Lees de volledige tekst van het KB op de website van het Nationaal Crisiscentrum: 26/04/2024 - Koninklijk besluit tot vaststelling van het nationaal noodplan.
Op dezelfde website kan men ook meer informatie over het nieuwe wetboek vinden: De ministerraad keurt het ‘Wetboek Noodplanning en Crisisbeheer' in eerste lezing goed.
Lees de volledige omzendbrief op de website van het Belgisch Staatsblad van 13 juni 2024: Ministeriële omzendbrief van 14 mei 2024 betreffende het koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de noodplanning en het beheer van noodsituaties op het gemeentelijk en provinciaal niveau en betreffende de rol van de burgemeesters en de provinciegouverneurs in geval van crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen.
Door de publicatie van het nieuwe KB en de verspreiding van de omzendbrief, kunnen enkele elementen uit de regelgeving reeds op korte termijn geactualiseerd worden aan de noden en behoeften op het terrein. Tegelijkertijd blijven de voorbereidingen van het wetboek doorgaan, zodat een volgende regering hier snel mee aan de slag kan.
Dit bericht geeft meer uitleg over het nieuwe nationale noodplan, andere crisiscentra en BeSWIC-berichten over noodplanning.
Nationaal noodplan
Dit KB vervangt het koninklijk Besluit van 31 januari 2003 tot vaststelling van het noodplan voor de crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen. De belangrijkste elementen zijn:
- De oprichting van een nationale veiligheidscel waarbij verschillende overheidsdiensten samenkomen en die de prioriteiten in de nationale noodplanning bepalen. De nationale veiligheidscel zal ook instaan voor de evaluatie van nationale crisissen.
- De toepassing: het nationaal noodplan is van toepassing op alle risico’s waarvoor geen specifiek nationaal noodplan bestaat. Er bestaan bijvoorbeeld wel specifieke nationale noodplannen voor het nucleair risico en voor terrorisme.
- De drie niveaus waarin het plan geactiveerd kan worden: standby, vooralarm en alarm. Elk van de drie niveaus zorgt voor verhoogde waakzaamheid en voor de activatie van bepaalde voorbereidingen en operationele communicatiekanalen.
- De organisatie van het nationaal crisisbeheer in verschillende crisiscellen.
- De reglementaire basis van enkele crisiscellen die tot hiertoe nog niet in de wetgeving werden opgenomen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de Nationaal Logistieke Hub (NatLoghub) die de logistieke behoeften bij een noodsituatie centraliseert en coördineert.
- De systematische uitnodiging van de gefedereerde entiteiten bij het crisisbeheer.
Meer info
Meer informatie over het nationaal noodplan is beschikbaar:
- op de website van het Crisiscentrum: Een nieuwe belangrijke stap naar een actueel reglementair kader in noodplanning en crisisbeheer;
- op de website van Minister Verlinden: Minister Verlinden lanceert nieuw nationaal noodplan.
Over de Nationale Logistieke Hub voor Discipline 4 (D4-NatLogHub), opgericht in de coronaperiode en één van de nieuwe elementen in het noodplan, verscheen volgend bericht op de website van het Crisiscentrum: Nationale coördinatiehub voor logistieke steun in het kader van de COVID-19 crisis.
Het toekomstige wetboek noodplanning en de aanpassing van het KB rond de noodplanning en het KB betreffende de noodplanning en het beheer van noodsituaties op het gemeentelijk en provinciaal niveau en de rol van de burgemeesters en de provinciegouverneurs kwam ook al aan bod in volgend BeSWIC-bericht: De Civiele bescherming wordt 70 jaar.
Meer informatie over de omzendbrief is beschikbaar op de website van het Crisiscentrum: 14/05/2024 – Ministeriële omzendbrief betreffende het koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de noodplanning.
Crisiscentra
Hoewel noodplanning en crisisbeheer federale bevoegdheden zijn, wordt in het nieuwe noodplan ook verwezen naar de crisiscentra van de gefedereerde entiteiten.
Op nationaal en federaal niveau blijft het Nationaal Crisiscentrum zijn rol vervullen.
Naar aanleiding van hun 30-jarig bestaan verscheen volgend BeSWIC-bericht: 30 jaar crisiscentrum.
Voor de regio’s zijn de crisiscentra respectievelijk:
- Vlaanderen: Crisiscentrum van de Vlaamse overheid (CCVO);
- Wallonië (in het Frans): le Centre de Coordination des Risques et de la Transmission de l’Expertise (CORTEX).
Sedert 1 januari 2024 wordt binnen Vlaanderen de CCVO overgedragen aan het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken met het besluit van 27 oktober 2023 van de Vlaamse Regering tot overdracht van het Crisiscentrum van de Vlaamse overheid van het Agentschap Overheidspersoneel aan het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken.
In Wallonië is de huidige wettelijke basis het Decreet van 13 juli 2023 betreffende het risico- en crisisbeheer door het Waalse Gewest.
Andere relevante berichten
Over noodplanning en crisisbeheer verschenen al diverse berichten op deze BeSWIC-website. In het bericht De Civiele bescherming wordt 70 jaar werd al volgend overzicht gegeven:
- 50 jaar duikteam van de civiele bescherming
- Campagne “Geweld tegen de brandweer, da’s niet om te lachen”
- De brandweer van morgen: wetenschappelijk onderzoek en andere documenten
- Witboek crisisbeheer
- Touwtechnieken: enkele (inter)nationale organisaties en websites
- 30 jaar crisiscentrum
- Blijf uit de rook
Tenslotte verdienen volgende twee documenten een vermelding.
In 2023 gaf de gouverneur van de provincie Antwerpen een openingsrede over noodplanning. Lees de tekst van de rede op de website van de gouverneur van Antwerpen: Samen antifragiel: Noodplanning, crisisbeheer & maatschappelijke veiligheid in tijden van radicale transitie.
Op 1 december 2021 werd de nieuwe nationale veiligheidsstrategie van de nationale veiligheidsraad aangenomen. Deze heeft tot doel een veiligheidscultuur te ontwikkelen, waarin een groter bewustzijn van risico’s en bedreigingen wordt gekoppeld aan de vrijwaring van de belangen van België. Er wordt voorzien in een regelmatige evaluatie van deze uitvoering om de veerkracht van België voortdurend te verzekeren. Lees hierover volgend bericht op de website van de premier: België neemt Nationale Veiligheidsstrategie aan.
Daarnaast verdienen ook volgende organisaties een vermelding:
- De Federation Active in Disasters (BE-FAID), opgericht in april 2023, bestaat uit vrijwilligers uit de 3 Belgische gewesten, die nauw betrokken waren bij de nasleep van de overstromingen van 2021. Het stel zich tot doel om een risicocultuur te bevorderen bij de Belgische bevolking en de oprichting van burgercellen voor crisisinterventie te ondersteunen in de Belgische gemeenten, en ze aansluiting te doen vinden bij het netwerk van autoriteiten die bevoegd zijn voor het voorkomen en beheren van crisissen.
- In de 2 taalgebieden zijn volgende organisaties actief in de opleiding rampenmanagement:
- Rampenmanagement: opleiding Vlaanderen;
- PlaniCrise: opleiding Wallonië, die aanleiding geeft tot het "Certificat inter-universités en gestion anticipative et interdisciplinaire des risques et des crises“.