Op jacht naar risico’s: een alternatieve manier van sensibilisatie en communicatie rond risico’s

Op de website van Napo stonden in de reeks van Napo voor leraars de eerste twee filmpjes (en de bijhorende lespakketten) van enkele jaren geleden in het teken van het herkennen en uitleggen van de risico's en gevaren voor veiligheid en gezondheid op school en thuis. Op deze manier kunnen kinderen inzicht ontwikkelen in hun eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van risico's en gevaren en kunnen ze risico's leren inschatten. In het Nederlands gebruikte men hierbij het woord “risicospeurder”, in het Frans “chasse aux dangers” en in het Engels “hazard hunter”.

Maar ook in een bedrijfscontext kan deze “jacht op risico’s” een rol spelen om op een alternatieve manier te communiceren. Aan de hand van de zoektermen “chasse au risques” en “hazard hunting/spotting” kan men bijvoorbeeld via beelden (al of niet interactief) veel informatie over gevaren en risico’s bekomen op het internet. Deze informatie kan geïntegreerd worden in toolboxen en dienen voor anderstaligen of als alternatief voor de klassieke manier van opleiden met geschreven instructies.

Napo’s risicospeurder

In deze twee filmpjes passeren enkele van de meest voorkomende risico's de revue en toont Napo hoe belangrijk het is om “even stil te staan, na te denken en te handelen”. De filmpjes en meer informatie over hoe ze te gebruiken op de website van Napofilm:

• Napo’s risicospeurder: Risico's en gevaren herkennen 
• Napo’s risicospeurder: Interventie en preventie

“Jacht op risico’s”, “Chasse au risques”, "hazard hunting"

Wanneer men deze zoektermen in een zoekmachine op het internet ingeeft, bekomt men heel wat informatie rond gevaren en risico’s (of sectoren). Vaak gaat het om informatie ontwikkeld door bedrijven gespecialiseerd in communicatie (in woorden of beelden) en opleidingen.

Sommige bedrijven zijn actief in meerdere landen en stellen bijgevolg meerdere taalversies ter beschikking. Twee voorbeelden:

• ‘Full mark’, zowel in het Nederlands als het Frans:
  • Vind de risico’s,
  • Cherchez les risques !;

• ‘Immersive factory’, zowel in het Frans als in het Engels:
  • La chasse aux risques sous toutes ses formes,
  • Hazard spotting state – of – the – art,
  • 19 berichten met de tag “chasse aux risques” of met de tag “hazard spotting”.

Enkele Belgische bedrijven gespecialiseerd in Virtual Reality (VR), zoals Playit, bieden opleidingen aan. Het Nederlandse ‘HSElife’ heeft een webpagina met de naam hazard hunting, die zowel in het Nederlands als Engels (onder dezelfde Engelse term) te raadplegen is.

Specifieke informatie

Hieronder vindt u een overzicht van informatie die kan gevonden worden via de zoektermen “chasse aux risques” en “hazard hunting/spotting”, waarbij een onderverdeling is gemaakt in communicatiebedrijven, sectoren/actoren, VR en cartoons:

“chasse au risques” (in het Frans)

• (communicatie)bedrijven:
  • ‘Graphito Prévention’: 132 affiches,
  • ‘A Capella’: La chasse aux risques : un outil pour développer la vigilance,
  • Calameo,
    • oplossingen van “les risques administratifs pour les géomètres",
    • oplossingen van "les risques pour les géomètres dans le bâtiment",
    • oplossingen van "les risques routiers pour les géomètres",
    • ‘Editions Tissot’: Nouveauté : faites la chasse aux risques !;
• sectoren en actoren:
  • uitzendkrachten in 3 sectoren (agrovoedingsindustrie, bouw, logistiek), via het ‘Fonds d’Action Sociale du Travail Temporaire’ (Fastt): Les chasses aux risques digitales, nouveau mode de prévention innovant,  
  • musculoskeletale aandoeningen (MSA): Activité hippique : chasse aux risques,
  • Onervaren werknemers in 12 sectoren (via de website van het ‘Institut national de recherche et de sécurité’ (INRS)): TutoPrev (TutoPrév' Accueil, TutoPrév’ Interactif et TutoPrév' Pédagogie) (niet van alle sectoren bestaan de 3 documenten),
  • hulp voor mensen thuis en in verzorgingshuizen:
    • Onthaal,
    • Interactief,
    • Pedagogie,
    • bouw en openbare werken (bouwsector):
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • Pédagogie,
    • handel:
      • Onthaal,
      • Interactief,
    • hotel-catering:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • logistiek:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • industrieel onderhoud:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • voeding:
      • Onthaal,
    • beroepen in energie voor gebouwen:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • houtberoepen:
      • onthaal,
    • herstelling aan auto’s:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • wegtransport:
      • Onthaal,
      • Interactief,
      • pedagogie,
    • kantoorwerkzaamheden:
      • onthaal,
      • interactief;

