Bepaalde werkzaamheden vormen een bedreiging voor de ogen of voor het hele gelaat: werken met scheikundige producten (dampen, vloeistoffen en vaste stoffen), werken waarbij straling vrijkomt (bv. bij lassen of laseren), werken waarbij splinters kunnen wegspringen (bv. bij slijpen, hameren, frezen), ... Veiligheidsbrillen en gelaatsschermen kunnen hier een oplossing bieden, als ze ten minste in goede staat zijn. Beschadigde of gekraste glazen moeten onmiddellijk worden vervangen.

Bescherming van de ogen

Veiligheidsbrillen zijn er in verschillende soorten en maten. Bepaalde types veiligheidsbrillen beschermen tegen specifieke risico’s. Spatbrillen, overzetbrillen en ruimzichtbrillen beschermen tegen scheikundige producten, lasbrillen tegen straling en maskerbrillen tegen schadelijke dampen.

oogbescherming.png

Hoe een veiligheidsbril kiezen?

  • de algemene zichtbaarheid: een veiligheidsbril moet voldoende licht doorlaten en mag het gezichtsveld niet te veel begrenzen;
  • optische eigenschappen: afhankelijk van het werk waarbij de bril zal worden gebruikt, zullen de glazen bepaalde eigenschappen moeten hebben. Er zijn bijvoorbeeld brillen die een hoge krasweerstand hebben of brillen die niet te snel mogen aandampen en daarom voorzien zijn van een antidampcoating. Soms zal het nodig zijn om een filter in de bril te laten inbouwen. In lasbrillen zitten bijvoorbeeld getinte lasfilters om de brildrager tegen schadelijke straling te beschermen. Voor alle brillen geldt dat ze voldoende optisch neutraal moeten zijn. Als dat niet in orde is, zal de drager snel vermoeide ogen of hoofdpijn krijgen. De ooglens van optische klasse 1 is de beste;
  • stevigheid;
  • draagcomfort: een goede veiligheidsbril irriteert niet, drukt niet onaangenaam op het gezicht en wordt eigenlijk nauwelijks gevoeld;
  • voldoende afsluiten: een goede spatbril heeft bijvoorbeeld zijkapjes om te beschermen tegen zijdelingse projecties;
  • het moet mogelijk zijn om correctieglazen in de bril te monteren;
  • de leverancier moet zeker vervangingsglazen en vervangingsmonturen meeleveren;
  • de CE-markering en de nodige informatie en symbolen moeten zich op het montuur en de glazen bevinden.

Een veiligheidsbril moet goed worden onderhouden. Dat wil zeggen die met een passend schoonmaakproduct reinigen, drogen met een doek die geen strepen vormt en de bril na gebruik in een passend etui opbergen. Om krassen te voorkomen moet de bril altijd met de glazen naar boven worden gelegd. Als de glazen toch gekrast zijn of minder licht doorlaten, moeten ze onmiddellijk worden vervangen.

De leverancier van veiligheidsglazen moet steeds voldoende informatie geven over het juiste gebruik en onderhoud van dit beschermingsmiddel.

Bescherming van het gelaat

gelaatsbescherming.png

Als het hele gezicht moeten worden beschermd, zal de keuze vallen op een gelaatsscherm. Zo’n scherm kan aan een hoofdband worden gedragen, direct op het hoofd of gecombineerd met een veiligheidshelm. Er zijn ook lasschermen die met de hand moeten worden vastgehouden (handlasscherm of lasschild). Belangrijk is nog dat er bij laswerken steeds een gebogen lasscherm boven het hoofd moet worden gebruikt.

lashelm
Lashelm

  • Beschermingsmiddelen - Externe documentatie

    Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid (Centexbel - België)

    Centexbel is het Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid. Centexbel staat bedrijven uit de textielindustrie, dus ook producenten van persoonlijke beschermingsmiddelen(PBM), bij met het testen en de certificatie van hun producten. Het centrum doet bovendien aan onderzoek en ontwikkeling.

    Brochures en publicaties over PBM en textieleigenschappen zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels op de website van Centexbel.

    Constructiv (België)

    Het voormalige Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) werd omgevormd tot ‘Constructiv’ en is het preventie-instituut van de bouwsector. Constructiv heeft als doelstelling om welzijn in de bouw te bevorderen.

    Rapporten over veiligheid en gezondheid, zoals een dossier over persoonlijke beschermingsmiddelen in de bouwsector, zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans op de website van Constructiv.

    Het Europees comité voor Normalisatie (CEN - EU)

    CEN is het Europese Comité voor Normalisatie (Comité Européen de Normalisation), waar ook het Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN) deel van uitmaakt.
    CEN publiceert maandelijks een lijst met de meest recente normen. Een zoekmotor waarmee men Europese normen kan opzoeken, is eveneens beschikbaar op de website van CEN (in het Engels).

    Europese commissie (EU)

    Op de website van de Europese Commissie staat er een lijst van de Europese normen voor PBM. Op deze website zijn bovendien andere nuttige documenten terug te vinden, zoals een praktijkgids voor werken op hoogte.

    Meer informatie in het Engels op de website van de Europese commissie, in de rubriek European Commission > Growth > The European Single Market > European Standards.

