Op 17 januari 2024 organiseerde het directoraat-generaal (DG) Mobiliteit en Transport een seminarie over de impact van de leef- en werkomstandigheden, opleiding en training van zeelieden op de maritieme veiligheid.
Van 27 tot 29 februari 2024 vond in het hoofdkwartier van de ‘International Maritime Organization’ (IMO) in Londen een bijeenkomst plaats van de gezamenlijke tripartiete werkgroep van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de IMO. Deze werkgroep bespreekt de te nemen stappen om geweld en intimidatie, waaronder seksuele intimidatie, pesten en aanranding, in de maritieme sector te voorkomen en aan te pakken.
Tenslotte organiseerde het Belgisch voorzitterschap op 8 maart 2024 een conferentie over het welzijn van zeelieden.
Dit bericht geeft meer informatie over deze evenementen en de vierde vergadering van de speciale tripartiete commissie van de IAO en de IMO. Daarnaast wordt er verwezen naar BeSWIC-berichten rond zeelieden. In de berichten die vermeld worden, zijn ook enkele verwijzingen naar de internationale vrouwendag op 8 maart 2024 opgenomen.
Conferentie rond welzijn bij zeelieden
Op 8 maart 2024 bracht de Brusselse Conferentie over het welzijn van zeevarenden hooggeplaatste gasten uit de maritieme sector van over de hele wereld samen.
Scheepvaartroutes zijn de levensaders van onze wereldeconomie: maar liefst 90 procent van de wereldhandel wordt over zee vervoerd. De 1,9 miljoen zeevarenden zijn cruciaal voor deze goederen, maar zijn tot nu toe in de schaduw gebleven. Ze leven vaak in barre omstandigheden aan boord. Recente crises, zoals de COVID-19-crisis, de oorlog in Oekraïne of de ontwikkelingen in de Rode Zee, maken dit nog duidelijker. Hun welzijn staat onder druk en een tekort aan zeevarenden dreigt.
Gedurende de hele dag konden alle aanwezigen een wens voor zeevarenden formuleren. Deze wensen zijn gebundeld in een symbolisch logboek en worden binnenkort officieel overhandigd aan de IMO. Het logboek zal dienen als input voor toekomstige onderhandelingen over het welzijn van zeevarenden en is daarmee een stap voorwaarts in de discussies over het onderwerp.
Meer informatie op de website van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FOD Mobiliteit):
- over de conferentie: Brusselse conferentie over het welzijn van zeevarenden | 8 maart 2024;
- Sprekersinformatie: Brussels Conference on the Wellbeing of Seafarers;
- communiqué: Brusselse Conferentie over het Welzijn van Zeevarenden.
Vrouwen in de kijker
Het evenement vond niet toevallig plaats op de Internationale Vrouwendag. De scheepvaartsector is namelijk een overwegend mannelijke sector: slechts 1,28 procent van de zeevarenden is vrouw.
Over internationale vrouwendag verschenen onder andere volgende berichten:
- op de website van IMO (in het Engels): Maritime industry urged to do more for gender equality;
- op de website van de Programmatorische Federale Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid (Belspo): e-Science Connection - Speciale editie - Wetenschap is ook vrouwelijk;
- op deze BeSWIC-website: Internationale Vrouwendag 2024: investeren in vrouwen;
- op de website van de Federale Overheidsdienst Economie: Steeds meer vrouwelijke ondernemers;
- in de bouwsector:
- op de website van Bouwunie:
- op de website van Embuild: Open brief | De toekomst van de bouw ligt bij de vrouwen;
- op de website van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) (in het Engels): International Women’s Day 2024: investing in women in the workplace.
Vanuit de martitieme sector worden initiatieven opgezet om de sector inclusiever te maken. In samenwerking met de Europese Commissie en de Women’s International Shipping & Trading Association (WISTA) vond tijdens de lunch van de conferentie de prijsuitreiking plaats van de onderscheidingen voor diversiteit en inclusie in de maritieme sector. ‘Costa Cruises’, het initiatief “Women Offshore” en het initiatief “I Exist Too” wonnen respectievelijk in de categorie verbetering van diversiteit en inclusie op de werkplek, beste initiatief tegen pesterijen en beste nieuw initiatief.
Het Vlaamse project Olivia van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust kreeg een eervolle vermelding. Olivia wordt hét symbool om meer vrouwen warm te krijgen voor een job in de maritieme sector.
