De federale regering heeft voor de periode 2021-2024 een actieplan opgesteld ter promotie van de fiets als milieuvriendelijke, efficiënte, zuinige en snelle manier om zich te verplaatsen. Het actieplan kreeg de naam “BE CYCLIST”. In het plan komt ook het woon-werkverkeer met de fiets en de veiligheid en het welzijn van werknemers aan bod.
In dit artikel vindt u informatie over het federaal plan, een lijst met enkele risico’s tijdens het fietsen, CAO’s met informatie over vergoedingen van verplaatsingskosten en een overzicht van de regionale verkeersveiligheidsplannen.
Het actieplan
In haar regeerakkoord heeft de federale overheid een ambitieuze modal shift vooropgesteld. Actieve mobiliteit, zoals het gebruik van de fiets, speelt daarbij een centrale rol. Fietsen heeft namelijk een positief effect op zowel gezondheid, economie als klimaat.
Om het Actieplan ter Promotie van de Fiets bekendheid te geven en zichtbaar te maken, werd een logo ontworpen en een algemene naam bedacht: “BE CYCLIST”.
Het federale fietsbeleid is gericht op bewustmaking en versterking van het positieve imago van de fiets als middel voor dagelijkse verplaatsingen. De fiets wordt in het plan voorgesteld als een verplaatsingsmiddel voor iedereen: kinderen, volwassenen en senioren, mannen en vrouwen, werknemers, ervaren en beginnende fietsers.
De 52 maatregelen van de campagne, aangevuld met 8 versterkende maatregelen, zijn gebaseerd op drie assen:
- Makkelijker op de fiets: de praktische toegang vergemakkelijken, om meer mensen op de fiets helpen.
- Veiliger en comfortabeler op de fiets: meer veiligheid en comfort door betere infrastructuur.
- Iedereen op de fiets: de keuze voor de fiets wordt vanzelfsprekend, soms door de symbolische kant te beklemtonen.
De Minister van Werk Pierre-Yves Dermagne is betrokken bij 2 acties om de praktische toegang te vergemakkelijken, meer mensen de fiets te doen gebruiken en meer veiligheid en comfort te creëren door betere infrastructuur:
- De verbetering van de fietsvergoeding voor het woon-werkverkeer in België onderzoeken.
- Fietsen op het werk: veiligheid en welzijn verhogen.
Ook binnen de federale overheidsdiensten wordt actie ondernomen. De Minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter is betrokken bij 11 acties, waaronder het opstarten van een netwerk van “mobiliteitsmanagers” binnen de federale administratie. Het is onder andere de bedoeling om het aantal federale ambtenaren dat met de fiets naar het werk gaat tegen 2024 te verdubbelen. Lees hierover volgend bericht op de website van Minister De Sutter:
Een "fietsplan" voor de federale overheid zet in op meer duurzame verplaatsingen.
Meer informatie
- Het volledige Actieplan ter Promotie van de Fiets: Be Cyclist - Actieplan ter Promotie van de Fiets van de federale regering 2021-2024 (PDF, 1,91MB).
- Nieuwsberichten over het actieplan:
- Actieplan ter Promotie van de Fiets: uitvoering op federaal niveau;
- op de website van Fietsberaad, het kenniscentrum voor het fietsbeleid in Vlaanderen Federale regering lanceert BE CYCLIST;
- Voorstelling van het plan op 20/1/2022 voor de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) en de Nationale Arbeidsraad (NAR).
Gevaren tijdens het fietsen: sensibiliseringscampagnes
Fietsers zijn kwetsbare weggebruikers. Een goede zichtbaarheid, zeker in het donker, is essentieel om ongevallen te vermijden.