    Belgische Federatie van leveranciers van PBM (Febelsafe - België)

    Febelsafe is de Belgische Federatie van leveranciers van PBM. De leden van Febelsafe kunnen bedrijven bijstaan in de selectie, het gebruik en onderhoud van PBM. Febelsafe engageert zich ook voor veiligheid en welzijn in het algemeen. Zo organiseert de beroepsfederatie lezingen, seminaries en beurzen over beschermingsmiddelen en veiligheid.

    Meer informatie in het Nederlands en het Frans op de website van Febelsafe.

    Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap (HSE – Verenigd Koninkrijk)

    Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap “Health and Safety Executive” (HSE) stelt tal van brochures en infomateriaal over PBM ter beschikking. De website van HSE bevat voorbeelden van risicoanalyses, case studies, brochures, folders, ...

    Meer informatie in het Engels op de website van HSE.

    Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN – Belgique)

    NBN is het Belgische Bureau voor Normalisatie. Via de website kunnen normen worden opgezocht en besteld. Het NBN heeft ook een bibliotheek waar normen gratis kunnen worden geraadpleegd.

    Meer informatie in het Nederlands, het Engels en het Frans op de website van het NBN.

    Suva (Zwitserland)

    Suva is een Zwitserse ongevallenverzekeraar die regelmatig rapporten publiceert over beschermingsmiddelen. Suva stelt bovendien gratis e-learning modules ter beschikking, bv. over werken op bouwplaatsen.

    Meer informatie in het Frans, het Duits, het Engels en het Italiaans op de website van Suva.

  • Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) - Regelgeving

    Titel 2 van boek IX van de codex over het welzijn op het werk regelt het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en richt zich tot werkgevers, hiërarchische lijn en werknemers. Bijlage IX.2-2 is bijzonder belangrijk en preciseert waar het gebruik van PBM verplicht is.

    Het is de omzetting in Belgisch recht van de Europese Richtlijn 89/656/EEG.

    Meer informatie daarover en de reglementaire tekst staan op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Collectieve bescherming en individuele uitrusting > Persoonlijke beschermingsmiddelen.

    Het KB van 31 december 1992 betreffende het op de markt brengen van persoonlijke beschermingsmiddelen richt zich tot de producenten van PBM.

    Dat KB bepaalt dat PBM moeten voldoen aan fundamentele veiligheids- en gezondheidsvoorschriften en dat ze moeten vergezeld zijn van een nota die de gevaren omschrijft waartegen het PBM beschermt. Bovendien moet de nota gebruiks- en onderhoudsinstructies omvatten. PBM die aan dit besluit voldoen, dragen het CE-label.

    Dat KB werd in het Belgisch Staatsblad op 4 februari 1993 gepubliceerd en is de omzetting in Belgisch recht van de Europese Richtlijn 89/686/EEG.

    Op 31 maart 2016 werd de verordening 2016/425/EU van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende persoonlijke beschermingsmiddelen en tot intrekking van Richtlijn 89/686/EEG van de Raad gepubliceerd. Deze wordt van toepassing op 21 maart 2018.

    Meer informatie daarover en de reglementaire tekst staan op de website van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie onder de rubriek Ondernemingen & Zelfstandigen > Veiligheid van goederen en diensten > Veiligheid van persoonlijke beschermingsmiddelen.

  • Parlementaire vragen

  • 529 Kamer - Schoonmaakproducten met sproeiers

  • Inspiratiegids “Hoe kan je jouw werknemers stimuleren om gehoorbescherming te dragen?” (Arteveldehogeschool – België – 2023)

    Gehoorbescherming wordt vaak niet (consequent) gedragen. Nochtans is de impact voor de werknemers, de ondernemingen en de maatschappij groot. Bedrijven geven aan de oorzaak voor het niet gebruiken van deze Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) niet te kennen, noch de beste aanpak.

    Het onderzoeksproject “EarCovered at work” ging op zoek naar een efficiënte en onderbouwde aanpak om gehoorbescherming op de werkvloer te stimuleren. In de praktijk wordt er namelijk vaak gewezen op de verantwoordelijkheid van de werknemer om gehoorbescherming te dragen. Toch kunnen onderneming zelf ook stappen ondernemen om een correct gebruik te promoten.

    Het onderzoeksproject probeerde daarom de theorie om te zetten in de praktijk in 20 Vlaamse KMO’s / grote ondernemingen uit onder andere de grafische, hout-, bouw-, metaal-, voedings-, kunststof-, chemie-, en textielsector. Het deed dit aan de hand van een aantal stappen:

    • Stap 1: de redenen voor (non-)use van gehoorbescherming in de onderneming nagaan.
    • Stap 2: opstellen van de veranderdoelen op maat.
    • Stap 3: juiste methodes en technieken selecteren.

    Tijdens een inspiratiedag in juni 2023 werden de onderzoeksresultaten van ongeveer 1.000 werknemers en de inspiratiegids die voortvloeide uit het onderzoek voorgesteld. De gids, die een aantal aanbevelingen doet, is beschikbaar op de website van het project, in de rubriek Ga zelf aan de slag!.