Medische hulpverlening aan boord van schepen was één van de dochterrichtlijnen (richtlijn 92/29/EEG) van de kaderrichtlijn 89/391/EEG. Dit werd door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FOD Mobiliteit) door het koninklijk besluit (KB) van 7 januari 1998 betreffende medische hulpverlening aan boord van schepen omgezet in Belgisch recht.

Later werd deze richtlijn nog enkele keren aangepast, met een laatste aanpassing in 2019. Deze aanpassingen werden omgezet met het KB van 15 november 2021 inzake essentiële middelen aan boord van schepen.

KB van 15 november 2021 inzake essentiële middelen aan boord van schepen

Het oorspronkelijke KB van 7 januari 1998 betreffende medische hulpverlening aan boord van schepen heeft in zijn titel een beperktere omschrijving (namelijk “medische hulpverlening”) dan het KB van 15 november 2021 inzake essentiële middelen aan boord van schepen, waar sprake is van “essentiële middelen”.

Met uitzondering van art. 6 wordt het KB van 7 januari 1998 volledig opgeheven door het KB van 15 november 2021. Artikel 6 stelt het volgende:

“De Minister wijst de medische centra en de artsen aan die bevoegd zijn om via de radio gratis medisch advies te verschaffen aan de werknemers. Minstens twee van de artsen, die hun diensten in het kader van deze radioadviescentra verlenen, dienen vertrouwd te zijn met de bijzondere omstandigheden aan boord van schepen.”

Hoofdstuk 2 van het KB behandelt de medische uitrusting aan boord van schepen. Hierbij wordt onder andere verwezen naar bijlage I. Het bevat onder andere geneesmiddelen en verplegingsartikelen, het reddingsvlot, een waterdicht medicijnkist en antidotes (als het schip gevaarlijke stoffen vervoert).

De gezagvoerder ziet erop toe dat de medische uitrusting in goede staat verkeert en wordt aangevuld en/of vernieuwd. Handleidingen worden opgesteld in een taal en presentatie die begrijpelijk is voor de bedoelde personen.

Elk schip met meer dan 100 opvarenden dat op een internationaal traject van meer dan 3 dagen vaart, moet een bevoegde arts aan boord hebben. Elk schip met meer dan 300 opvarenden dat op een internationaal traject van meer dan 3 dagen vaart, moet een arts en verpleegkundige aan boord hebben. Werknemers die zijn aangewezen voor het verlenen van eerste hulp moeten een opleiding hebben die voldoet aan het ‘Standards of Training, Certification and Watchkeeping’-verdrag (STCW-verdrag) en het KB van 22 augustus 2020 betreffende zeevarenden.

Hoofdstuk 3 van het KB bevat bepalingen van levensmiddelen aan boord van schepen.

De scheepvaartcontrole controleert jaarlijks de medische uitrusting en levensmiddelen aan boord van schepen. Deze controle kan worden gedelegeerd aan een erkende organisatie of andere partij.

Op de website van de FOD Mobiliteit vindt men informatie over:

Op de website van de FOD Volksgezondheid vindt men informatie over Saniport.

Meer informatie

De ‘European Community Shipowners’ Associations’ (ECSA) en de ‘European Transport Workers’ Federation’ (ETF) zijn door de Europese Unie erkend als sociale partners in de sector van het zeevervoer. Het werkprogramma 2015-2016 bevat drie pijlers:

  • Onderhandelingen over de wijzigingen van het IAO-verdrag betreffende maritieme arbeid (MLC)
  • Gids voor leerling- en trainingsprogramma's
  • Verslag over gezondheid en veiligheid

Op de website van de ECSA kan in meerdere talen documenten worden geraadpleegd over deze 3 pijlers: Implementing Part of the Work Programme

De website van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft ook een webpagina over deze richtlijn (in het Engels): Directive 92/29/EEC - medical treatment on board vessels.