Kennis van de karakteristieken van bacteriën is een voordeel bij het opstellen van een preventiebeleid inzake biologische agentia. Deze kennis stelt ons in staat om de juiste acties te ondernemen om de groei en verspreiding van bacteriën te beperken. Door bijvoorbeeld de omgevingsomstandigheden te manipuleren, zoals temperatuur, vochtigheid en voedingsstoffen, kunnen we de groei van bacteriën tegengaan of zoveel mogelijk beperken. Daarnaast kunnen we maatregelen nemen om de blootstelling van bacteriën naar mogelijke gastheren te beperken. Op die manier bieden we werknemers in de onderneming een beter bescherming aan. Daarom wordt er in dit deel beknopt ingegaan op enkele algemene kenmerken van bacteriën, de omgevingen waar ze voorkomen en hun gezondheidseffecten.

Hieronder vindt u een samenvattende tabel over bacteriën met de een korte toelichting over de algemene kenmerken, de relatie met de mens, de verschillende soorten reservoirs en de identificatie-en meettechnieken op de werkvloer. Door op de linken in de linkerkolom van de tabel te klikken, word je naar de overeenkomstige rubriek met de uitgebreide uitleg geleid.

Bacteriën

Algemene kenmerken bacteriën

Bacteriën zijn eencellige organismen die zich voortplanten door binaire deling en worden vaak onderverdeeld in Gram-positieve en Gram-negatieve soorten op basis van hun celwandstructuur. Ze kunnen zowel vrij levend zijn als in biofilms voorkomen. Ze zijn zeer divers en komen voor in verschillende omgevingen, en kunnen voorkomen als actieve cellen of soms als endosporen.

Bacteriën en de mens

Bacteriële infecties ontstaan wanneer ziekteverwekkende bacteriën het lichaam binnendringen en zich vermenigvuldigen. Bacteriën kunnen ook gezondheidsschade veroorzaken door het vrijgeven van toxines, zoals endotoxines, die een sterke immuunrespons kunnen veroorzaken. Het is belangrijk om te benadrukken dat bepaalde groepen van werknemers mogelijk ernstigere gevolgen kunnen ondervinden van bacteriële infecties en dat bepaalde bacteriën net in positieve zin kunnen bijdragen aan de menselijke gezondheid.

Reservoirs en besmetting van bacteriën

Bacteriën kunnen gedijen in verschillende reservoirs, waaronder mensen, dieren, bodem, voedsel, water en zelfs levenloze voorwerpen. Bacteriën kunnen ziekten veroorzaken door direct contact, inname, inademing, of via vectoren zoals insecten en teken.

Identificatie van bacteriën op de werkvloer

De identificatie van bacteriën op de werkvloer omvat monsterneming en analyse. Bemonsteringsmethoden verzamelen bacteriën uit de lucht en oppervlakken en andere reservoirs, terwijl analysemethoden, met name kweekafhankelijke en kweekonafhankelijke technieken, de bacteriën identificeren en soms kwantificeren. Kweekafhankelijke methoden kweken bacteriën op met behulp van media en identificeren die dan op basis van de kweekcultuur. Met kweekonafhankelijke methoden kan de identificatie gebeuren zonder kweekcultuur na behandeling het staal, zoals in het geval van (q)PCR en DNA sequencing. Naast bacteriën kunnen ook toxines worden geïdentificeerd en gekwantificeerd.

Informatie over de verschillende mechanismes van overdracht tussen reservoir/bron en gastheer vind je in het gedeelte Blootstelling van werknemers aan biologische agentia.

  • Parlementaire vragen

  • 2820/1-7 Kamer - Wetsontwerp betreffende de verbetering van de binnenluchtkwaliteit in gesloten plaatsen die publiek toegankelijk zijn

  • 872 Kamer - Kwaliteit van de werkomgeving in het politiekantoor te Montigny-sur-Sambre

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - Het toezicht op de naleving van de maatregelen door de bedrijven

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - Parlementaire vragen over de generieke gids tegen de verspreiding van COVID-19 op het werk

  • Kamer – Actualiteitsdebat op 8 mei 2020 over de coronaviruscrisis - De categorisering van COVID-19 in de lijst van biologische agentia

  • Kamer – actualiteitsdebat op 8 april 2020 over de coronaviruscrisis en de impact op de werkgelegenheid

  • 22885, 22905, 23792 Kamer - Longziekten bij schoonmaakpersoneel

  • 20579 en 20580 Kamer - Het abnormaal hoge aantal zieken bij Clarebout Potatoes