Het fysische agens “trillingen” is al deels aan bod gekomen: lawaai is ten slotte ook een trilling. Daarom hebben lawaai en trillingen bepaalde beschermingsmaatregelen gemeen: trillingsarm materiaal gebruiken, ervoor zorgen dat werknemers niet de hele tijd aan trillingen worden blootgesteld, andere werkmethodes zoeken en de werkplaats verstandig inrichten.

In België is de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van mechanische trillingen op het werk gereglementeerd in titel 3 van boek V van de codex over het welzijn op het werk. De toelichting over die regelgeving is beschikbaar in de rubriek Thema's > Fysische agentia > Trillingen.

Er zijn twee soorten trillingen:

  • Hand-armtrillingen: deze trillingen worden overgezet op de pols-, elleboog- en schoudergewrichten. Ze worden o.a. veroorzaakt door handwerktuigen.
  • Lichaamstrillingen worden overgezet op het hele lichaam (via de voeten en het zitvlak). Ze worden veroorzaakt door o.a. machines en voertuigen.

Blootstelling aan trillingen op het werk kan leiden tot vermoeidheid, misselijkheid en duizeligheid, spier-, pees- en botletsels, ...

Vanaf een blootstelling van 2,5 m/s2 voor hand-armtrillingen en 0,5 m/s2 voor lichaamstrillingen, moet er preventieve actie worden ondernomen. De grenswaarden (dus de maximaal toegestane dagelijkse blootstelling aan trillingen) mag voor hand-armtrillingen niet boven de 5 m/s2 gaan en voor lichaamstrillingen niet boven de 1,15 m/s2.

Mogelijke collectieve beschermingsmiddelen (CBM) tegen trillingen zijn:

  • het ingraven van machines die veel trillingen opwekken (dit is eerder een maatregel dan een middel);
  • absorberende vloermatten die op het trillende werkplatform worden gelegd;
  • toestellen aankopen die voorzien zijn van schokdempers, vering, demping en antitrillingshandvatten. Voorbeelden van verende materialen zijn springveren en luchtkussens. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld trillingsdempende zetels op de markt;
  • isolatie: vermijdt dat trillingen zich verder voortplanten.

Meer informatie is beschikbaar in de rubriek Thema's > Fysische agentia > Trillingen.

Naar het thema

  • Beschermingsmiddelen - Externe documentatie

    Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid (Centexbel - België)

    Centexbel is het Technisch en Wetenschappelijk Centrum voor de Belgische Textielnijverheid. Centexbel staat bedrijven uit de textielindustrie, dus ook producenten van persoonlijke beschermingsmiddelen(PBM), bij met het testen en de certificatie van hun producten. Het centrum doet bovendien aan onderzoek en ontwikkeling.

    Brochures en publicaties over PBM en textieleigenschappen zijn beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels op de website van Centexbel.

    Constructiv (België)

    Het voormalige Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) werd omgevormd tot ‘Constructiv’ en is het preventie-instituut van de bouwsector. Constructiv heeft als doelstelling om welzijn in de bouw te bevorderen.

    Rapporten over veiligheid en gezondheid, zoals een dossier over persoonlijke beschermingsmiddelen in de bouwsector, zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans op de website van Constructiv.

    Het Europees comité voor Normalisatie (CEN - EU)

    CEN is het Europese Comité voor Normalisatie (Comité Européen de Normalisation), waar ook het Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN) deel van uitmaakt.
    CEN publiceert maandelijks een lijst met de meest recente normen. Een zoekmotor waarmee men Europese normen kan opzoeken, is eveneens beschikbaar op de website van CEN (in het Engels).

    Europese commissie (EU)

    Op de website van de Europese Commissie staat er een lijst van de Europese normen voor PBM. Op deze website zijn bovendien andere nuttige documenten terug te vinden, zoals een praktijkgids voor werken op hoogte.

    Meer informatie in het Engels op de website van de Europese commissie, in de rubriek European Commission > Growth > The European Single Market > European Standards.

    Belgische Federatie van leveranciers van PBM (Febelsafe - België)

    Febelsafe is de Belgische Federatie van leveranciers van PBM. De leden van Febelsafe kunnen bedrijven bijstaan in de selectie, het gebruik en onderhoud van PBM. Febelsafe engageert zich ook voor veiligheid en welzijn in het algemeen. Zo organiseert de beroepsfederatie lezingen, seminaries en beurzen over beschermingsmiddelen en veiligheid.

    Meer informatie in het Nederlands en het Frans op de website van Febelsafe.

    Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap (HSE – Verenigd Koninkrijk)

    Het Britse arbeidsveiligheidsagentschap “Health and Safety Executive” (HSE) stelt tal van brochures en infomateriaal over PBM ter beschikking. De website van HSE bevat voorbeelden van risicoanalyses, case studies, brochures, folders, ...

    Meer informatie in het Engels op de website van HSE.

    Belgisch Bureau voor Normalisatie (NBN – Belgique)

    NBN is het Belgische Bureau voor Normalisatie. Via de website kunnen normen worden opgezocht en besteld. Het NBN heeft ook een bibliotheek waar normen gratis kunnen worden geraadpleegd.

    Meer informatie in het Nederlands, het Engels en het Frans op de website van het NBN.

    Suva (Zwitserland)

    Suva is een Zwitserse ongevallenverzekeraar die regelmatig rapporten publiceert over beschermingsmiddelen. Suva stelt bovendien gratis e-learning modules ter beschikking, bv. over werken op bouwplaatsen.

    Meer informatie in het Frans, het Duits, het Engels en het Italiaans op de website van Suva.

Alle externe documentatie
Naar het thema

  • Collectieve beschermingsmiddelen (CBM) - Regelgeving

    Titel 1 van boek IX van de codex over het welzijn op het werk regelt het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen (CBM) en heeft betrekking op de werkgevers, de hiërarchische lijn en de werknemers. Bijlage IX.1-2 is in het bijzonder interessant en licht de activiteiten en omstandigheden toe waarvoor CBM ter beschikking moeten worden gesteld.

    Meer informatie daarover en de reglementaire tekst staan op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Collectieve en individuele bescherming > Collectieve beschermingsmiddelen.

    Ook in de wetgeving omtrent arbeidsmiddelen zijn er bepalingen over CBM terug te vinden (vaak wordt gesproken van beschermingsmaatregelen i.p.v. beschermingsmiddelen).

    Het gaat dan over deze titels van boek IV van de codex (gecoördineerde teksten op de website van de FOD Werkgelegenheid):

    • Titel 2: Bepalingen van toepassing op alle arbeidsmiddelen
    • Titel 3: Mobiele arbeidsmiddelen al dan niet met eigen aandrijving
    • Titel 5: Arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte

    Collectieve beschermingsmiddelen leunen bovendien vaak dicht aan bij machines; als ze er al geen deel van uitmaken, dan zullen ze toch vaak dienen om mensen van machines af te schermen. Daarom is ook het koninklijk besluit van 12 augustus 2008 betreffende het op de markt brengen van machines relevant. Zo zijn er bijvoorbeeld CBM die voldoen aan de definitie van een veiligheidscomponent uit bijlage V van dat KB.

Alle regelgeving