In dit artikel vindt u meer informatie over deze verklaring en verwijzingen naar andere BeSWIC-artikels rond Europese kaderakkoorden, digitalisatie en organisaties die werken rond AI en digitalisatie.
Gezamenlijke verklaring
Deze verklaring bouwt voort op de rijke geschiedenis van gezamenlijke verklaringen die de Europese sociale partners de afgelopen vijf jaar hebben ondertekend, zoals de gezamenlijke verklaring over telewerken in de Europese banksector (2017), de gezamenlijke verklaring over de gevolgen van de digitalisering voor de werkgelegenheid (2018) en de gezamenlijke verklaring over telewerken en nieuwe technologieën (2021).
De belangrijkste punten van de gezamenlijke verklaring zijn:
- Definitie van kunstmatige intelligentie en een verwijzing naar de (toekomstige) AI-verordening
- De sociale dialoog op alle niveaus is een doeltreffend en positief instrument om de gevolgen van nieuwe technologieën en digitalisering op de werkplek aan te pakken.
- Huidige status en verantwoord gebruik.
- De Europese sociale partners bevelen aan om regelmatig gezamenlijke risicobeoordelingen voor veiligheid en gezondheid op het werk (VGW) uit te voeren, waarin ook de effecten van algoritmisch beheer worden meegenomen.
- De Europese sociale partners benadrukken de noodzaak van voortdurende bijscholing en omscholing om zich aan te passen aan het evoluerende digitale landschap en de digitale kloof te overbruggen om een beroepsbevolking te hebben die klaar is voor de toekomst.
- De Europese sociale partners streven naar verantwoord, ethisch en transparant gebruik van alle vormen van AI (inclusief generatieve AI) en algoritmisch management vrij van oneerlijke vooroordelen en discriminatie (inclusief intersectioneel), én met participatie van werknemers, zoals vermeld in de preambule.
De Europese sociale partners verbinden zich ertoe de monitoring en analyse van de effecten daarvan voort te zetten, ook met betrekking tot de gediversifieerde evolutie van werkorganisatiemodellen. De Europese sociale partners zullen een volledige evaluatie van deze gezamenlijke verklaring uitvoeren tegen het einde van hun werkprogramma 2025-2026.
Meer informatie is beschikbaar op volgende websites:
- ‘European Banking Federation’ (EBF) (in het Engels): European Social Partners for the Banking Sector Sign New Joint Declaration on Employment Aspects of Artificial Intelligence;
- ‘European Association of Co-operative Banks’ (EACB) (in het Engels): European Social Partners for the Banking Sector Sign New Joint Declaration on Employment Aspects of Artificial Intelligence;
- ‘Uni Global Union’ (in het Engels): European social partners for the banking sector sign new joint declaration on artificial intelligence;
- Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV): Europese sociale partners tekenen verklaring over gebruik AI.
Andere internationale publicaties rond digitalisering of AI in de banksector
Ook andere internationale organisaties hebben publicaties rond digitalisering of AI in de banksector:
- Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) (in het Engels): Technical meeting on the impact of digitalization in the finance sector;
- Eurofound (in het Engels): Anticipating and managing the impact of change: Going digital: Restructuring trends in retail banking;
- ‘Observatoire des métiers de la banque’ (in het Frans): L’impact du numérique sur les métiers de la banque;
- op de website van Fintechandtradeunions (in het Engels):
- volledig rapport: the digital transformation of financial services markets and industrial relations – exploring fintech development in Denmark, Estonia, the Netherlands and Sweden (PDF, 1,68 MB),
- beknopt rapport: The digital transformation of financial services and labour relations in the FinTech sector (PDF, 20,9 MB).
Op 9 december 2019 was er in De Kamer een hoorzitting over de impact van de digitalisering in de bankensector, met name op consumenten en bedrijven.
Andere informatie rond digitalisering en AI
De ‘Europese sociale partners European Telecommunications Network Operators’ Association’ (ETNO) en Uni Europa publiceerden volgend document voor de telecomsector, beschikbaar in het Engels op volgende websites:
- Uni Europa: UNI Europa and ETNO release new report on the impact of the green-digital transition on icts workers;
- ETNO: Impact of the green-digital transition on workforce: ETNO and UNI Europa ICTS release new report.
Volgende initiatieven rond digitalisering of AI in het algemeen verdienen ook een vermelding:
- de campagne van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) Veilig en gezond werken in een digitale samenleving 2023-2025;
- het rapport van de Europese Rekenkamer: Artificiële intelligentie: EU moet tempo opvoeren;
- het thema artificiële intelligentie (AI) op de website van de Gegevensbeschermingsautoriteit ;
- het doctoraat van Simon Taes: Robotisering en arbeidsrecht: Een juridisch onderzoek naar humanisering van arbeid en technologie.
Een greep uit de BeSWIC-artikels rond digitalisering en AI:
- Kaderovereenkomst tussen de Europese sociale partners over digitalisering.
- Kaderverdrag AI van de Raad van Europa en de AI-verordening
- AI en de uitzendkracht van morgen
- Rapport van EU-OSHA over op AI gebaseerde systemen voor werknemersbeheer en de implicaties voor VGW
Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) heeft op zijn website een reeks over AI:
- reeks Artificiële intelligentie − deel 1: AI – tussen kansen en uitdagingen;
- reeks Artificiële intelligentie − deel 2: Artificiële intelligentie, een strategische hefboom voor ondernemingen;
- reeks Artificiële intelligentie − deel 3: Artificiële intelligentie en human resources: mens nog steeds centraal;
- reeks Artificiële intelligentie − deel 4: In de lente van de artificiële intelligentie staat ook de regelgeving in bloei.
De overkoepelende ‘International Organisation of Employers’ (IOE) publiceerde volgend rapport (in het Engels): AI's Impact on Work and Employment Examined in New Publication”.
Ook vakorganisaties verspreiden documenten, publicaties of webpagina’s over AI, of organiseren studiedagen rond het thema:
- Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV): AI op de werkvloer;
- Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) Metaal: Werk in tijden van AI - lessen voor de vakbond;
- Algemene Centrale der Liberale Vakverbonden van België (ACLVB): Artificiële intelligentie op het werk? Werknemers moeten beschermd worden.
Op de website van de FOD Beleid en Ondersteuning (FOD BOSA) vindt men het thema digitale overheid, met een specifieke webpagina over Artificiële intelligentie en nieuwe technologieën.
De Nationale Arbeidsraad (NAR) heeft tenslotte een specifieke pagina over Europese sociale dialoog en kaderovereenkomsten. Daar zijn jaarrapporten (2021, 2022, 2023, 2024) in het Engels te vinden over de implementering van het Europese kaderakkoord over digitalisering.