Update 02/02/2023
Bepaalde musculoskeletale aandoeningen of tendinopathiën van de bovenste ledematen en het hypothenar hamer syndroom zijn onlangs erkend als beroepsziekte waarvoor het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ; ondertussen Fedris genoemd) een vergoeding tot schadeloosstelling kan uitkeren. Bovendien is tuberculose nu ook erkend als beroepsziekte voor meer categorieën van werknemers.
De lijst met beroepsziekten werd uitgebreid met 2 nieuwe codes:
- code 1.606.22: aandoeningen van de pezen, peesscheden en spier- en peesaanhechtingen van de bovenste ledematen veroorzaakt door overbelasting van deze structuren ingevolge krachtige, repeterende bewegingen of ingevolge ongunstige houdingen (koninklijk besluit (KB) van 12 oktober 2012, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad (BS) van 23 oktober 2012).
- code 1.608: hypothenar-hammer syndroom (KB van 21 december 2012 - BS 18 januari 2013).
Met het KB van 22 januari 2013 (BS 11 februari 2013) werd de code 1.404.01 voor tuberculose uitgebreid naar enkele nieuwe beroepen.
Welke ziektebeelden of sectoren
De volgende ziektebeelden zijn voorbeelden van tendinopathiën van de bovenste ledematen, ook soms wel met een verzamelnaam ‘Repetitive Strain Injuries’ (RSI) genoemd, die onder code 1.606.22 zijn gecatalogeerd:
- ziekte van De Quervain (tenosynovitis van De Quervain)
- laterale elleboogtendinopathie (epicondylitis lateralis, tenniselleboog)
- rotator cuff tendinopathie (schoudertendinopathie)
- springvinger en springduim (tenosynovitis van de flexorpezen van de vingers of van de duim, trigger finger, trigger thumb)
Het hypothenar hamer syndroom met als code 1.608 is een weinig bekende ziekte aan de hand die ervoor zorgt dat er een verminderde bloedtoevoer is naar de vingers. Het syndroom doet zich voor wanneer iemand herhaaldelijk de palm van zijn hand (in het bijzonder de hypothenare spieren) gebruikt zoals een hamer en dit om zaken te verpletteren, samen te drukken of te verdraaien.
Werknemers die het meeste risico lopen, zijn gebruikers van drilboren, automechaniekers, staalarbeiders, mijnwerkers, machinisten, slagers, timmermannen, metselaars en stellingbouwers.
Tuberculose kon al sedert 1991 erkend worden als beroepsziekte onder code 1.404.01 bij o.a. personeel uit de preventieve gezondheidszorg, de geneeskundige verzorging en de verpleging aan huis. Dankzij het nieuwe koninklijk besluit wordt de mogelijkheid tot erkenning evenwel uitgebreid naar de politiediensten, het personeel werkzaam in de gevangenissen, in de lucht- en zeehavens en in de asielcentra en opvangcentra voor illegalen en daklozen.
Bepaling beroepsziekte
Sinds een aantal jaren gebruikt het FBZ de OCRA-methode (Occupational Repetitive Action) voor de kwantificatie van de tendinopathiën. De OCRA-methode vormt de basis voor de internationale normen ISO 11228-3 en EN 1005-5. De toepassing van de methode op een concrete arbeidspost levert een OCRA-index op, die een maat vormt voor het risico op overbelastingsverschijnselen ter hoogte van de bovenste ledematen.
Op basis van de OCRA-index werd een verkorte methode ontwikkeld, de OCRA-checklist. Opdat er sprake kan zijn van een beroepsrisico in de zin van de beroepsziektewet, moet de OCRA-checklist een score van meer dan 14 opleveren. Afhankelijk van de aard van de tendinopathie, worden eventueel nog bijzondere criteria toegevoegd.
Meer informatie
- De publicatie is niet meer beschikbaar op de website van Fedris, maar de publicatie “Tendinopathie van de bovenste ledematen – criteria voor de diagnose en de beoordeling van de blootstelling aan het beroepsrisico” is wel beschikbaar op de website ergonomiesite.
- Over het hypotenar-hammer syndroom:
- Op de webstek van newsbelgium: Toevoeging van het hypothenar hamer syndroom aan de lijst van beroepsziekten
- Op de webstek van Fedris: Nota ten behoeve van de Wetenschappelijke Raad: Het hypothenar-hamer-syndroom als beroepsziekte
- Op de webstek van het Canadees centrum voor gezondheid en veiligheid op het werk:
- In het Frans ‘Centre canadien d'hygiène et de sécurité au travail’ (CCHST): Syndrome hypothénarien du marteau
- in het Engels 'Canadian Centre for Occupational Health and Safety’ (CCOHS): Hypothenar Hammer Syndrome
- Wetenschappelijke artikels (in het Engels):
- Over de uitbreiding van tuberculose als beroepsziekte naar enkele nieuwe beroepen
- Op de webstek van Fedris over:
- Over ergonomie: