De jaarlijkse Awards voor goede praktijken voor een gezonde werkplek, die door het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) en zijn nationale focal points worden georganiseerd, onderscheiden organisaties die buitengewone en innovatieve benaderingen hanteren op het gebied van veiligheid en gezondheid door middel van preventie en beheer van musculoskeletale aandoeningen (MSA) op de werkplek.
Meer informatie over de Awards voor goede praktijken is beschikbaar op de website van EU-OSHA: Awards voor goede praktijken voor een gezonde werkplek.
Hieronder worden enkele winnaars van de Awards voor goede praktijken voor een gezonde werkplek van 2022 in de kijker gezet:
- Hongarije: nieuw gereedschap en tools om werknemers in de zoetwarenbranche
- Letland: praktische oplossingen voor metaalarbeiders die zware lasten moeten dragen
- Italië: wifitechnologie herkent sleutelrisico’s op het vlak van MSA voor wasserijmedewerkers
- Cyprus: draagbare exoskeletten verlichten de last voor het grondpersoneel op de luchthaven
- Duitsland: Softwareontwikkelingsbedrijf creëert een veiligheidstoolbox voor MSA
- Oostenrijk: een op leeftijd aangepaste benadering van ondersteunden ziekenhuispersoneel
- Slovenië: Het beschermen van fysieke en mentale gezondheid bij een verzekeringsmaatschappij
- Litouwen: Bevordering van ergonomische werkhoudingen voor fabrikanten van visapparatuur
De innovatieve benaderingen en producten die door deze organisaties zijn getest, kunnen als voorbeelden van goede praktijken dienen voor andere organisaties die met soortgelijke risico's worden geconfronteerd. Terwijl sommige initiatieven (zoals draagbare technologieën) technisch geavanceerder zijn, kunnen andere (zoals het aanpassen van werkhoudingen en geschikt schoeisel) eenvoudig en goedkoop zijn. Elke casestudy laat praktische manieren zien om het bewustzijn over de preventie van MSA en de risicobeoordeling op de werkplek te vergroten.
Hongarije: nieuw gereedschap en tools om werknemers in de zoetwarenbranche
F&F is een door een familie gerund snoepgoedbedrijf dat een ergonomieconsultant aannam om een doorgedreven risicoanalyse uit te voeren op het vlak van houding, inrichting van de werkplek, belasting, inspanning, mentale druk, werkroosters, omgeving en veiligheid en gezondheid op het werk (VGW). Men constateerde risico’s zoals het schadelijk buigen van de ruggengraat en nek aan de productielijn en een hoge last op de polsen en armen bij het gebruik van scharen.
De belangrijkste ingrepen bestonden erin om nieuwe machinale oplossing te vinden voor het snijden en pneumatisch persen. Daarnaast werden anti-vermoeidheidsmatten en aangepast schoeisel geïntroduceerd om de omstandigheden voor het staand werk te verbeteren. Verder gingen de algehele werkomstandigheden erop vooruit door de installatie van airconditioning.
Het aanmoedigen van werknemersparticipatie bleek enorm belangrijk te zijn. Werknemers konden zo bijkomende feedback geven en een aanvulling bieden voor de verzamelde computergegevens en analyse die gebruikt werden om aanpassingen te doen aan gereedschap en tools.
Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Hongarije: Planning en ontwikkeling van op ergonomische beginselen gebaseerde technische aanpassingen van een productielijn voor snoep.
Letland: praktische oplossingen voor metaalarbeiders die zware lasten moeten dragen
Het metaalbewerkingsbedrijf SIA Silkeborg Spaantagning Baltic werd geconfronteerd met uitdagingen op het vlak van heffen en hanteren van zware materialen, waarvoor een oplossing op maat nodig was. In het totaal werden 23 kleine maatregelen genomen om de ergonomie te verbeteren en het aantal manuele handelingen te verminderen. Deze praktische oplossingen, waaronder op maat gemaakte houders voor gereedschap en motoren, waren gebaseerd op de ontwerpen en het handwerk van de werknemers zelf.
