Platformwerk is een relatief nieuwe manier om vraag en aanbod van betaalde arbeid op elkaar af te stemmen. Mensen die werken via digitale werkplatforms voeren een breed scala aan taken uit, zowel ter plaatse als elders (op afstand). Voorbeelden zijn voedselbezorging, vertalingen, gegevenscodering, kinderopvang, ouderenzorg en chauffeursdiensten.
In 2022 werkten meer dan 28 miljoen mensen in de Europese Unie (EU) via een of meer digitale werkplatforms. Er wordt verwacht dat dit aantal tegen 2025 oploopt tot 43 miljoen (een stijging van 52%).
Momenteel zijn de meeste platformwerkers in de EU officieel zelfstandig. Een aantal van hen is echter onderworpen aan veel van dezelfde regels en beperkingen als werknemers, wat erop wijst dat ze de facto een arbeidsrelatie hebben en daarom moeten kunnen profiteren van de arbeidsrechten en sociale bescherming die werknemers genieten.
Op 14 oktober 2024 nam de Raad van de Europese Unie de definitieve tekst aan van een richtlijn die minimumnormen voor de bescherming van deze platformwerkers moet garanderen.
Wat de verkeerde classificatie van het statuut betreft, moet een mechanisme van weerlegbaar vermoeden (d.w.z. geldig tot het tegendeel is bewezen) worden ingevoerd om de correcte bepaling van het statuut te vergemakkelijken. In geval van een geschil is het aan de platformen om te bewijzen dat er geen sprake is van een arbeidsrelatie.
Digitale werkplatforms maken gebruik van algoritmes om aan personeelsbeheer te doen. Ze gebruiken de applicaties of websites om mensen die via een platform werken te organiseren en te beheren. Werknemers moeten worden geïnformeerd over het gebruik van geautomatiseerde controle- en besluitvormingssystemen. Bovendien zal een mens toezicht moeten houden op belangrijke beslissingen die door een algoritme worden beïnvloed of genomen, zoals beloning, schorsing, ontslag of verwijdering van een account. Werknemers moeten deze beslissingen kunnen aanvechten.
Dit is de eerste EU-wetgeving die algoritmisch beheer op de werkplek reguleert.
Tot slot introduceert de platformwerkrichtlijn meer beschermende regels voor het werken via een platform op het gebied van gegevensbescherming, die verder gaan dan wat de GDPR-richtlijn voorschrijft.
Meer informatie over de EU-regels voor platformwerk vind je op de website van de Raad van de Europese Unie: Platformwerkers: Raad neemt nieuwe regels voor betere arbeidsomstandigheden aan.