De politievakbond van het Vrij Syndicaat voor het openbaar Ambt (VSOA Politie) heeft een campagne voorgesteld om geweld tegen de politie aan te kaarten. De campagne moet de bevolking sensibiliseren om geweld tegen de politie niet te tolereren en roept de politiek op een nultolerantie te handhaven.
Hieronder wordt er meer informatie gegeven over:
- de campagne van de politievakbond VSOA;
- andere campagnes die oproepen om agressie en geweld te stoppen;
- politieke en juridische ontwikkelingen, inclusief recente ontwikkelingen, zoals de aanscherping van een omzendbrief van de procureurs-generaal bij de hoven van beroep;
- andere sectoren en beroepen (zoals artsen) waar agressie kan optreden.
Campagne VSOA
Uit een enquête van het VSOA van de voorbije twaalf maanden blijkt dat er 8.500 feiten van geweld tegen de politie zijn geregistreerd. Dit was de reden om een campagne te lanceren.
Een aantal bekende Vlamingen (BV’s), waaronder Toby Alderweireld, Walter Grootaers, Luk Alloo, Andy Peelman, Define Persoon en Christoff, maar ook bekende Franstaligen, zoals Aline Zeler, Kody en Jean-Michel Dienst, zijn te zien in de campagne in kleine getuigenissen via sociale media. De komende weken zullen ook slachtoffers getuigen en ervaringen vertellen over de feiten, de nazorg en de bijstand. Dit zal verder via de sociale media worden verspreid.
Lees volgende nieuwsberichten hierover:
- VSOA Politie: Start van onze campagne “Geweld tegen politie”
- VRT: "25 keer per dag geweld tegen politie": politievakbond VSOA stelt nieuwe campagne tegen politiegeweld voor
- BRUZZ: Politievakbond VSOA kaart geweld tegen politie aan met nieuwe campagne
Er is hierover ook een specifieke webpagina beschikbaar op de website van de VSOA Politie: Geweld tegen politie.
Andere campagnes, hoorzittingen en andere activiteiten op de politieke agenda
Agressie tegen politie is geen nieuw onderwerp dat politiek werd aangekaart. Een tiental jaar geleden ijverden vakbonden om het taboe van agressie tegen politie weg te nemen. Als gevolg daarvan werden werkgroepen opgericht binnen federale overheidsdiensten om het agressiefenomeen te bestuderen.
Sedertdien worden stappen gezet om het taboe van geweld tegen de politie weg te nemen. Hieronder volgt chronologisch een greep van enkele reglementaire en niet-reglementaire gebeurtenissen in dit kader.
Het nr. 23 van de jaargang 2012 van het tijdschrift “Cahiers Politiestudies” was een specifieke editie over “Geweld en politie”.
Op 13 maart 2014 publiceerde het Belgisch Staatsblad de ministeriële omzendbrief GPI 79 van 21 februari 2014 betreffende de steun van het Stressteam van de federale politie aan de lokale politiezones met betrekking tot de opvang en de begeleiding van de personeelsleden, slachtoffer van geweld door derden, evenals van hun familie.
Op 4 juni 2014 organiseerde het “Centre for Policing and Security” (CPS) een studiedag “In naam der Wet! heeft de politie gezag?”. In de presentatie van Anjuli Van Damme op deze studiedag was er een link naar het “Wat flik je me nu”-onderzoek: Vertrouwen winnen of gezag afdwingen? (PDF, 2,29 MB).
In 2018 was er een toezichtsonderzoek door het Vast Comité van Toezicht op de politiediensten (Comité P): Opvolgingsonderzoek met betrekking tot de problematiek van het geweld tegenover de politiediensten (PDF, 559 KB).
In november 2019 werd er in de Kamer van volksvertegenwoordigers een voorstel van resolutie aangenomen: Voorstel van resolutie over de evaluatie en de opvoering van de maatregelen om geweld tegen de leden van de politiediensten tegen te gaan.
In het voorjaar van 2020 was Walter Grootaers ook al peter in de campagne “agressie en geweld tegen hulpverleners is NOOIT ok”, waarbij tevens de ordediensten werden betrokken. Daarover werd er volgend blogbericht op deze BeSWIC website gepubliceerd: Campagne “agressie en geweld tegen hulpverleners en ordediensten is NOOIT ok” uitgebreid naar ordediensten.
Op 7 en 10 juli 2020 werden er in de Kamer van volksvertegenwoordigers hoorzittingen gehouden. Lees het verslag hierover: De problematiek van het geweld tegen politiemensen en hulpverleners. Hoorzittingen.
Diverse vakbonden hebben over deze hoorzittingen gerapporteerd:
- Nationaal syndicaat van het politie- en veiligheidspersoneel (NSPV): Geweld tegen politie
- VSOA Politie: Tijdens de hoorzitting van de commissie Binnenlandse Zaken en Justitie van dinsdag 7 juli 2020 hebben wij volgende aanbevelingen gedaan
- ACV Politie: 10/07/2020 - de Kamer – hoorzitting inzake het geweld tegen politiemensen (PDF, 206 KB)
Later heeft het ACV Openbare diensten het volgend artikel uitgebracht: De confrontatie (pag. 6).
