In 2017 lanceerde de Unie van Aannemers van Spoorwegwerken (UASW) samen met de Federatie van Algemene Bouwaannemers (FABA) en Constructiv de stripfiguur Max in haar campagne “Max voor veiligheid, hij is op het goede spoor!”. De campagne stond in het teken van enkele zintuigen die essentieel zijn om spoorwegrisico’s te beheersen, namelijk “horen, zien en gezien worden”.
Ondertussen verschenen er al 13 affiches, die men op de website van de FABA kan downloaden: Affiches.
De nieuwste affiche wijst (gelijktijdig) op 2 risicovelden namelijk kwartsstof en geluidsoverlast: Draag een masker tegen kwartsstof en oortjes tegen de geluidsoverlast! (PDF, 540 KB).
In dit artikel wordt uitleg gegeven over kwartsstofblootstelling bij spooractiviteiten en verwezen naar interessante artikels over kwartsstof en geluid op deze BeSWIC website, andere berichten over de stripfiguur Max en parlementaire vragen over stof en geluid/lawaai. Tenslotte wordt ook verwezen naar relevante regelgeving en de website van de ‘Belgian Society of Occupational Hygiene’ (BSOH), waarop veel informatie over fysische, chemische en biologische agentia te vinden is.
Kwartsstofblootstelling bij werkzaamheden aan het spoor
De nieuwe affiche gaat onder andere over kwartsstof. Kwartsstofblootstelling bij werkzaamheden aan het spoor kan onder meer gebeuren bij ballastactiviteiten. Hieronder enkele artikelen uit Nederland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Duitsland over dit thema.
Nederland
In Nederland schrijft vanaf 2022 kwartsstofloze ballaststenen voor in tunnels en overkappingen. Meer informatie hierover op de website van Prorail: ProRail gaat gebruik van kwartsloze ballast voorschrijven.
In 2021 was er tevens een rapport over de beroepsmatige blootstelling van fijnstof in tunnels. In Nederland zijn er immers 22 spoortunnels en -overkappingen die langer zijn dan 250 meter. Het onderzoek toont aan dat men onder de grenswaarde van beroepsmatige blootstelling blijft. Het rapport en de webinar/talkshow door ProRail en PreventPartner in samenwerking met de Stichting RailAlert zijn beschikbaar via de website van Railalert.
Frankrijk
Ook de ‘Société Nationale des Chemins de fer Français’ (SNCF), de Franse spoorwegmaatschappij, heeft rond dit risicoveld gecommuniceerd op haar website: L’exposition des travailleur à la silice.
Volgende 2 fiches (in het Frans) geven een goed voorbeeld van de taken van spoorwegarbeiders die direct werken aan de sporen:
- Opérateur Pose/Déposé Voies Ferrées
- Fiche Fast n° 27-07-15: Opérateur train de renouvellement voies ferrées
Verenigd Koninkrijk
In het Verenigd Koninkrijk zijn redelijk wat documenten in het Engels verschenen en zijn er specifieke werkgroepen actief rond kwartsstofblootstelling bij de Britse spoorwegen:
- Hydrex: Exposure to silica and other respirable inhalants from rail ballast materials (PDF, 376 KB)
- ‘National Union of Rail, Maritime & Transport Workers’ (RMT): An analysis for the protection of workers from the harmful effects of ballast dust and the development of a five point improvement plan (PDF, 916 KB)
- ‘Safety Central’: Ballast Dust Working Group
- ‘Institution of Occupational Safety and Health’ (IOSH): Taking action to control silica dust exposure (PDF, 4,85 MB)
Duitsland
In Duitsland verschenen volgende documenten, uitgegeven door de ‘Berufsgenossenschaft der Bauwirtschaft’ (BG BAU):
- Staubarmes Einschottern im Gleisbau mit SALT III
- Staubminimierung im Gleisoberbau (PDF, 8,39 MB)
- Innovative Staubabsaugung im ersten Praxistest
Volgende publicatie van de ‘Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung’ (DGUV) geeft een goed overzicht van de globale risico’s rond werken aan de sporen: Sicherheitshinweise für Arbeiten im Gleisbereich von Eisenbahnen (PDF, 7,22 MB).
Relevante informatie op BeSWIC
Kwartsstof en lawaai/geluid
De regelgeving rond kwartsstof en geluid is respectievelijk te vinden in boek VI (chemische agentia) en boek V (fysische agentia), titel 2 (lawaai) van de codex over het welzijn op het werk. Daarnaast bestaat er regionale milieuregelgeving in Vlaanderen, Wallonië en Brussel rond deze risicovelden.
Over de risicovelden kwartsstof en geluid/lawaai zijn op deze BeSWIC website in het verleden reeds volgende artikels verschenen:
- Kwartsstof:
- Geluid/lawaai:
Er zijn ook nog andere soorten stof (dan kwartsstof), zoals houtstof, bloemstof, stof bij het 3D-printen, enz. Hierover verschenen volgende berichten op BeSWIC:
- Campagne en studiedag over houtstof
- Conclusies van de inspectiecampagne bij de Antwerpse ambachtelijke bakkers
- Hoe ongezond is 3D-printing?
Andere Max-berichten
Naar aanleiding van de Max-campagne om spoorwegrisico’s te beheersen, namelijk “horen, zien en gezien worden”, zijn volgende berichten op BeSWIC verschenen:
- Aannemers van spoorwegwerken lanceren 3 nieuwe Max-affiches en brengen daarmee de teller op 12
- Aannemers van spoorwegwerken lanceren 3 nieuwe affiches in het kader van de campagne “Max voor veiligheid, hij is op het goede spoor!”
- Aannemers van spoorwegwerken lanceren campagne “Max voor veiligheid, hij is op het goede spoor!”
De Max-campagne kwam ook aan bod tijdens een studiedag van 2019 rond veilig werken in de spoorwegbouw. Hierover verscheen volgend bericht op BeSWIC: Succesvolle multidisciplinaire studievoormiddag rond veilig werken in de spoorwegenbouw.
Parlementaire vragen
Rond stof en lawaai zijn volgende parlementaire vragen gesteld:
- 326 Kamer - Ultrafijn stof op luchthavens
- 2394 Kamer - de hoge concentraties fijn stof in de luchthavens
- 11334 Kamer: Lawaai op het werk
Andere relevante pagina’s
- op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid), in het thema Welzijn op het werk:
- Chemische, kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische agentia,
- Omgevingsfactoren en fysische agentia > Lawaai;
- op de website van BSOH:
- in de rubriek Tools > Chemische agentia,
- in de rubriek Tools > Fysische agentia > Geluid.