In het besef dat deze veranderingen duurzaam moeten zijn, maken ergonomie en de preventie van MSA nu deel uit van de werkcultuur, waarbij tijd aan deze taken wordt besteed en de werknemers een sleutelrol blijven spelen. Als resultaat van het project implementeerde men comfortabelere werkhoudingen en veiligere tilpraktijken.
Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Letland: Oplossingen op maat voor het tillen van zware lasten bij een metaalbedrijf.
Italië: wifitechnologie herkent sleutelrisico’s op het vlak van MSA voor wasserijmedewerkers
Repetitieve bewegingen, slechte houdingen, het heffen en sleuren van zware lasten: het zijn maar enkele van de zaken waarmee werknemers in het wasserij- en sterilisatiedienstenbedrijf Servizi Italia te makken hebben. Het bedrijf gebruikte dragbare wifitechnologie om een risicoanalyse door te voeren. Op die manier kon men de meest problematische risico’s en hun mogelijke oplossingen samen met een bedrijfsarts identificeren.
Drie voorbeelden van ingrepen:
- de invoering van een bank voor het laden van waszakken, om op die manier het tillen te vergemakkelijken;
- het verhogen van de hoogte van de transportband voor het handmatig sorteren, om zo het buigen van rug en schouders tot een minimum te beperken
- het aanpassen van de broekenpers, om het werken met geheven armen te verminderen.
Een combinatie van technische en organisatorische aanpassingen heeft bijgedragen tot het succes van het project, aangezien zowel opleiding op de werkplek als meer ergonomische werkplekken de nieuwe norm zijn geworden.
Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Italië: Nieuwe werkmethoden en aangepaste machines in wasserijen om aandoeningen aan het bewegingsapparaat te voorkomen.
Cyprus: draagbare exoskeletten verlichten de last voor het grondpersoneel op de luchthaven
Swissport Cyprus Ltd biedt grondafhandelingsdiensten voor meerdere luchtvaartmaatschappijen. Het personeel dat zich bezighoudt met het manueel in- en uitladen van bagage, cargo en post heeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van MSA.
Het bedrijf nam daarom volgend welzijnsinitiatief: de ‘Werk-Ergonomie-Gezondheid’-campagne. Centraal in de campagne stond de “LiftSuit”, een draagbaar exoskelet dat de druk op het musculoskeletaal systeem tijdens het verhandelen van goederen verlicht.
Werknemers werden van bij het begin betrokken bij het uittesten en de evaluatie van het project. Dit leidde tot zowel een verhoogde tevredenheid onder werknemers als meetbare fysieke voordelen. Laboresultaten gaven bijvoorbeeld aan dat intensiteit van de spieractiviteiten met 30% verminderd was na gebruik van de “LiftSuit”. Op lange termijn verwacht men dat dit het ziekteverzuim ten gevolge van MSA zal reduceren en een positieve bijdrage aan het welzijn van werknemers buiten het werk zal leveren.
Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Cyprus: Draagbare exoskeletten ter ondersteuning van handmatige werkzaamheden op luchthavens.
Duitsland: Softwareontwikkelingsbedrijf creëert een veiligheidstoolbox voor MSA
Het grootste deel van SAP-werknemers werkt aan een bureau. De blootstelling aan ergonomische problemen en de gepaard gaande MSA waren goed voor bijna 10% van alle arbeidsongeschiktheid.
Er werd een veiligheidstoolbox ontwikkeld om te sensibiliseren over het belang van goede ergonomie en MSA-preventie. Meer informatie hierover is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Duitsland: Bevordering van een gezond bewegingsapparaat in de software-industrie via ergonomie.
De toolbox bevat met zijn gebruiksvriendelijke interface bronnenmateriaal zoals instructievideo’s en veiligheidschecklists. Om managers bij te staan bevat de toolbox een “Safety Compass”-functie die VGW-activiteiten opvolgt en ondersteuning biedt. Met deze omvattende en proactieve benadering is de bewustwording en het engagement van werknemers op het vlak van MSA-preventie opmerkelijk toegenomen. Zo is de toolbox al meer dan 13.700 keer gebruikt.