Een aantal instanties sensibiliseren rond een goede zichtbaarheid van fietsers:
- campagne uit 2018 van de FOD Economie: Er cool uitzien én zichtbaar zijn? Yes, you can!;
- op de website van Vlaams Minister van Mobiliteit Lydia Peeters: Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters lanceert zichtbaarheidscampagne #iedereenfluo;
- Verlichtingsactie 2021 van de Fietsersbond;
- ‘Agence wallonne pour la Sécurité routière’ (in het Frans): Les cyclistes wallons sont-ils bien visibles?;
- ‘Groupe de Recherche et d’Action des Cyclistes Quotidiens’ (in het Frans):
- de rubriek L'Éclairage,
- nieuwsbericht : C'est le moment de briller;
- campagne van XIU vzw, een vrijwilligersorganisatie die ijvert voor meer verkeersveiligheid bij jongeren: Fluodag 2021;
- Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV): Zichtbaar en veilig naar school.
Daarnaast gebeuren er nog altijd veel dodehoekongevallen. Daarover is er dit artikel op de blog van BeSWIC gepubliceerd: De dodehoekrisico’s: diverse organisaties sensibiliseren.
De FOD Mobiliteit organiseerde in juni 2021 een webinar over het woon-werkverkeer met de fiets. Daarover is er dit artikel op de blog van BeSWIC gepubliceerd: Webinar over het woon-werkverkeer met de fiets en andere elementen over veilig fietsen.
Verder zijn er diverse campagnes van onder andere het Belgisch instituut voor de verkeersveiligheid Vias, VSV en andere organisaties die informatie verschaffen rond veilig fietsen. Een voorbeeld van een campagne rond verkeersveiligheid is te vinden op de website van VSV: Minister Lydia Peeters en VSV starten campagne rond veilig fietsen.
Er verschijnen steeds meer voertuigen in het straatbeeld waarvoor de vraag rijst onder welke reglementering zij vallen. Sinds de wet van 15 maart 2007 wordt aan deze meestal trage voertuigen een juridisch statuut toegekend onder de benaming “voortbewegingstoestellen”. Wat is hun plaats op de openbare weg? Moeten zij verzekerd zijn? Hoe worden zij gehomologeerd? Een antwoord op deze vragen en meer informatie hierover is te vinden in een publicatie op de website van de beroepsvereniging van de verzekeringsondernemingen Assuralia: Voortbewegingstoestellen.
CAO’s
Een uitgewerkt fietsbeleid of het voorzien van vergoedingen voor verplaatsingskosten kan ook in een Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO) worden opgenomen. De CAO’s per paritair comité zijn beschikbaar via een zoekfunctie op de website van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema's > Sociaal overleg > Collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO's) > Intersectorale en sectorale cao’s > CAO Zoeken.
De paritaire comités waarin vergoedingen voor verplaatsingskosten zoals fietsvergoeding worden voorzien, zijn te vinden onder het thema “verlonen” en het subthema “vergoedingen voor verplaatsingskosten”.
Interfederaal en gewestelijke verkeersveiligheidsplannen
De 3 gewesten zijn bevoegd voor verkeersveiligheid en het opstellen van verkeersveiligheidsplannen:
- Vlaanderen: Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025
- Brussel: Verkeersveiligheidsplan Brussel
- Wallonië (in het Frans): Etats généraux de la Sécurité routière en Wallonie 2020
Daarnaast werd op 23 november 2021 een interfederaal verkeersveiligheidsplan ondertekend. Er is tevens een website “all for zero”.
Lees volgende berichten hierover:
- Op de website van de FOD Mobiliteit: Staten-Generaal voor de Verkeersveiligheid: ‘All for zero’-doelstelling
- Op de website van VIAS: All for zero": een gedeelde visie op verkeersveiligheid in België
- Op de website van de VVSG: Interfederaal verkeersveiligheidsplan ondertekend
- Op de website van de VRT: Ministers van Mobiliteit streven naar nul verkeersdoden in 2050
- Op de website van Fietsberaad: Interfederaal verkeersveiligheidsplan ondertekend
Artikels op BeSWIC over voertuigveiligheid
Op deze website zijn er al diverse artikelen over voertuig- en verkeersveiligheid gepubliceerd. Hieronder enkele voorbeelden: