Update 03/10/2022
Op 21 mei 2014 werd ’s nachts een man dood aangetroffen op een roltrap in het station van ’s Gravenbrakel. Hij is gewurgd toen zijn sjaal in de roltrap klem raakte.
Lees de nieuwsberichten over dat ongeval op deze nieuwswebsites:
- De Standaard: Dood door sjaal in roltrap
- Het Nieuwsblad: Man verongelukt op roltrap in station
- RTL info: Braine-le-Comte: il meurt étranglé par son écharpe dans l'escalator de la gare
- 7 sur 7: Un homme meurt étranglé dans un escalator à Braine-le-Comte
- La Gazette: Drame à Braine-Le-Comte: les escalators avaient été contrôlés en mars dernier
Hieronder vindt u informatie over:
- waar veel roltrappen voorkomen
- gevaren voor kinderen
- normering van roltrappen
- richtlijnen constructeurs
- onderzoeksrapporten
- risico’s van loshangende kledij, leibanden van honden en andere uitsteeksels die een knelgevaar en ander risico’s kunnen opleveren bij het gebruik van roltrappen en liften.
Tevens wordt er melding gemaakt van de nieuwe liftenrichtlijn 2014/33/EU.
Geen alleenstaand geval
Dit dodelijk ongeval is zeker geen alleen staand geval. In Canada werd begin 2014 ook de kledij van een dame gegrepen door een roltrap met dodelijke afloop.
Meer info in dit nieuwsbericht van:
- de Canadese televisiezender TVA Nouvelle: Escaliers roulants du métro Fabre - Étranglée mortellement par son hijab
- Canadian property management: Escalators present an often overlooked hazard Moving parts create risk of entrapment
De ‘Elevator Escalator Safety Foundation’ (EESF) van Canada heeft 3 posters ontwikkeld waarin gewezen wordt op de risico’s van loshangende kledij, in liften op roltrappen en rolpaden:
Deze kunnen als WORD-file via deze link gedownload worden.
In nieuwe roltrappen, zoals in de metro van Delhi, is er een sari-guard systeem ingebouwd.
Roltrappen en hun voorkomen
Rolpaden en roltrappen komen veel voor in trein- en metrostations, op luchthavens en in grote winkelcentra. In een aantal publicaties wordt onderzoek gedaan naar de risico’s ervan.
Hieronder een greep van de publicaties over roltrappen en –paden gesitueerd in luchthavens, trein- en metrostations:
- Accelerating moving walkways for quality people transport in airports: an assessment of their applicability in Amsterdam Airport Schiphol (PDF)
- Eindverhandeling van David Cooper in 2005: An investigation into accidents involving luggage trolleys and/or shopping carts on escalators (PDF)
- In-depth investigation of escalator riding accidents in heavy capacity MRT stations (PDF)
- Network rail: Planning and designing for safer escalator use at stations
- De MIVB “Een veilige rit met de roltrap? Hou je dan aan de veiligheidsvoorschriften!”
Risico’s voor kinderen en ouderen
Kinderen zijn in het bijzonder kwetsbaar op roltrappen. Het betreft zowel hun kledij, maar ook de tengere lichaamsdelen zelf. Er zijn vele berichten daarover:
- Gegrepen worden door kledij: Un enfant happé dans un escalator
- Andere manieren van gegrepen worden:
- Un enfant se blesse grièvement en chutant d'un escalator
- Grenoble : Une fillette se fait happer le pied par un escalator
- Lille : un enfant de trois ans a le pied coincé dans un escalator à Euralille
- Kind bekneld in roltrap Amersfoort
- Kleuter van 4 raakt ernstig gewond na val van roltrap in Shopping 1 in Genk
In de Chinese hoofdstad Peking kwam een 9-jarige jongen om het leven. Hij stak zijn hoofd over de rand van een roltrap in een warenhuis en kwam klem te zitten tussen de bewegende trap en een vloer: Chinese jongen sterft door drama op roltrap
Een aantal websites wijzen op de gevaren hiermee:
- Les 10 trucs à ne pas faire sur un escalator
- Escalator-related Injuries in Children
- Kids, Crocs and Escalators
Om kinderen te sensibiliseren zijn volgende initiatieven te vermelden:
- De Elevator Escalator Safety Foundation (EESF) een webpagina gemaakt met o.a. affiches
- Computerspel van Kone om veilig gebruik van liften en roltrappen door kinderen te stimuleren
Naast kinderen, zijn ook ouderen meer kwetsbaar. Het artikel “Older folks at higher risk of escalator injuries” en het wetenschappelijk artikel “Age-Related Injuries From Escalators” bewijzen dit.
Risico’s waar men niet aan denkt
Het bovenstaande voorbeeld toont duidelijk aan dat personen gegrepen kunnen worden door loshangende kledij. Maar er zijn nog andere voorbeelden van soortgelijke risico’s.
Deuren van openbare vervoersmiddelen, zoals metro’s, kunnen ook mensen grijpen. De campagne tegen het blokkeren van deuren van de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel (MIVB) illustreert dit: Vlotte metro? Blokkeer de deuren niet! - STIB-MIVB (mivbstories.be)
Gestandaardiseerde pictogrammen kunnen op de gevaren wijzen. Lees hierover dit bericht van het Nederlandse Liftinstituut: Pictogrammen op roltrappen en rolpaden
Kort aanlijnen is de boodschap om veilig met honden in een lift te stappen. Deze berichten van het Liftinstituut illustreren dat:
Het Liftinstituut heeft dit ook in het Engels: “Using elevators safely with your dog”.
