03.04.2023

Update 09/09/2024

Om het grote publiek te sensibiliseren voor de gevaren van lithium-ionbatterijen heeft Denuo, de Belgische federatie van de afval- en recyclagesector, samen met de leden van ‘Arena Recycling’ sensibiliseringsstickers laten ontwikkelen om op afvalcontainers, op vrachtwagens, in recyclageparken, op sorteer- en recyclageplaatsen en op andere plekken aan te brengen.

Dit artikel geeft meer informatie over deze campagne, Europese studies en (soortgelijke) campagnes uit het buitenland, wetenschappelijke literatuur rond afvalbranden, brand tijdens het opladen van batterijen (zowel in consumenten- als in werkomgeving), de regelgeving rond (afgedankte) batterijen en arbeidsomstandigheden van afvalophalers en recyclageparkwachters. Tenslotte wordt er verwezen naar een aantal BeSWIC-artikels over afval of het zich ontdoen van materiaal.

Over de Denuo-campagne

Door de elektrificatie van onze samenleving bevatten steeds meer producten een herlaadbare batterij. De medaille heeft wel een keerzijde: batterijen duiken steeds vaker op tussen het schrootafval, het oud papier en andere afvalstromen en zetten daar geregeld de boel in vuur en vlam.

Om dergelijk brandgevaar te voorkomen, werkte Denuo sensibiliseringsstickers uit om (herlaadbare) batterijen te verwijderen vooraleer het product in de (juiste) container te werpen. Op sommige stickers kan men het (bedrijfs)logo laten toevoegen.

Meer informatie is beschikbaar op de website van Denuo:

De campagne volgde op eerdere communicatie rond het stijgend aantal afvalbranden met dit soort type batterijen. Lees hierover volgend bericht met video op de website van Denuo: Herlaadbare lithium-ion-batterijen, de brandbommen in ons afval.

Denuo sensibiliseert haar leden ook op de wereldwijde Veiligheidsdag op 28 april. Meer informatie over de Veiligheidsdag van 2022 vindt men op de website van Denuo: 28 april: Wereldveiligheidsdag: Belgische afvalverbrandingsinstallaties vragen extra aandacht voor veiligheid.

Andere initiatieven rond recyclage van batterijen

Ook Recupel, Bebat en Febelauto geven informatie over het zorgvuldig recycleren om onder andere branden te vermijden:

Het Nederlandse Stibat heeft ook enkele webpagina’s over het onderwerp:

In het Verenigd Koninkrijk zijn er ook enkele webpagina’s over het onderwerp:

Volgend nieuwsbericht van de VRT illustreert hoe ook voor blinden en slechtzienden correct sorteren van divers afval mogelijk is via een proefproject met QR-codes: Wijnegem Shopping zet QR-codes op vuilnisbakken voor blinden en slechtzienden die afval willen sorteren.

Europese studies en (soortgelijke) campagnes

De laatste jaren zijn over afvalbranden met batterijen diverse studies verschenen. Hieronder een niet-limitatieve lijst (in het Engels):

Volgende studie van het Joint Research Center (JRC) uit 2018 is ook vermeldenswaardig: Safer Li-ion batteries by preventing thermal propagation.

Daarnaast zijn er in de ons omliggende landen ook al campagnes georganiseerd rond afvalbranden. In 2020 lanceerde de Britse ‘Environmental Services Association’ (ESA) de Take charge+-campagne rond “zombiebatterijen”, ofwel lege batterijen die zomaar tussen het andere afval worden geworpen. In 2022 werd deze campagne tijdens Halloween herhaald. Ook Denuo heeft zich geschaard achter deze campagne. Lees hierover volgend bericht op de website van Denuo: Denuo steunt ESA-initiatief om batterijbranden te bestrijden.

Over deze campagne uit 2020 en 2022 in het Verenigd Koninkrijk zijn volgende berichten verschenen:

In 2023 lanceerde de National Fire Chiefs Council een kleine film: “Stop Battery Fires” public safety film launched to raise awareness of fires caused by batteries in the waste stream

Wetenschappelijke literatuur rond afvalbranden

Er bestaat ondertussen al wat wetenschappelijke literatuur rond afvalbranden met lithium-ionbatterijen. Hieronder vindt u twee voorbeelden (in het Engels):

Brand tijdens het opladen bij consumentenelectronica en voortbewegingstoestellen

Brand kan niet enkel optreden bij de recyclage en tijdens het afvalproces van batterijen, maar ook tijdens het opladen. Het gaat dan over het opladen van consumentenelectronica, diverse soorten elektrische voortbewegingstoestellen en voertuigen (zowel in de consumentenomgeving, de publieke omgeving, als in de werkomgeving).

