Werknemers kunnen hun voordeel halen uit het gebruik van virtual, augmented en extended reality en metaverse-technologieën, maar er zijn ook uiteenlopende risico’s aan verbonden.

Een nieuwe discussienota van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) gaat dieper in op de invloed van ‘virtual reality’ (VR), ‘augmented reality’ (AR), ‘extended reality’ (XR) en ‘metaverse’ op de veiligheid en gezondheid op het werk (VGW), waarbij wordt gekeken naar de uiteenlopende mogelijkheden, zoals de veilige simulatie van gevaarlijke werkomgevingen.

In de nota wordt, aan de hand van literatuuronderzoek en interviews, ingegaan op de uitdagingen van deze technologieën, die in verschillende sectoren worden toegepast, variërend van productie en bouw tot onderwijs en gezondheidszorg. Risico’s voor het bewegingsapparaat of problemen met het zicht bij gebruik van head-mounted displays zijn voorbeelden van problemen.

Ook wordt er dieper ingegaan op desoriëntatie en een veranderd besef van tijd en ruimte, wat kan leiden tot ongelukken en stress, en op bijkomende psychosociale risico’s in verband met nieuwe vormen van fysieke en sociale interacties.

In hoofdstuk 4 worden de veiligheids- en gezondheidsrisico’s onderverdeeld in 5 hoofdcategorieën en verschillende subcategorieën:

  • Fysische en ergonomische risico’s:
    • Cyberziekte
    • Problemen met het zicht
    • Slaapstoornissen
    • Epilepsie
    • MSA
    • Zittend werk
    • Huidirritatie
    • Lichamelijke schade of verwondingen gerelateerd aan batterijen
    • Uitglijden, struikelen en vallen
  • Psychosociale risico’s:
    • Perceptie en waarneming
    • Verwarring, desoriëntatie en een veranderd gevoel van tijd en ruimte
    • Verminderd situationeel bewustzijn
    • Te veel vertrouwen in technologie
    • gevoel van isolatie
    • Frustratie en angst
    • Cyberpesten
    • Verslaving
    • Acute stress en technostress
  • Risico’s verbonden met ethische en wettelijke aspecten:
    • Registratie van persoonlijke gegevens, voortdurende controle en werknemersbeheer
    • Verminderde morele verantwoordelijkheid
    • beveiligingsinbreuken
  • Biologische risico’s
  • Andere veiligheids- en gezondheidsaspecten:
    • Problematisch integratie met PBM’s
    • Ongemak voor de gebruiker door hardware-ergonomie
    • Gebrek aan empirische gegevens voor verschillende industriële contexten
    • Beperkte kennis van lange termijn gebruik en risico's
    • Beperkte risicobeoordeling van de werkplek communicatie van OSH-risico's aan werknemers
    • De digitale kloof en ongelijkheid

Lees meer in het volledige document, dat beschikbaar is in het Engels op de website van EU-OSHA:  Blootstelling van werknemers aan virtual en augmented reality en metaverse-technologieën: wat weten we ervan?.

Op de website van EU-OSHA kan men allerlei interessante publicaties vinden over het onderwerp Werk op afstand en hybride werk.

(Bron: EU-OSHA Highlights – juli 2024: De metaverse: veilig integreren van nieuwe visualisatietechnologieën op de werkplek)

De risico’s van werken in de ‘metaverse’: publicatie van ETUI

Een recente publicatie van het Europees Vakbondsinstituut (ETUI) vat het beschikbare bewijsmateriaal over gezondheids- en veiligheidsrisico's op het werk in verband met het gebruik van ‘extended reality’-technologieën (waaronder zowel AR- als VR-technologieën vallen) samen.

De publicatie vertrekt van een vergelijkend literatuuronderzoek, dat heeft geleid tot de identificatie van vijf brede gevarencategorieën: fysieke gevaren, ergonomische gevaren, gevaren voor de veiligheid, biologische gevaren en psychosociale gevaren.

Bekijk de publicatie in het Engels op de website van ETUI: Working in the metaverse: what are the risks?.

In zowel dit artikel van ETUI als het artikel van EU-OSHA wordt verwezen naar de studie van het Franse ‘Agence nationale de sécurité sanitaire de l’alimentation, de l’environnement et du travail’ (ANSES) uit 2021. Hierover verscheen volgend artikel op BeSWIC: Gezondheidseffecten bij gebruik van Virtual Reality-toepassingen: studie van ANSES.

In Hesamag 28 van ETUI was er bovendien een artikel gewijd aan het onderwerp van de metaverse: