Psychosociale stoornissen en musculoskeletale aandoeningen (MSA) blijven de voornaamste oorzaken van afwezigheid om gezondheidsredenen in België. Een recente studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (Helan in Vlaanderen, Partenamut in Brussel en Wallonië), die de cijfers van 2,3 miljoen leden tussen 2018 tot 2024 onder de loep nam, bevestigt dit.

Een eerste opvallende vaststelling: het aantal burn-outs is op 6 jaar tijd bijna verdubbeld (+94%).

Alle informatie over de studie is beschikbaar op de website van de Onafhankelijke Ziekenfondsen: Nieuwe gevallen van arbeidsongeschiktheid: burn-out verdubbeld tussen 2018 en 2024.

Conclusies van de studie

Tussen 2012 en 2023 steeg het aantal langdurig arbeidsongeschikte Belgen (+12 maanden) met 73%, tot 526.507 personen eind 2023. In dezelfde periode steeg het percentage verzekerden dat recht heeft op uitkeringen van 6,5% tot 10,3% en verdubbelden de uitgaven voor uitkeringen van 5,5 naar 12 miljard euro.

In 2024 waren psychosociale stoornissen of musculoskeletale aandoeningen samen verantwoordelijk voor meer dan de helft van alle nieuwe arbeidsongeschiktheidsgevallen (bijna 55%). Maar liefst 13 diagnoses die verband houden met deze aandoeningen staan in de top 20 van meest voorkomende oorzaken, met als top drie: burn-out, depressie en lumbago.

Psychosociale stoornissen en musculoskeletale aandoeningen domineren zowel bij nieuwe gevallen van arbeidsongeschiktheid, als bij langdurige ziekte (langer dan een jaar), waar ze bijna 70% van de gevallen uitmaken.

Volgens het statuut is er de sterkste stijging van nieuwe patiënten in arbeidsongeschiktheid bij de zelfstandigen: +49% op 6 jaar tijd.

De generatie- en genderkloof is tevens zichtbaar. Uit de studie blijkt dat 80% van de nieuwe gevallen van arbeidsongeschiktheid mensen tussen 30 en 59 jaar zijn. Tussen 2018 en 2024 stijgt het aantal intredes wegens musculoskeletale aandoeningen zeer sterk bij 59-plussers, terwijl het juist daalt bij jongere werknemers. Omgekeerd nemen mentale klachten en burn-out proportioneel veel sneller toe bij mensen onder de 40 jaar.

Bijna 8 op de 10 personen hervatten het werk binnen het jaar. Sommige aandoeningen leiden tot een trager herstel, waardoor het risico toeneemt dat de werkonderbreking langer dan een jaar duurt. Bij andere aandoeningen verloopt het herstel daarentegen sneller.

Er worden tenslotte ook 7 aanbevelingen geformuleerd.

Meer informatie op de website van de Onafhankelijke Ziekenfondsen:

Op deze website

Op BeSWIC verschenen al verschillende artikels over onderzoeken van de Onafhankelijke Ziekenfondsen of berichten waar naar hen wordt verwezen:

Daarnaast verwezen we in het verleden al vaker naar artikels of studies rond psychosociale stoornissen en musculoskeletale aandoeningen (MSA) en hun aandeel in langdurige arbeidsongeschiktheid: