Update 01/08/2023
Op 5 april 2017 kreeg team D5 de ‘112-award’ overhandigd rond “Remarkable Crisis Communication” tijdens een plechtigheid georganiseerd door de “European Emergency Number Association” (EENA). De 112-awards werden uitgereikt om hulpdiensten en burgers te erkennen en te belonen voor hun uitmuntende verwezenlijkingen in het verbeteren en bevorderen van het Europese alarmnummer 112.
Het team D5 heeft de crisiscommunicatie concreet ondersteund door de volgende opdrachten uit te voeren:
- monitoring en analyse van de sociale media en (inter)nationale media;
- adviezen over crisiscommunicatie aan alle partners;
- opstellen van webartikels, persberichten, FAQ voor het informatienummer 1771, …;
- interacties met de burgers op de sociale media (webcare);
- persrelaties via een contactnummer voor journalisten;
- coördinatie van de acties voor coherente informatie aan de bevolking.
Meer info daarover in dit nieuwsbericht op de website van de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken (FOD Binnenlandse Zaken): Internationale erkenning voor Team D5.
Wat is team D5
Eind 2013 werd een netwerk van communicatoren opgericht dat overheden kan bijstaan voor de opdrachten van discipline 5 van de noodplanning. De leden van team D5 houden zich op vrijwillige basis beschikbaar om ondersteuning te bieden aan overheden die met een noodsituatie worden geconfronteerd.
Sinds de oprichting werd het team D5 al meer dan twintig keer ingeschakeld om ondersteuning te bieden in de meest uiteenlopende noodsituaties en oefeningen: kettingbotsing op een autosnelweg, chemisch lek afkomstig van een schip, industriële brand, busongeval, zeestorm, terreurdreiging en –aanslagen en recent ook bij het salpeterzuurincident in Zevekote.
Momenteel bestaat team D5 uit 35 communicatiespecialisten die altijd stand-by staan. In 2017 zullen vijftien nieuwe medewerkers de opleidingscyclus volgen om het team te vervoegen.
Meer info daarover op de website van de ADCC, in de rubriek documentatie > Publicaties > Team D5: ondersteuning in crisiscommunicatie.
European emergency number association (EENA)
112 is the Europees noodnummer in alle Europese lidstaten. Met deze organisatie wil men nooddiensten verbeteren en de Europese burgers sensibiliseren. Meer dan 1300 vertegenwoordigers van nooddiensten over 80 landen wereldwijd zijn lid. Er zijn ook 112 ambassadeurs om o.a. campagnes mee te ondersteunen.
De EENA publiceert ook gidsen in het Engels. Die zijn beschikbaar op hun website in de rubriek Knowledge hub > Documents.
Meer info over de 6 andere awardwinnaars is beschikbaar in het Engels op de website van de EENA, in de rubriek Events > 112 Awards Ceremony 2017.
De 5 disciplines in de (externe) noodplanning en ander noodplanningsjargon
De externe noodplanning bevat 5 disciplines:
- discipline 1: de hulpverleningsoperaties;
- discipline 2: de medische, sanitaire en psychosociale hulpverlening;
- discipline 3: de politie van de plaats van de noodsituatie;
- discipline 4: logistieke steun;
- discipline 5: informatie.
De aanpak van noodsituaties door de overheden wordt beschreven in Algemene Nood- en Interventieplannen (ANIP), Bijzondere Nood- en Interventieplannen (BNIP) en monodisciplinaire interventieplannen. In een bedrijf is er sprake van een intern noodplan.
Er is ook een gefaseerde aanpak bij de noodplanning en het crisisbeheer. Afhankelijk van de aard van het incident wordt de hulpverlening bij een noodsituatie op gemeentelijk, provinciaal of nationaal niveau gecoördineerd.
Dit is o.a. te lezen in het koninklijk besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen en de Ministeriële Omzendbrieven NPU-1, NPU-2, NPU-3, NPU-4 en NPU-5. Het KB van 16 februari 2006 is ondertussen opgeheven en vervangen door het koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de noodplanning en het beheer van noodsituaties op het gemeentelijk en provinciaal niveau en betreffende de rol van de burgemeesters en de provinciegouverneurs in geval van crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen.
Ook bij de preventie van zware ongevallen, van toepassing op Sevesobedrijven en in België omgezet door een samenwerkingsakkoord van 16 februari 2016, is noodplanning een belangrijke bepaling.
Brand is één van de belangrijkste scenario’s in zowel de interne als externe noodplannen.
Meer informatie:
- over de 5 disciplines, op de website van de ADCC, in de rubriek Crisisbeheer > De vijf disciplines;
- Eindwerk van Carolien van Nunen in het kader van rampenmanagement “Relatie tussen pers en D5. De communicatie met de pers in het eerste uur na de ramp”;
- over discipline 2 en de rol van de gezondheidsinspecteurs, op de website van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, in de rubriek Gezondheid > Organisatie van de gezondheidszorg > Dringende hulpverlening > Risicobeheer > De gezondheidsinspecteurs;
- over de noodplanning, op de website van de ADCC, in de rubriek Noodplanning;
- over de federale diensten van de gouverneur, waaronder de noodplanning, op de website van de FOD Binnenlandse Zaken: Federale diensten van de Gouverneurs;
- over het extern noodplan in het kader van de Sevesoregelgeving, op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema's > Welzijn op het werk > Preventie zware ongevallen > Toelichting bij de wetgeving ter preventie van zware ongevallen > Maatregelen te nemen door de overheid > Extern noodplan;
- over het thema brandpreventie, op deze website van het Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk (BeSWIC), in de rubriek Thema's > Brandpreventie.
In de media
Er zijn diverse programma’s op de televisie rond noodcentrales:
- In het Nederlands
- Eén de noodcentrale op Eén
- De noodoproep op RTL5
- In het Frans
- Appel d’urgence op RTL-TVI
- Allo les secours
- In het Duits
- Die Notrufzentrale
In het ACV blad over openbare diensten is er ook een kort artikel over noodcentrales.
Op de website van Civiele Veiligheid zijn er ook diverse berichten over de reeks “De noodcentrale” en interviews van mensen die meespelen.
Andere berichten op de blog van BeSWIC rond het noodplanningsgebeuren
- Resultaten blootstellingsonderzoek acrylonitril bij treinramp in Wetteren
- Blijf uit de rook
- 30 jaar Crisiscentrum
- 50 jaar duikteam van de Civiele Bescherming
- De brandweer van morgen: wetenschappelijk onderzoek en andere documenten
Europees netwerk van crisiscentra
Op Europees niveau is er het Emergency Response Coordination Centre dat samenwerking tussen de lidstaten coördineert bij grote rampen.
Op de website van het crisiscentrum zijn er regelmatig berichten over bijeenkomsten van het Netwerk van directeuren-generaal van Europese crisiscentra.