Rond consumentenelectronica en brandrisico’s zijn al een aantal campagnes gevoerd voor het grote publiek. Lees hierover volgende berichten:

Daarnaast werden enkele jaren geleden in het kader van Europees markttoezicht ook batterijen en opladers onderzocht. Lees hierover volgend BeSWIC-bericht, waarin ook al verwezen werd naar sensibilisaties over de brandrisico’s: Europese markttoezichtscampagne 2019 voor producten die vallen onder de algemene productveiligheidsrichtlijn.

Verder vormde het optreden van brand bij het opladen van elektrische voortbewegingstoestellen en voertuigen aan laadpalen in het verleden het onderwerp van verschillende publicaties. Laadpalen kunnen zich in de open lucht en in een garage bevinden, zowel in een consumentenomgeving, publieke omgeving als in de werkomgeving. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van organisaties die hierover specifieke webpagina’s hebben of publicaties hebben opgesteld:

De publicatie van Fireforum is in herziening, wachtend op een toekomstig koninklijk besluit hierover. Deze nieuwe publicatie wordt ook voorgelegd aan de desbetreffende adviesorganen.

Bovendien organiseerde Fireforum op 21 maart 2023 een webinar in het Nederlands rond brandveiligheid van oplaadbare batterijen en hetzelfde webinar op 24 maart in het Frans, met als titel “sécurité incendie des batteries rechargables”. De opnames zijn beschikbaar op het YouTube-kanaal van Fireforum:

De hogervermelde website Leefbrandveilig en de website van de AD Civiele Veiligheid hebben niet enkel het grote publiek gesensibiliseerd rond branden bij het opladen van smartphones, maar ook rond branden bij het opladen van voortbewegingstoestellen:

Lees ook volgend nieuwsbericht van de RTBF (in het Frans) rond enkele incidenten met voortbewegingstoestellen: Quatre explosions de batteries de trottinettes en huit jours, les pompiers de Bruxelles appellent à la vigilance et au respect des règles.

Voor interventie door de brandweer aan wagens werden een aantal “Rescue sheets” ontwikkeld. Lees hierover volgend bericht op de website van de AD Civiele Veiligheid: Raadpleeg vanaf 17 juni de database met Rescue Sheets van personenwagens.

Ook verzekeraars sensibiliseren globaal over dit risicoveld:

Nieuwe regelgeving batterijen en afgedankte batterijen

De bestaande regelgeving batterijen ligt vervat in Richtlijn 2006/66/EG. Deze richtlijn is in herziening en zal een verordening worden. Lees hierover volgende berichten in het Engels op de website van het Europees Parlement:

Arbeidsomstandigheden van afvalophalers en recyclageparkwachters

Al enkele jaren is er tijdens de maand november een week van het afvalteam/afvalophaler. Tijdens die week worden afvalophalers en recyclageparkwachters in de bloemetjes gezet door dankbaarheid en respect te tonen voor het werk dat ze verzetten.

Aan dit beroep zijn een aanzienlijk aantal gevaren en risico’s verbonden. Zo lopen afvalophalers dagelijks bijvoorbeeld gemiddeld 10 km, vaak in uitdagende weersomstandigheden. Daarnaast worden ze af en toe met (externe) agressie geconfronteerd. Dit zijn maar enkele van de risicovelden. Verder kan afval ook scherpe voorwerpen of naalden bevatten. Over prikongevallen (weliswaar in een ziekenhuiscontext) verscheen er volgend artikel op deze BeSWIC-website: Preventie van prikongevallen.

Lees volgende berichten over de campagne:

Meer informatie over de risico’s van de sector:

BeSWIC-artikels

Op deze BeSWIC-website zijn nog niet zoveel artikels verschenen over afval of het zich ontdoen van materiaal en de risico’s hiervan. Wel is er zeer veel informatie over brand beschikbaar. Hieronder enkele artikels die voor een deel verband houden met afval:

Bekijk ook volgende parlementaire vragen: