Samenvatting
Zorgnet-Icuro liep een intensief traject met zijn leden-voorzieningen uit de ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg en woonzorg over de aanpak van agressie-incidenten. Een werkgroep formuleerde in totaal 16 aanbevelingen die in deze publicatie worden gepresenteerd.
De zorgsector heeft immers te maken met een sterke toename van agressie-incidenten tegen medewerkers. Het gaat om een heel spectrum van agressief gedrag, gaande van verbale beledigingen en bedreigingen tot ernstige fysieke aanvallen, en dat in alle segmenten van de zorg. Bovendien zijn de cijfers wellicht een onderschatting van de realiteit, door een onderrapportage van de incidenten.
De werkgroep formuleerde in totaal 16 aanbevelingen voor het federale en het Vlaamse beleidsniveau. Deze aanbevelingen zijn bovendien thematisch geclusterd:
- Algemene aanbevelingen:
- Zet een brede sensibiliseringscampagne op, gecoördineerd door de overheden.
- Ondersteun de zorgsector in de ontwikkeling van een agressiebeleid.
- Bevorder de samenwerking tussen politie en justitie.
- Aanbevelingen in verband met de inzet van bewakingsagenten:
- Breid de bevoegdheden van de bewakingsagenten uit.
- Voorzie structurele financiering voor bewakingsagenten.
- Maak het mogelijk dat zorgorganisaties bewakingsagenten kunnen delen.
- Juridische aanbevelingen:
- Maak snelrecht mogelijk in combinatie met een correcte strafmaat.
- Werk aan een minder soepel seponeringsbeleid.
- Bewaak de anonimiteit van de slachtoffers.
- Maak een register op van agressoren.
- Aanbevelingen voor de opleidingen:
- Geef “omgaan met agressie” een vaste plaats in de basisopleidingen voor zorgberoepen.
- Ontwikkel blended en online modules voor medewerkers in de zorg.
- Voorzie financiële stimuli voor het organiseren van agressie-trainingen.
- Aanbevelingen rond nazorg:
- Versterk de nazorg na een agressie-incident.
- Aanbevelingen in verband met infrastructuur en techniek:
- Herstructureer de VIPA-subsidies.
- Lanceer pilootprojecten of proeftuinen voor (slimme) technologie.
Meer informatie is beschikbaar op de website van Zorgnet Icuro: Naar een veilige en respectvolle werkomgeving.
Dit bericht werd ook overgenomen door de Broeders van Liefde: Naar een veilige en respectvolle werkomgeving… ook in GGZ.
Andere campagnes, documenten en artikels op BeSWIC
Ook in Wallonië werden in 2021 en 2023 door enkele ziekenhuizen campagnes gevoerd. Er werd geen overkoepelende campagne gevoerd, zoals bij Zorgnet Icuro nu het geval is. Enkele voorbeelden van Waalse campagnes (in het Frans):
- ‘Centre Hospitalier Régional Sambre et Meuse’: Stop à la violence !;
- TV Lux: Vivalia sensibilise aux comportements agressifs envers son personnel;
- ‘Institut Jules Bordet’: Non à la violence à l’Hôpital, oui au respect;
- ‘Saint-Luc’: Saint-Luc dit stop à l’agressivité.
In Frankrijk en Zwitserland waren er volgende campagnes (in het Frans):
- ‘Hôpitaux universitaires Genève’: Les HUG disent stop aux violences à l’hôpital;
- Franse regering: Stop aux violences contre les professionnels de santé.
In dit kader is het ook nuttig te verwijzen naar ICOBA, het kennis- en expertisecentrum rond grensoverschrijdend en agressief gedrag voor de Vlaamse social profit.
De verwijzing naar de enquête van de ‘International Council of Nurses’ (ICN) was ook al opgenomen in volgend artikel op BeSWIC: Stop agressie tegen zorgverleners.
De SERV-studie van 2018 kan gevonden worden op de website van de SERV: Grensoverschrijdend gedrag op het werk. De conclusies van de enquête 2021 zijn beschikbaar op de website van ‘Nursing’: Agressie tegen verpleegkundigen piekt.
Op 21 juni 2024 organiseerde de FOD Werkgelegenheid bovendien een webinar over de preventie van agressie vanwege derden (patiënten, bewoners, familie, externe werknemers, …) in de zorgsector. Een opname is beschikbaar via volgend artikel: Herbeleef het webinar over agressie vanwege derden in de zorgsector.
Tenslotte bestaan deze studie (met beleidsaanbevelingen) en sensibiliseringscampagnes niet enkel om de psychosociale risico’s zoals agressie (van derden) te verminderen, maar kunnen ze ook een aanzet zijn voor een retentiebeleid. Lees hierover volgend artikel: 1 op de 4 zorgmedewerkers overweegt het beroep te verlaten.