05.11.2015

Update 17/01/2023

Twee eindwerken in het kader van de opleiding tot preventieadviseur hadden als thema het omgaan met de risico’s van asfalt bij wegenwerken en bij de productie van bitumen dakbedekkingsmembranen.

In het kader van haar masterproef onderzocht dr. Els Vermeeren, arbeidsarts bij de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW) Mensura, de gevaren van polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s) bij asfalteerders en formuleerde praktische preventiemaatregelen.

In het kader van zijn eindwerk industriële hygiëne onderzocht dr. Johan Sterckx, arbeidsarts bij de EDPBW Mensura, de risico-inventarisatie, -evaluatie en blootstelling aan asfaltdampen tijdens de productie van bitumen dakbedekkingsmembranen.

Studie Els Vermeeren

Methode

Een observationeel onderzoek van 3 dagen toetste geen interventie of experimentele behandeling. Men nam pre- en postshift urinestalen bij de deelnemers en men verrichte een personal luchtmonitoring. De deelnemers zijn mannelijke wegasfalteerders in Vlaanderen. De werklocaties boden een variatie aan omringend verkeer.

Globale resultaten

Asfalt bevat polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s). Over de blootstelling aan die PAK’s kan men volgende conclusies maken:

  • Interpretatie van gegevens over de blootstelling aan PAK’s blijft problematisch.
  • De groep van PAK’s is heterogeen, waardoor uniforme classificatie betreffende carcinogeniteit moeilijk is.
  • Roken, alcohol en andere niet-arbeidsgebonden interfererende factoren bemoeilijken het onderzoek naar de aanwezigheid en opname in het menselijk lichaam van PAK’s.
  • Aanwezigheid van dieselolie is een belangrijke bron van PAK’s. Dieselolie gebruikt men als reinigings- en vloeibaarheidsmiddel bij het asfalteren. Verder zijn er ook dieseluitlaatgassen in onder andere het omgevend wegverkeer.
  • Naast aandacht voor PAK’s vormen ook omgevingslawaai en wegverkeer een reëel risico.

Preventiemaatregelen

Uit de studie kan men 5 preventiemaatregelen formuleren:

  • Draag aangepaste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) in alle weersomstandigheden.
  • Meer aandacht voor (voedsel)hygiëne.
  • Vervang dieselolie maximaal door biodiesel, zowel bij reiniging als om asfalt te verdunnen.
  • Hou de toepassingstemperatuur van het gebruikte asfalt zo laag mogelijk om het vrijkomen van schadelijke dampen te minimaliseren.
  • Was de werkkledij afzonderlijk.

Meer informatie

Verneem meer over de studie op de website van Mensura: De invloed van PAK's op de gezondheid van wegenwerkers

Studie Johan Sterckx

Achtergrond

De productie van bitumen dakbedekkingsmembranen gebeurt vaak aan een warme, grotendeels open productielijn. Door het gebruik van andere grondstoffen en gewijzigde productiewijzen is de blootstelling aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) beduidend lager geworden dan vroeger het geval was.

Methode

Om de blootstelling te evalueren werden er 3 methodes gebruikt:

  • de rekenmethode CLARICE van het INRS
  • meetcampagnes
  • biomonitoring

Conclusies

Enkele algemene actiepunten:

  • de beroepsmatige blootstelling aan dampen van bitumen zo laag mogelijk houden
  • starten met een risicoanalyse van chemische en carcinogene agentia op maat van het bedrijf
  • metingen uitvoeren.

Naast die actiepunten werden er ook specifieke conclusies getrokken.

De blootstelling aan PAK’s was laag. Doch was er een significante blootstelling aan formaldehyde en stof. Mogelijks is dit een gevolg van decompositieproducten van de gebruikte polymeren als gewijzigde grondstof.

Een ander debat is de plaats van biomonitoring binnen de periodieke gezondheidsbeoordeling. Gerichte analyses volgens de halfwaardetijd van een bepaalde stof kunnen zinvoller zijn dan het jaarlijks periodiek onderzoek.

In de lijsten van Belgische beroepsziekten van het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ) wordt de code 1.201.03 “huidaandoeningen en huidkanker veroorzaakt door bitumen” vermeld.

Meer informatie

Verneem meer over de studie op de website van Mensura:  Werk je met bitumen? Lees hier de concrete actiepunten van Mensura

Meer info