Hieronder vindt u meer informatie over;
- de preventieposters, informatie (risico’s, maatschappelijke betekenis);
- de boerderijen, die niet enkel bestemd zijn voor kinderen maar ook voor volwassenen (opvang van mensen met en zonder handicap);
- gemeenschapslandbouw (‘Community supported agriculture’) en sociale wetgeving.
Affiches
De affiches zijn voornamelijk bedoeld voor educatieve boerderijen en zorgboerderijen waarbij bezoekers gewezen wordt op bepaalde risico’s of maatregelen die moeten genomen worden. De gevaren/risico’s waarop gewezen wordt, zijn:
- Houd de nodige afstand
- Verboden te roken
- Elektrisch! Raak dit niet aan
- Dieren zijn onvoorspelbaar
- Let op voor je handen!
- Niet rennen, slipgevaar
- Blijf bij de groep
- Blijf rustig
- Luister goed
- De natuur is geen vuilbak
- Let op de machines
- Niet klimmen
- Verboden toegang
De affiches zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans op de website van:
- Preventagri Wallonië: affiches de prévention à destination des fermes pédagogiques;
- Agriculture Wallonie: affiches de prévention.
Vergelijkbare posters zijn beschikbaar in het Frans op de website van ‘Paysannes & Paysans suisses’: Poster « En visite à la ferme en toute sécurité ».
Educatieve boerderijen en zorgboerderijen
Educatieve boerderijen of zorgboerderijen kunnen zowel kinderen als volwassenen ontvangen. Bezoekers kan men op een zorgboerderij laten kennismaken met de natuur en hun omgeving.
Dit type boerderij kan ook aangepaste activiteiten aanbieden voor mensen die zorg of hulp nodig hebben (mensen met beperkte mobiliteit, psychologische problemen of sociale re-integratie, …). Sommige (bijvoorbeeld in Vlaanderen) kunnen ook gebruikt worden in het kader van een persoonsvolgend budget of over een persoonlijk assistentiebudget.
Zorgboerderijen zijn voor nog meer doelgroepen een grote meerwaarde of kan een therapeutische werking hebben: dementerende mensen, mensen met burn-out, jongeren die begeleid worden door een voorziening of jongeren die omwille van allerlei redenen dreigen af te haken op school.
Volgende publicaties vermelden bepaalde risico’s die men kan lopen met activiteiten op deze boerderijen:
- Preventagri Vlaanderen: aan de slag met een zorgboerderij: Een praktische gids voor zorgboerderijen en voorzieningen;
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM (Nederland): Hygiëne op zorgboerderijen, wat zijn factoren van invloed op infectierisico’s?;
- ‘Académie Vétérinaire de France' (in het Frans): Le risque de zoonose inhérent aux visites de fermes pédagogiques;
- Het Countryside Educational Visits Accreditation Scheme (CEVAS) van de Britse organisatie Linking Environment And Farming (LEAF) (in het Engels):
Daarnaast zijn er ook publicaties rond de maatschappelijke betekenis hiervan:
- op de website van kennisplatformveehouderij: Zorg, recreatie en educatie op de boerderij: Effecten van contact tussen mens en dier bij multifunctionele landbouw;
- op de website van zorgboeren :
- het kwaliteitskader van de zorglandbouw,
- De kracht van de zorgboerderij: Welke kwaliteiten vinden deelnemers belangrijk?;
- op de website van Wageningen University en Research (WUR):
- op de website van de ‘Réseau wallon PAC’ (in het Frans): Caractérisation du secteur des fermes pédagogiques en Wallonie et analyse de la faisabilité de l'intégration d'activités pédagogiques sur une exploitation existante du Pays de Herve;
- Het artikel (in het Engels): The concept and model of pedagogic farm;
- op de website van NIH (in het Engels): Impact and cost-effectiveness of care farms on health and well-being of offenders on probation: a pilot study.
Voor België kan algemene informatie ook gevonden worden op de volgende websites:
- Leefmilieu Brussel: educatieve boerderijen ;
- Met de klas de boer op: lesmateriaal;
- Preventagri Vlaanderen: zorg- en kinderboerderijen;
- zorgboerderijenvlaanderen;
- groene zorg: voor zorgboerderijen;
- Boerenbond: droom je van een zorgboerderij;
- het plate forme wallonne d’appui à l’agriculture sociale (in het Frans);
- Agriculture Wallonie: Ferme pédagogique (in het Frans).
Algemene informatie uit het buitenland is terug te vinden op volgende websites:
- in het Nederlands:
- Stigas: zorgboerderij,
- zorgboeren,
- boer en zorg Noord-Nederland het thema zorgboerderij,
- Academie Landbouw en Zorg;
- in het Frans: la bergerie nationale: Ressources pour les fermes pédagogiques;
- in het Engels:
- in het Duits:
Er zijn ook Europese projecten en websites:
- de webpagina van het Europees project Social Farms:Social-FARMS State-of-the-Art;
- PROfessional and personal empowerment in social FARMing (Profarm) ;
- ‘European Countryside’, “Volume 14 (2022): Issue 3 (September 2022)”: Special Issue: Social Farming;
- ‘EU Cap Network’: Social farming and innovations;
- ‘Green4Care’: reports;
- European Federation of City Farms.
Het rookverbod in openlucht van bepaalde publieke plaatsen wordt uitgebreid naar onder andere kinderboerderijen tegen 1 januari 2025. Lees hierover volgend artikel: Wetswijziging betreffende het rookverbod op publiek toegankelijke plaatsen.
Gemeenschapslandbouw (Community supported agriculture)
Naast zorgboerderijen of educatieve boerderijen kan men nog andere vormen en soorten van boerderijen vinden zoals de gemeenschapslandbouw.
‘Community Supported Agriculture’ (CSA) of ‘gemeenschapslandbouw’ is een wederzijdse relatie van ondersteuning en betrokkenheid tussen lokale landbouwers en burgers die de landbouwer jaarlijks lidmaatschapsgeld betalen om de productiekosten van de boerderij te kunnen dekken. In ruil ontvangen de leden een wekelijks oogstaandeel gedurende het teeltseizoen. Dat wordt ofwel door de leden gedaan in de vorm van ‘zelfpluk’ of ‘zelfoogst’ of in de vorm van pakketten.
Informatie hierover kan gevonden worden op:
- de website csa-netwerk;
- de website csa-agriculture;
- de website van Vlaanderen, de publicatie: Community Supported Agriculture (CSA). Consumentenparticatie op een landbouwbedrijf;
- le site: Groupes d’achat solidaire de l’agriculture paysanne (GASAP).
Sociale wetgeving
De arbeidswetgeving met alle wederzijdse verplichtingen tussen werkgever en werknemer is niet van toepassing op de zorgboerderijovereenkomst. Zodra echter de zorgboerderij een vergoeding zou uitbetalen aan de zorggast, wordt dit beschouwd als loon. Vanaf dat moment wordt de relatie tussen zorgboer en zorggast beschouwd als een verhouding tussen werkgever en werknemer en worden alle verplichtingen die daaruit voortvloeien van toepassing.
Voor activiteiten die, voor wat betreft Vlaanderen, vallen onder het decreet van 8 juli 2022 over de werk- en zorgtrajecten, wordt er een vorm van arbeid onder gezag geacht, zodat de welzijnswet en de bepalingen van de Codex van toepassing zijn.
Deze en meer arbeidsrechtelijke bepalingen is te vinden op de website van Groen zorg: Zorgboerderij en sociale wetgeving: Activering met respect voor de regelgeving.
In Wallonië is het Besluit van 8 juni 2017 van de Waalse Regering betreffende het gebruik van de benaming "leerboerderij" van toepassing.
In Frankrijk is er regelgeving en vallen pedagogische boerderijen onder de circulaire interministérielle du 5 avril 2001 relative aux fermes pédagogiques.
Ook volgende initiatieven een vermelding :
- het Franse Centres d’initiatives pour valoriser l’agriculture et le milieu rural (CIVAM) verdient een vermelding;
- in Italië is er regelgeving rond sociale landbouw, met de “ Disposizioni in materia di agricoltura sociale ” van 18 augustus 2015.