Update 23/07/2024
In 2014 startten het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Kruishoutem (PCG), Proefstation voor de Groenteteelt Sint-Katelijne-Waver (PSKW) en Innovatief en duurzaam Agrarisch ondernemen (Inagro) een project rond ergonomie in de Vlaamse tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken meer ergonomisch in te richten. Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve sector als de tuinbouw.
Eén van de outputs was het ontwikkelen van een poster. De posters werden ontwikkeld voor 5 teelten: prei, sla (grond en hydro), tomaten en witloof.
Andere verwezenlijkingen
Naast de posters voor ergonomische bewegingen, bedoeld in het kader van o.a. opleiding en sensibilisatie, waren er ook diverse demomomenten voor de land- en tuinbouw in verschillende provincies voor verschillende teelten. Er werden audits uitgevoerd op de proefcentra, er werd ergonomisch materiaal aangekocht volgend op de audit en er was ook een groepsaankoop voor kniebeschermers en antivermoeidheidsmatten.
Hiermee werden deze 3 doelstellingen van het project behaald:
- een bewustmaking bij tuinbouwers over ergonomie en fysieke belasting;
- het aanleren of demonstreren van goede ergonomische praktijken aan tuinbouwers, zodat ze die kunnen toepassen op hun bedrijf;
- het aanleren van werkmethoden om op de best mogelijke manier om te gaan met risico’s die niet kunnen worden weggewerkt.
Informatie over het project is niet meer beschikbaar op de website van het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid en Inagro. De posters zijn ook niet meer beschikbaar op de website van PCGroententeelt (PCG). Ze zijn wel beschikbaar op de website van Viaverda ‘Ergonomie in de tuinbouw’, dat sedert 2024 de PCA, PCG en PCS gefusioneerde.
Over de vooruitgang en zijn resultaten werd ook regelmatig gecommuniceerd in vakbladen en websites van de betrokken leden. Enkele voorbeelden hiervan op de website van:
- Viaverde:
- PSKW: ADLO: ergonomie in de tuinbouw
Na het ADLO-project werd er blijvend ruchtbaarheid gegeven aan de problematiek van ergonomie. Enkele voorbeelden:
- Ergonomisch werken: dat werkt!
- Ergonomisch werken: hoe werkt dat?
- In Proeftuinnieuws 3: Ergonomisch sla telen op mobiele goten
Meer info
Ook PreventAgri Wallonië heeft een specifieke webpagina rond het lichaam (préserver son corps) waarbij door middel van fiches de nodige aandacht aan ergonomie wordt geschonken.
Artikelen op deze website van het Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk BeSWIC:
- over risico’s in de land- en tuinbouw:
Artikelen en publicaties op de websites ‘E-depot’ en ‘Library’ van Wageningen University & Research centre (Wageningen UR):
- artikel uit het magazine “Management&Techniek” van de Boerenbond, nr. 19, 1 november 2013: Comfort en werktuigen: een goede combinatie? (PDF);
- artikel uit “EKOLAND”, het onafhankelijk vakblad voor de biologische landbouw, nr. 3, maart 2003: Wieden zonder handwerk (PDF);
- onderzoeksrapport van ‘Agrotechnology & Food Innovations - Wageningen UR’: Onderzoek Arboconvenant Agrarische Sector: Ergonomische beoordeling van snoeischaren voor de fruit- en boomteelt (PDF);
- onderzoeksrapport van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V.: Arbeidsomstandigheden bij het aanbrengen en verwijderen van hagelnetten en folie over overkappingen (PDF);
- onderzoeksrapport van ‘Agrotechnology & Food Innovations - Wageningen UR’: Ergonomische verbetering van handwerk aan de grond in de open teelten.
Case study op de website van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (in het Engels): Ergonomic solutions in tomato harvesting and post-harvest handling.
Publicatie van het Amerikaans onderzoeksinstituut 'National Institute for Occupational Safety and Health’ (NIOSH) (in het Engels): Simple Solutions: Ergonomics for Farm Workers.
Boek van de Internationale Arbeidsorganisatie (in het Engels): versie 2: Ergonomic checkpoints in agriculture.
Artikel van NIOSH op de website van ‘Public Health Reports’ (in het Engels): Research and Dissemination Needs for Ergonomics in Agriculture (PDF).
Website met goede praktijken ter preventie van musculoskeletale klachten in de landbouw (in het Engels): Musculoskeletal problems in Agriculture.
Resultaten SUMER (SUrveillance Médicale des Expositions aux Risques professionnels) Agricole (in het Frans) en het artikel « Les expositions professionnelles des salariés agricoles en culture-élevage » hierover.
Op de website van L'Institut National de Médecine Agricole (INMA) « Sante et sécurité au travail en agriculture : Guide pratique à l'usage des acteurs de la santé et de la sécurité au travail en agriculture »
De volgende wetenschappelijke artikels :
- A Review on Ergonomics in Agriculture. Part I: Manual Operations
- A Review on Ergonomics in Agriculture. Part II: Mechanized Operations
Informatie over persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM):
- brochure van het ‘Institut national de recherche et de sécurité pour la prévention des accidents du travail et de maladies professionnelles’ (INRS), het Franse onderzoeks- en veiligheidsinstituut voor de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten (in het Frans): Vos genoux sont fragiles ! Protégez-les avec des protecteurs des genoux;
- informatiefiches met vragen en antwoorden over antivermoeidheidsmatten op de website van het 'Canadian Centre for Occupational Health and Safety’ (CCOHS) (in het Engels): Anti-fatigue Mats;
- toelichting over de onderste ledematen op de website van de ‘Health and Safety Executive’ (HSE) (in het Engels): Lower limbs: Information for employers.