Seminarie DG Mobiliteit en Transport
Informatie over het evenement van 17 januari 2024 kan men vinden op de website van de Directoraat-Generaal Mobiliteit en Transport van de Europese Commissie (in het Engels):
- Workshop for the seafaring profession
- European Commission workshop addresses key challenges in seafaring profession
Werkgroep IMO-IAO
Op het IMO-event van 27 tot 29 februari 2024 van de gezamenlijke tripartiete werkgroep van de IAO en de IMO (JTWG) kwamen volgende elementen aan bod: geharmoniseerde terminologie rond psychosociale risico’s, verplichte training voor zeelieden, maatregelen voor scheepsbedrijven, daders uit dienst nemen, medische gidsen, campagnes, gegevens rond psychosociale risico’s, IAO-instrumenten en betrokkenheid van sociale partners.
Informatie over het event is beschikbaar op de website van de IMO: Preventing and combatting violence and harassment in the maritime sector.
Preventie van psychosociale risico’s
Over psychosociale risico’s in de maritieme sector bestaat er een ITF-ICS-gids uit 2016, die op volgende websites vermeld staat:
- ‘International Chamber of Shipping’ (ICS) (in 16 talen): Guidance on Eliminating Shipboard Harassment and Bullying:
- ‘European Community Shipowners’ Associations’ (ECSA) (in het Engels): Translated International Guidelines for Eliminating Shipboard Bullying and Harassment;
- ‘International Transport Workers’ Federation’ (ITF) (in het Engels): ITF & ICS guidance on eliminating shipboard harassment and bullying.
Drie jaar voordien, in 2013, had de ‘European Transport Workers’ Federation’ (ETF) reeds een gids gemaakt rond psychosociale risico’s (in 23 talen). Lees de berichten hierover op volgende websites:
- ETF: Disseminating training materials for a harassment and bullying-free workplace in shipping: project documents:
- ECSA (in het Engels): Disseminating training materials for a harassment and bullying-free workplace in shipping.
De Belgische Transportbond (BTB) bij het Algemeen Belgisch Vakverbond (ABVV) ondersteunt deze campagne, zo blijkt uit volgend bericht op de website van de BTB: BTB Maritieme sectoren werkt volop mee aan de ETF campagne tegen pesten.
Naast de gidsen uit 2013 en 2016 bestaan er nog andere documenten rond psychosociale risico’s, zoals:
- op de website van ‘UK P&I Club’ (in het Engels): Crew Health Advice: Eliminating shipboard bullying and harassment;
- op de website van ICS (in het Engels): Industry Principles for Establishing Effective Measures to Combat and Eliminate Harassment and Bullying in the Maritime Sector.
Vierde vergadering van de speciale tripartiete commissie van het verdrag betreffende maritieme arbeid van 2006 (MLC 2006)
De vierde vergadering van de Bijzondere Tripartiete Commissie van het MLC-verdrag vond in twee delen plaats. Deel I vond in virtuele vorm plaats van 19 tot 23 april 2021. Deel II vond plaats van 5 tot 13 mei 2022 in een hybride formaat. Tijdens de hogervermelde meeting van 8 maart 2024 kwamen enkele aspecten van deze meeting aan bod, zoals het ter beschikking stellen van internet zodat met het thuisfront kan gecommuniceerd worden. Op die manier voelt men zich minder eenzaam tijdens de lange zeereizen. Dit was één van de acht aanpassingen van het verdrag betreffende de maritieme arbeid (Maritime labour convention – MLC 2006).
Meer informatie is beschikbaar in het Engels op volgende websites:
- IMO:
- ITF: Seafarers win commitment to mandatory internet access in international law;
- ‘Shipping and freight resource’: Internet access and social connectivity become mandatory rights for seafarers – but could be costly.
Op BeSWIC
Op deze BeSWIC-website zijn al enkele artikelen verschenen rond welzijn van zeelui en ongevallen in de sector:
- Antwerpse haven krijgt internationale prijs voor welzijn van zeelui
- Dodelijke ongevallen op schepen in besloten ruimten
- Arbeidsomstandigheden in de brede transportsector
Lees ook volgende BeSWIC-berichten over vissers:
Welzijnsorganisaties voor zeelieden
Volgende organisaties die zich wereldwijd inzetten voor het welzijn van zeelieden verdienen een vermelding:
- Dag en nacht, 365 dagen per jaar, staat de ‘Mission to seafarers’ klaar om hulp te bieden aan zeevarenden in meer dan 200 havens (zoals in Antwerpen) over de hele wereld. Geestelijke gezondheid is één van de domeinen waarmee ze bezig zijn. Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van de ‘Mission to seafarers’:
- Antwerp Seaport;
- Seafarers Mental Health & Well-Being;
- Seafarers Happiness Index (survey op kwartaalbasis).
- Het International Seafarers' Welfare and Assistance Network (ISWAN) is een internationale maritieme liefdadigheidsinstelling die zich inzet om het leven van zeevarenden en hun gezinnen te verbeteren met diensten, middelen, strategieën en belangenbehartiging. Geestelijke gezondheid is ook één van de aspecten. Meer informatie is beschikbaar in het Engels op de website van ISWAN: