Op 4 februari wordt in het kader van de Wereldkankerdag wereldwijd de aandacht gevestigd op kanker en de preventie, diagnose en behandeling van kanker en worden organisaties, maatschappelijke groepen en personen die zich ervoor inspannen de mondiale impact van de ziekte te verminderen, in de schijnwerpers gezet.

Elk jaar sterven meer dan 100.000 Europese werknemers aan kanker. Blootstelling aan kankerverwekkende stoffen is de belangrijkste oorzaak. Om dit grote probleem te lijf te gaan werd er in 2020 een grote campagne opgestart om de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen in de werkcontext te verminderen: de Roadmap on carcinogens.

Het is cruciaal om te voorkomen dat werknemers in contact komen met gevaarlijke stoffen. “STOP” houdt je daarbij veilig!

STOP-principe

Het STOP-principe doet een hiërarchie van preventiemaatregelen uit de doeken om gevaarlijke blootstelling aan kankerverwekkende stoffen zoveel mogelijk te beperken. De te volgen stappen zijn:

  • Substitutie, waarbij het gebruik van een gevaarlijk product of een kankerverwekkende stof vermeden wordt door het te vervangen door een stof die niet of minder gevaarlijk is voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers.
  • Technische maatregelen, in te voeren om het vrijkomen van kankerverwekkende stoffen die een risico kunnen opleveren voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op de arbeidsplaats, te voorkomen of te beperken. Voorbeelden zijn werken in gesloten systemen, het gebruik van passende afzuiging bij de bron van het risico, of ventilatie.
  • Organisatorische maatregelen, zoals voorbehouden werkplekken voorzien voor het gebruik van gevaarlijke stoffen, beperken van het aantal werknemers of de arbeidstijd, waarin een werknemer blootgesteld kan worden, gepast en geregeld onderhoud van de werkplek, verschaffen van gepaste informatie en bovenal opleiding.
  • Persoonlijke bescherming, te gebruiken wanneer blootstelling niet met andere middelen kan worden vermeden, bijvoorbeeld ademhalingsbescherming, handschoenen, maskers beschermingskledij, …

Iedereen, werkgevers én werknemers, moeten de STOP-principes toepassen. Zo STOP je blootstelling aan kankerverwekkende stoffen en dus ook de werkgerelateerde kankergevallen.

Meer informatie over het principe in het Engels op volgende pagina van de campagne: STOP: basic rules.

“STOP” in de praktijk: Nederlandse boorinstallatie op batterijen

In Nederland werd in 2023 een boorinstallatie van 235 ton operationeel die ontworpen is om geulen te boren voor hoogspanningskabels. Wat deze belangrijke mijlpaal zo bijzonder maakt, is niet alleen de omvang, maar ook het opmerkelijke gegeven dat deze enorme machine volledig op batterijen werkt. Dit betekent een enorme stap voorwaarts, zowel voor het milieu (de initiële reden om diesel te vervangen door elektriciteit) als voor de werknemers die met deze installatie werken.

Voorheen werd deze grote machine aangedreven door diesel, wat kankerverwekkende dieseluitlaatgassen veroorzaakte. Dit is een heel goed voorbeeld van substitutie, de eerste stap in het “STOP”-principe, om werknemers te beschermen tegen blootstelling aan gevaarlijke stoffen.

Interactief spel om studenten te leren omgaan met kankerverwekkende stoffen op de werkvloer

De FOD Werkgelegenheid lanceerde in september 2023 een interactief spel om studenten vertrouwd te maken met de maatregelen die genomen moeten worden om de risico’s van kankerverwekkende stoffen op de werkvloer te beheersen.

Ontdek het spel via de website Stopcarcinogenen.be.

Meer informatie over hoe het spel te spelen: Interactief spel om studenten te leren omgaan met kankerverwekkende stoffen op de werkvloer.

Over de Roadmap

Meer informatie over de campagne is beschikbaar:

Artikels op BeSWIC

Op deze BeSWIC website zijn in het verleden al verschillende artikels verschenen over kanker en de gevaren van kankerverwekkende stoffen. Hieronder enkele voorbeelden:

Meer info is ook beschikbaar in het thema Kankerverwekkende en mutagene agentia.