17.03.2015

Update 09/01/2023

Beknellingsgevaar en katapulteffect zijn niet zo goed gekende risico’s tijdens het rijden en bewegen met hoogtewerkers en andere beweegbare platformen. Nochtans zijn er ieder jaar doden te betreuren en circuleren er vele You tube filmpjes op het internet die deze risico’s duidelijk illustreren.

Voor het risico van beknellingsgevaar zijn er goede en innovatieve technische beveiligingen op de markt. Hieronder krijgt u enkele van die technische oplossingen.

Daarnaast is er ook nog een code van goede praktijk over het beknellingsgevaar. Een Brits onderzoeksproject analyseerde de ongevallen met dat soort toestellen. Ook de International Powered Access Federation (IPAF) geeft technisch advies hierover en promoot die aspecten wereldwijd.

Technische oplossingen

Een globaal overzicht van de risico’s van beklemming vind je in de gids: Gids met optimale richtlijnen voor hoogwerkers: Voorkomen van letsel doordat personen op het platform worden ingesloten of ingeklemd. Er is ook een deel 2 voor geschoolde bedieners en reddingswerkers. Beide publicaties zijn beschikbaar op de webpagina: Voorkomen van letsel doordat personen op het hefplatform worden ingesloten of ingeklemd.

Een overzicht van niet-merk specifieke technische oplossingen vindt u in de Gids bij de keuze van het te gebruiken hoogwerkertype, als het risico bestaat van het onopzettelijk in werking treden van de bediening/regelingen en/of inklemming op of boven hoofdhoogte (PDF) Hierover bestaat ook een toolbox: vermijd bovenhoofdse obstakels toolbox talk.           

Sommige zijn eerder van toepassing op telescoophoogwerkers, andere voor schaarliften en nog andere voor beweegbare platforms in het algemeen.

Ook individuele constructeurs en leveranciers bieden via hun website concrete oplossingen aan. Sommige oplossingen hebben een veiligheids- of innovatieprijs gewonnen; een aantal voorbeelden:

Bepaalde contractorbedrijven passen de richtlijnen al toe, zoals bij Skanska: Best Practice Introduction of Anti Crushing device on Mobile Elevated work Platforms (MEWP’s) (PDF)

In dit artikel op de website van het tijdschrift ‘The Construction Index’ krijgt u een overzicht van die technieken: MEWP manufacturers tackle aerial obstacle horrors

Dit artikel uit het nummer van ‘May 2012’ van het tijdschrift ‘Cranes & Access’, beschikbaar op de oHire website, geeft een overzicht van de bescherming boven het hoofd: Overhead protection (PDF)

Goede praktijk

In de periode van 2003 tot 2009 vielen er in het Verenigd Koninkrijk 13 doden wegens beknelling. Dit gaf aanleiding tot de Gids met optimale richtlijnen voor hoogwerkers: Voorkomen van letsel doordat personen op het platform worden ingesloten of ingeklemd (PDF), opgesteld door de ‘Strategic Forum for Construction - Plant Safety Group’.

Onderzoeksproject

De ‘Health and Safety Executive’ (HSE), het Britse agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk, heeft een analyse uitgevoerd van de ongevallen met beweegbare platformen in het Verenigd Koninkrijk. De HSE gebruikt ‘beweegbare platformen’ als algemeen begrip om diverse toestellen te groeperen.

Data is verzameld van 6 type platformen. In meer dan 50% van de gevallen betrof het een ongeval met een schaarlift.

Naar ongevalsuitkomst van de 290 gevallen, betroffen:

  • 83 gevallen het vallen van een platform
  • 82 gevallen het omvallen van een platform
  • 47 gevallen een beknelling
  • 32 gevallen het gekwetst raken door het platform
  • 38 gevallen een instorting of een technisch gebrek
  • 8 gevallen een elektrocutie.

Verneem meer daarover in deze onderzoeksrapporten:

IPAF verwelkomde het laatste onderzoeksrapport: IPAF Welcomes Minister’s Response on HSE Accident Investigations

International Powered Access Federation (IPAF)

De IPAF promoot het wereldwijd veilig en effectief gebruik van gemotoriseerde toegang. Opgericht in 1983 vertegenwoordigt het de belangen van producenten, distributeurs, gebruikers, verhuurbedrijven en opleidingsinstituten. De IPAF heeft ook meegewerkt aan de bovenvermelde gids. Het verschaft ook opleidingen.

De IPAF heeft zeer veel publicaties, waarvan vele vertaald zijn in 8 verschillende talen, waaronder het Frans en Nederlands

Enkele voorbeelden (niet-limitatieve lijst):

Daarnaast is er ook nog een nieuwsbrief, een overzicht van campagnes en een jaarverslag.

Aankoop, leasing en huur van hoogtewerkers

De preventieadviseur dient niet enkel bij de aankoop het principe van de 3-groene lichten toe te passen, maar ook bij het huren van arbeidsmiddelen. Bij zijn bestelbon vraagt hij niet enkel naar de bedieningsinstructies, maar ook naar specifieke nooddaalinstructies mocht een slachtoffer gekneld geraken. Een externe dienst voor technische controle (EDTC) moet ook die nooddaal periodiek controleren. De bedienaars zelf moeten zijn opgeleid.

Nog meer informatie over deze arbeidsmiddelen vindt u op de website van deze organisaties:

In 2011 voerde de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (AD TWW) een campagne over gehuurde arbeidsmiddelen voor het heffen van personen.

Meer info