30.08.2016

Update 21/01/2025

Op 23 augustus 2016 werd een stagiaire verpletterd tussen een afvalcontainer in de lift van een apotheek in Gent. De lift was niet uitgerust met een dubbele deur of een elektronisch lichtgordijn die dat kon verhinderen. Op 4 mei 2016 kwam een kleuter om het leven in een lift in Antwerpen ten gevolge van een gebrekkig werkend elektronisch lichtgordijn.

In 2012 en 2013 viel telkens een blinde man naar beneden in een liftkoker die in herstelling was. In 2013 waren er 2 dodelijke ongevallen tijdens interventiewerkzaamheden aan liften.

Bij een bizar liftongeval op 27 juni 2016 werd een moeder en een kind in een winkelcentrum in Eindhoven bijna in de liftkoker geplet.

Dat zijn enkele voorvallen met liften die niet enkel het belang illustreren van het uitvoeren modernisatiewerkzaamheden bij oude liften, maar ook het tijdig en veiligheidsbewust uitvoeren van onderhoud en inspecties aan liften.

Hieronder wordt het wettelijk kader geschetst, worden er enkele codes van goede praktijk rond het veilig inspecteren gegeven, wordt de moderniseringscampagne toegelicht en volgen er lessen uit ongevallen en het belang van correct uitgevoerde inspecties. Ook wordt verwezen naar roltrappen, omdat daar ook soortgelijke ongevallen zich kunnen voordoen met even ernstige verwondingen.

Wettelijk kader voor nieuwe liften en modernisering van oude liften

De regelgeving rond het op de markt brengen van nieuwe liften en de modernisering van bestaande liften is beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (FOD Economie) in de rubriek Ondernemingen & Zelfstandigen > Veiligheid van goederen en diensten > Veiligheid van liften.

Ook in het kader van de regelgeving die van toepassing is op werkgevers zijn er wettelijke bepalingen en de toelichtingen daarover beschikbaar op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD Werkgelegenheid) in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Arbeidsmiddelen:

Campagne modernisering van liften

Eind 2012 werd de regelgeving rond modernisering van liften aangepast. In 2013 en 2014 werden werkgevers, eigenaars en beheerders rond deze wetgeving gesensibiliseerd. Omdat dit ook investeringen vergde, was er telkens de boodschap om tijdig hieraan te beginnen.

Tevens heeft de FOD Economie een toelichtende gids uitgegeven. Die is beschikbaar in de module Publicaties op de website van de FOD Economie: Gids voor de toepassing van het koninklijk besluit van 9 maart 2003 betreffende de beveiliging van liften.

Begin 2015 werd er door zowel de inspectiediensten van de FOD Economie als die van de FOD Werkgelegenheid gestart met een gecoördineerde campagne om de liften te controleren die tegen eind december 2014 moesten zijn gemoderniseerd. Het betrof liften die tussen 1984 en 1997 in dienst werden gesteld. In 2016 werd deze campagne verder gezet.

Dergelijke inspectiecampagne zal ongetwijfeld ook in 2017 nog verder worden gezet. Eind 2016 dienen tevens de liften die tussen 1958 en 1984 in dienst zijn gesteld, te zijn gemoderniseerd.

Lees het artikel over de resultaten van de campagne op de blog van deze BeSWIC website: Controlecampagne over de modernisering van liften.

Begin 2018 is ook de risicoanalyse van liften geactualiseerd. In 2024 is er een richtlijn voor historisch waardevolle liften uitgegeven als bijlage bij de risicoanalyse.

Codes van goede praktijk rond onderhoud en inspectie van liften

Naast het veilig gebruik van liften voor consumenten en werknemers, dient ook het onderhoud en inspecties aan deze liften in veilige omstandigheden te gebeuren. In dat kader zijn er deze 2 artikels op deze BeSWIC website gepubliceerd:

De werkomstandigheden van de liftindustrie wordt beschreven in dit document van het Europees vakbondsinstituut (European Trade Union Institute - ETUI), in het Engels: A trade union look at the lift sector.

Leren uit ongevallen met liften

Van enkele ongevallen die vallen onder de welzijnsregelgeving waarvan de onderzoeksresultaten interessant blijken voor publicatie, werden door de arbeidsinspectie voor het toezicht op het welzijn op het werk fiches opgesteld zodat andere bedrijven zich kunnen inspireren op de genomen maatregelen. Die fiches zijn beschikbaar in de rubriek Thema's > Arbeidsongevallen > Lessen uit arbeidsongevallen.

Twee van die ongevallen hebben te maken met liften:

Op het internet zijn er op diverse websites lijsten van ongevallen beschikbaar, zoals op:

Daarnaast zijn er internationale studies of studiedagen die handelen over ongevallen met liften. Meer informatie daarover is beschikbaar op de website van:

Ook tijdens de bouw en de afbraak van liften kunnen er ongevallen voorvallen. Illustratie hiervan zijn 8 doden toen een lift naar beneden viel op een bouwwerf in China. Meer informatie daarover is in het Engels beschikbaar op de website van ‘Todayonline’  'Eight dead after construction elevator accident in China'.

Tijdens de wettelijke inspecties uitgevoerd door externe diensten voor technische controles op de werkplaats (EDTC’s) worden diverse veiligheidselementen bekeken: dikte kabels, de vang, stopnauwkeurigheden, enz.

Ook het testen van de telefoon hoort daarbij. Af en toe zijn er berichten in de pers dat personen meerdere uren in een lift opgesloten zaten. Meer informatie daarover is beschikbaar op deze websites:

In dit geval is het belangrijk dat de telefoon werkt (dat het abonnement met een telecomoperator is betaald) en men naar een noodcentrale wordt doorverbonden, zodat een interventie niet op zich laat wachten. De voorschriften hierover zijn vastgelegd in de norm NBN EN 81-28 “Veiligheidsregels voor het vervaardigen en het aanbrengen van liften - Liften voor het vervoer van personen en goederen - Deel 28: Afstandsalarm voor personen- en personen-goederenliften”. Agoria heeft hierover ook volgend artikel geschreven: Gebruik van digitale netwerken voor bidirectionele noodcommunicatie voor liften volgens de EN 81-28.
De interventies om de mensen uit die benarde toestand te redden, worden meestal uitgevoerd door de brandweer. Zij hebben hiervoor specifieke taakkaarten. Er bestaat ook een norm EN 81-71 over brandweerliften.

Roltrappen: een onderschat probleem

De risico’s bij roltrappen zijn ook niet te onderschatten. Daar is er strikt genomen geen formeel wettelijk kader rond. Jonge kinderen, loshangende kledij, honden aan de leiband en andere uitsteeksels die een knelgevaar kunnen opleveren, zijn oorzaken van ongevallen met potentieel ernstige gevolgen. Lees hierover dit blogartikel n.a.v. een dodelijk ongeval door een roltrap in het station van ’s Gravenbrakel op 21 mei 2014: Pas op om niet gegrepen te worden door roltrappen en liften.

Recenter was er op 13 juni 2016 een probleem met een roltrap aan het pre-metrostation aan het Sportpaleis in Antwerpen.

Ook de beelden van een dodelijk ongeval op 27 juli 2015 in een Chinees shoppingcenter die veelvuldig via you tube zijn verspreid, blijven op het netvlies gegrift.

Meer informatie

Berichtgeving over deze incidenten op de website van:

Op de website van Agoria: Liftenrichtlijn 2014/33/EU: lijst geharmoniseerde normen

Op de website van de FOD Werkgelegenheid, in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Bijzondere werknemerscategorieën > stagiairs