Op 14 juli 2014 gebeurde opnieuw een dodelijk ongeval met een hondenriem. Lees dit bericht van het Liftinstituut: Achter liftdeur hakende hondenriem leidt opnieuw tot dodelijk ongeval
Andere tips voor hondeneigenaars in liften, roltrappen en draaideuren:
In werksituaties kunnen losse kledij, handschoenen, lange haren en juwelen ook ongevallen veroorzaken. Volgende posters zijn ontwikkeld om te wijzen op die gevaren:
De poster van het INRS « Ni cheveux, ni vêtements flottants près des machines » is niet meer beschikbaar maar is visueel te zien via deze link.
Veiligheidsnorm van roltrappen: EN115
Essentiële veiligheids- en gezondheidseisen van nieuwe aanpakrichtlijnen worden vastgelegd in geharmoniseerde Europese normen. Voor roltrappen is dat de norm EN 115. In de Verenigde Staten zijn er de ASME A17-standaarden.
Meer info in deze brochure opgesteld door de ‘European Lift Association’ (ELA) en Agoria: Veiligheid van roltrappen en rolpaden - Europese aanbevelingen voor verbeteringen van de veiligheid van werkende eenheden (PDF)
Het voldoen aan normen garandeert uiteraard geen absolute veiligheid. Het nulrisico bestaat niet. Bovendien staat het voldoen aan normen geen aansprakelijkheid in de weg. Een vonnis en later arrest in 2009 in Nederland illustreert dit:
- Rechtbank van eerste aanleg:
- Bevestiging in hoger beroep:
Normen worden bovendien periodiek aangepast. Lees hierover het artikel van het Liftinstituut: EN 115-2, nieuwe norm voor upgrading bestaande roltrappen/rolpaden
Richtlijnen constructeurs en sectorfederaties
Naast sectorfederaties, zoals ELA, en andere belangenorganisaties kunnen ook de constructeurs wijzen op de gevaren.
Lees deze berichten op de website van:
- Fédération des Ascenseurs: Sécurité des escaliers mécaniques
- National Elevator Industry: Escalator Safety
- Verband Schweizerischer Aufzugsunternehmen: Sicherheit
- Publicaties van de Nederlandse Vereniging voor Lift- en Roltraptechniek
Onderzoeksrapporten en veiligheidsonderzoek
Naast de hoger vermelde websites worden er wetenschappelijke artikels gepubliceerd en toegepast onderzoek uitgevoerd. Een aantal hebben te maken met ongevalsanalyses die zijn uitgevoerd.
Lees hierover meer:
- Liftinstituut: Ongevallen met roltrappen, hellingbanen en rolpaden
- Escalator Injuries and Deaths and the Role of Design
- Riding the Escalator: How Dangerous it is Really? (PDF)
- Safety Assessment Federation - Guidelines for the safe operation of escalators and moving walks (PDF)
- HSE contract research report no. 12/1989 - Ergonomic aspects of escalators used in retail organisations (PDF)
- civils and stations - Escalator trolleys make light of heavy work
- BG-Information - Fahrtreppen und Fahrsteige - Teil 1: Sicherer betrieb (PDF)
- BG-Information - Fahrtreppen und Fahrsteige - Teil 2: Montage, Demontage und Instandhaltung (PDF)
- The Center to Protect Workers’ Rights (CPWR):
- Deaths and Injuries Involving Elevators and Escalators (PDF) (versie 2006)
- Deaths and Injuries involving Elevators and Escalators (versie 2013)
- Airport Cooperative Research Program ( ACRP ): escalator falls (nr109)
In de ongevalsdatabase van de website “ElevatorAccident.net” krijgt u een overzicht van een aantal ongevallen: Elevator Accident Blog
- U vindt ook leerrijke veiligheidsinformatie op de website Elevator Industry Jobsite Safety.
- Lift escalator library: wetenschappelijke artikels die zijn verschenen
Deze Engelse gids geeft informatie over “Rescues from lifts and escalators”.
Nieuwe liftenrichtlijn
Recent werd de liftenrichtlijn 95/16/EG vervangen door de richtlijn 2014/33/EU (PDF). Lidstaten dienen deze voor 19 april 2016 om te zetten. Vanaf 20 april 2016 wordt de richtlijn 95/16/EG ingetrokken. De richtlijn houdt rekening met het ‘New legislative Framework’ (NLF) en de normalisatieverordening 1025/2012.
Op de website van de Europese Commissie vindt u de lijst met de:
- geharmoniseerde Europese normen met betrekking tot de liftenrichtlijn: Lifts
- aangemelde instanties van alle lidstaten voor bepaalde EG-modules van de liftenrichtlijn: Bodies
Meer informatie
Meer toelichting op de website van:
- de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg over arbeidsmiddelen en personenliften
- de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie over Veiligheid van liften
- Nederlandse campagne "Roltrapveilig"