In deze hoorzitting kwamen ook nieuwe technologieën aan bod als instrument om het geweld tegen de politie tegen te gaan, zoals het gebruik van bodycams. Informatie over het gebruik van camerabeelden bij de politie staat op de website van het Controleorgaan op de Politionele Informatie: Camerawetgeving.
Recente ontwikkelingen
In de loop van november 2020 waren er een aantal incidenten van agressie tegen de politie die de pers haalden. De Minister van Binnenlandse Zaken en de Minister van Justitie deelden hun bezorgdheid. Lees hierover volgende berichten, zowel over incidenten als enkele politieke initiatieven die sedertdien zijn genomen:
a) Incidenten (nieuwsberichten van de VRT):
- 3 agenten gewond bij coronacontrole in Elsene, Justitieminister: "Seponering wegens geen prioriteit niet meer toelaten"
- Minister van Justitie Van Quickenborne scherpt procedure politiegeweld aan, "Zand in de ogen", zegt rechter Hennart
- Politievrouw die is aangevallen bij coronacontrole getuigt: "Waarom trekt ons uniform zoveel geweld aan?"
b) Initiatieven:
- BRUZZ: Politiebonden voorzichtig positief na overleg met minister Verlinden
- Radio 1: Minister Verlinden (CD&V) stelt zich burgerlijke partij in dossiers van geweld tegen politie
Op 24 november 2020 was er tenslotte een persbericht van het openbaar ministerie (OM) omtrent de toepassing van een strikt opsporings- en vervolgingsbeleid inzake geweld tegen politie n.a.v. deze recente incidenten: Persbericht - Geweld tegen politie kan niet getolereerd worden.
De integrale tekst van de herziene omzendbrief nr. 10/2017, dat op 24 november 2020 is bijgewerkt, is beschikbaar op de website van het OM: Omzendbrief nr. 10/2017 van het college van procureurs-generaal bij de hoven van beroep (PDF, 409 KB).
De VSOA politievakbond heeft over dit strikter beleid tevens dit bericht gepubliceerd: Minister van Justitie verscherpt de procedure voor geweld tegen politie.
Een column “Herstel het respect voor onze politie” van Mark Elchardus op 5 december 2020 in De Morgen illustreert ook goed de problematiek.
Andere beroepen en sectoren
Naast politie en hulpverleners zijn er nog andere sectoren en beroepen waar externe agressie kan optreden, zoals bij de openbare vervoersmaatschappijen, de afvalophalers, de recyclagewachters, in de welzijns- en gezondheidssector, enz. Lees daarover dit blogbericht op deze BeSWIC website: Campagne “agressie en geweld tegen hulpverleners is NOOIT ok”.
Ook in dit informatiedossier van de Stichting Innovatie & Arbeid, beschikbaar op de website van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), zijn er 9 cases vermeld uit verschillende sectoren: Informatiedossier “Geweld door derden op het werk - Voorkomen dat een vonk vuurwerk wordt (PDF, 1,55 MB).
Over de initiatieven i.v.m. agressie tegen artsen werden er deze berichten gepubliceerd, op de website van:
- “Arts in nood”, het platform voor psychologische hulpverlening aan artsen:
Op de website van de Orde der artsen is er een persbericht over geweld tegen artsen.
Op de website van de European Council of Medical Orders (CEOM) zijn alle presentaties tussen 2016 en 2019 over agressie beschikbaar:
Het evaluatieverslag van de campagne “Stop geweld tegen huisartsen” is niet meer beschikbaar. Evenwel verwijst de website artsinnood nog altijd naar deze campagne. Ook op de website van domusmedica is er een webpagina rond deze campagne agressie. De nationale raad van de Orde der artsen bestudeerde tenslotte in zijn vergadering van 25 februari 2023 de toename van het aantal meldingen van agressie tegen artsen.
Ook in de coronaperiode was er in de warenhuizen soms een stijging van de agressie waar te nemen. Mensen opleiden hiermee om te gaan, kan al wat problemen voorkomen. Lees hierover volgend artikel uit “Puls Magazine”: ACV Puls biedt digitale workshop ‘omgaan met agressie’ aan.
Meer informatie
- op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, in de rubriek Thema’s > Welzijn op het werk > Psychosociale risico's op het werk;
- op de BeSWIC website: het thema Psychosociale risico’s (PSR);
- andere artikels over geweld en agressie op BeSWIC:
- Campagne “agressie en geweld tegen hulpverleners is NOOIT ok”
- Campagne “agressie en geweld tegen hulpverleners en ordediensten is NOOIT ok” uitgebreid naar ordediensten
- Enquête van IDEWE over agressie op de werkvloer
- De IAO heeft een verdrag en een aanbeveling aangenomen tegen geweld en intimidatie op de werkvloer
- NMBS, MIVB, De Lijn en TEC willen samen agressie tegen personeel aanpakken
- Stop agressie tegen zorgverleners
- Omzendbrief betreffende geweld tegen operationele personeelsleden van hulpverleningszones
- Preventiecampagne voor wederzijds respect tussen burgers en veiligheidsberoepen