• VR:
  • ‘Reality Academy’: La Chasse aux Risques en Réalité Virtuelle : un nouvel outil de prévention,
  • ‘Come in’: chasse au risques logistiques,
  • ‘Inforisque’: Chasse aux risques : Chasse aux risques en réalité virtuelle,
  • website Chasse aux risques (CAR);
• cartoonisten:
  • ‘Ucciani Dessins’: chasses aux risques,
  • ‘Sylvain Pongi’: Sécurité.

“Hazard Hunting” (in het Engels)

• (communicatie)bedrijven:
  • website Hazardhunting,
  • ‘Safety fundamentals’:
    • Hazard hunt: find your way to a safer workplace (ebook),
    • Hazard hunter board game;
• sectoren/actoren/risicovelden:
  • ‘Road safety Scotland’ - interactieve hazard hunt:
    • instructies,
    • Oplossingen en teacher notes,
  • ‘Drops online’: hazard hunt,
  • ‘Safework NSW’: Interactive safety hazard diagrams;
• VR:
  • ‘Onebonsai’: hazard spotting;

• cartoonisten:
  • ‘Safety cartoon’:
    • gallery,
    • Building/construction site hazard spotting cartoon…,
    • Health and safety cartoon to point out hazards for airline ground staff,
    • Warehouse hazard spotting cartoon. Health and safety cartoon – spot the hazards in a warehouse,
    • Spot the hazards cartoon poster for restaurant and kitchens! ,
    • Safety Cartoons and their importance in the workplace….;
  • cartoonstudio: safety cartoon gallery.

Op BeSWIC en andere kanalen

Op deze BeSWIC-website zijn er ook al een artikels verschenen over communicatie met beelden of op een andere alternatieve manier. Lees volgende berichten:

• Animaties en infographics over enkele risicovelden
• “Prevention through pictures”: 43 video’s in 3 talen
• “Safety street”: een andere manier van communicatie rond veiligheid voor contractoren
• Digitaal wijzer communiceren met anderstaligen in de zorg
• Belgische afvalbedrijven vallen in de prijzen op het 10de Europese afvalcongres
• Interactief spel om studenten te leren omgaan met kankerverwekkende stoffen op de werkvloer
• De Flexaminator: een spel om musculoskeletale aandoeningen te voorkomen
• Veiligheidsinstructietool “ToWorkSafe” om anderstalige werknemers veilig te laten werken

Constructiv

Als onderdeel van de campagne “Veilig werken op hoogte” van Constructiv uit 2015 werd met een stripverhaal rond de figuur Bas Harnas gesensibiliseerd. Dit kwam aan bod in volgend BeSWIC-bericht: Preventiecampagne ‘Veilig werken op hoogte’.

Constructiv heeft ook een interactieve Virtual Reality-opleidingsmodule voor leerlingen van het secundair onderwijs over Veilig werken op virtuele hoogte.

Fotobeelden

Het gebruik van een fototoestel en het vastleggen van beelden van gevaarlijke situaties of het bespreekbaar maken is ook een methodologie. Lees hierover volgende berichten:

• ‘National Center for Biotechnology Information’ (NCIB) (in het Engels): What about Using Photovoice for Health and Safety?;
• op de website van de ‘Schweizerische Unfallversicherungsanstalt’ (SUVA) (in het Frans): safari-photo d’obstacles.

Over “photochoice” verscheen in Veiligheidsnieuw 215 van Prebes een artikel, dat beschikbaar is op de website van Prebes: Photovoice. Over communicatie met beelden verscheen tevens een artikel op Prebes: Communicatie met beelden.

Tenslotte biedt de website van WorksafeBC de rubriek What’s wrong with this photo?.