assays zoals de real-time quaking-induced conversion (RT-QuIC) en protein misfolding cyclic amplification (PMCA) gebruikt.

Informatie over de verschillende mechanismes van overdracht tussen reservoir/bron en gastheer is beschikbaar in het gedeelte Blootstelling van werknemers aan biologische agentia.

  • Parlementaire vragen

  • 2820/1-7 Kamer - Wetsontwerp betreffende de verbetering van de binnenluchtkwaliteit in gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn

  • 872 Kamer - Kwaliteit van de werkomgeving in het politiekantoor te Montigny-sur-Sambre

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - Het toezicht op de naleving van de maatregelen door de bedrijven

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - Parlementaire vragen over de generieke gids tegen de verspreiding van COVID-19 op het werk

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - De categorisering van COVID-19 in de lijst van biologische agentia

  • Kamer – actualiteitsdebat op 8 april 2020 over de coronaviruscrisis en de impact op de werkgelegenheid

  • 22885, 22905, 23792 Kamer - Longziekten bij schoonmaakpersoneel

  • 20579 en 20580 Kamer - Het abnormaal hoge aantal zieken bij Clarebout Potatoes