Oostenrijk: een op leeftijd aangepaste benadering van ondersteunden ziekenhuispersoneel
In het Universitair Ziekenhuis van Wenen voeren 600 ondersteunende personeelsleden met een gemiddelde leeftijd van 50 jaar een aantal vitale maar fysiek uitputtende taken uit. Het gaat dan bijvoorbeeld over het transporteren van patiënten en het schoonmaken van de gebouwen.
Er waren een aantal maatregelen nodig om een veilige werkomgeving voor het personeel van alle leeftijden te behouden en te bevorderen. Men organiseerde enquêtes en workshops om feedback van de werknemers te krijgen over de MSA-risicofactoren en hen te betrekken bij het vinden van oplossingen.
Men implementeerde een breed scala aan preventieve maatregelen, waaronder nieuwe rugvriendelijke apparatuur, veiligheidsschoeisel en opleidingscursussen. Aandachtspunten ter bevordering van de gezondheid waren onder meer gezond eten, het doen van rekoefeningen en stressbeheer. Er werden schoonmaakteams van gemengde generaties samengesteld om de werklast beter te verdelen en nieuwe personeelsleden te begeleiden. Het project leidde tot meer zelfvertrouwen en teamgeest, aangezien deze vaak ondervertegenwoordigde groep ziekenhuispersoneel in staat was positieve veranderingen te bewerkstelligen en hun arbeidsgeschiktheid te beschermen terwijl ze ouder worden.
Meer informatie over de verschillende initiatieven is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Oostenrijk: Preventie van aandoeningen aan het bewegingsapparaat in een groot ziekenhuis middels de betrokkenheid van werknemers en een op leeftijd toegesneden aanpak.
Slovenië: Het beschermen van fysieke en mentale gezondheid bij een verzekeringsmaatschappij
Het bedrijf Zavarovalnica Triglav wenste maatregelen in te voeren om MSA te voorkomen en te beheersen, en zo gezonde gewoonten aan te moedigen, zowel op kantoor als thuis.
Bewustmakings- en opleidingsinitiatieven voor werknemers omvatten onder meer instructies over ergonomische organisatie van de werkplek, een actieve levensstijl, workshops over een gezonde ruggengraat en beweging, en het opbouwen van weerstand tegen stress en burn-out.
Andere aspecten van het project waren een betere psychologische ondersteuning van de werknemers en een gepersonaliseerde evaluatie van de uitrusting. Door gezondheidsbevorderende maatregelen te verankeren in preventie, onder sterk leiderschap, daalde het ziekteverzuim tussen 2019 en 2020 met 4% en vergrootte de motivatie van de werknemers.
Meer informatie over dit initiatief is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Slovenië: Bevordering van veiligheid op het werk en lichamelijke en geestelijke gezondheid bij een verzekeringsmaatschappij.
Litouwen: Bevordering van ergonomische werkhoudingen voor fabrikanten van visapparatuur
UAB Vonin had te kampen met een groot personeelsverloop omdat de handmatige processen voor de productie van visgereedschap de schouders, armen en handen van de werknemers belastten. Het Fysiotherapeuten en ergonomiespecialisten werden geraadpleegd om de risico's in kaart te brengen, preventieve maatregelen te nemen en zo de belasting voor werknemers te verlichten.
De teamleiders volgden een ergonomietraining om hen in staat te stellen de operators ondersteuning te bieden bij het bepalen van een goede werkhouding en taken te laten rouleren om vermoeidheid te voorkomen. Als nieuwe routinepraktijk wordt nu speciale aandacht besteed aan VGW-risicofactoren tijdens introductiecursussen en interne controleactiviteiten. Door de operatoren te betrekken en snel te reageren op nieuwe risicofactoren is de arbeidstevredenheid verbeterd en het personeelsverloop verminderd.
Meer informatie over dit initiatief is beschikbaar in het Engels op de website van EU-OSHA: Litouwen: Preventie van letsel aan het bewegingsapparaat bij een bedrijf gespecialiseerd in professioneel vistuig.